معرفی وبلاگ
سلام ،‌ خوش آمديد . در اين وبلاگ موضوعات زير مطرح مي شوند : اطلاعات ايران شناسي (معرفي شهرهاي ايران به تفكيك هر استان) - تاريخ ايران - ادبيات ايران زمين - جغرافياي ايران - گالري تصاوير و ... منابع وبلاگ => نرم افزار مرز پر گهر - سايت هاي : نماي ايران ، كتاب اول ، ساجد ، سازمان ميراث فرهنگي استان اصفهان ، پارست ، مؤسسه مطالعات تاريخ معاصر ايران ، گنجور دات نت
لينك دوستان
دسته
آرشیو
آمار وبلاگ
تعداد بازدید : 1529963
تعداد نوشته ها : 1100
تعداد نظرات : 27
Rss
طراح قالب

موسسه تبيان - ايران شناسي

Translate
لينك دوستان تبياني
پيج رنك

پس از عمليات و الفجر مقدماتي، دشمن با كمك استكبار جهاني تبليغات وسيعي را به راه مي‌اندازد و ادعا مي كند كه ايران ديگر نخواهد توانست حمله‌اي مؤثر در جبهه‌ها انجام دهد. از سوي ديگر، فرماندهان نظامي ايران براي به دست گرفتن ابتكار عمل و خنثي نمودن تبليغات دشمنان،‌عملياتي را به نام والفجر2 طراحي مي‌كنند كه در تداوم عمليات والفجر1 در منطقه حاج عمران واقع در غرب پيرانشهر به اجرا در مي‌آيد.
در محورهاي حاج عمران، هيچ تحركي از سوي ايران از ابتداي جنگ صورت نمي‌گيرد و بدين جهت براي جراي عمليات لازم بود كه فعاليت‌هاي مهندسي براي عبور نيروها انجام شود.

نيروهاي مهندسي با تلاش بي‌وقفه و شبانه‌روزي، تمهيدات لازم براي حمله و عبور رزمندگان را فراهم مي‌آورند. همزمان، عوامل شناسايي اطلاعات پس از نفوذ به مواضع دشمن به شناسايي نفرات و استعداد زرهي و ساير امكانات آن‌ها مي‌پردازند. تمام اين فعاليت‌ها در منقطه‌‌اي انجام مي‌شود كه بيشتر محورهاي منطقه در كنترل عوامل ضد انقلاب است. استعداد دشمن مجموعاً 3 تيپ و يك گردان برآورده مي‌شود و راه‌ها و محورهاي نهاجم براي رسيدن به يك پيروزي مشخص مي‌شود.
سرانجام عمليات والفجر 2 در ساعت 24 مورخ 29/4/62 بار رمز «ياالله، ياالله، ياالله» در منطقه عملياتي حاج عمران با اهداف زير آغاز مي‌شود:
خارج كردن شهرهاي كردنشين ميهن اسلامي از زير آتش دشمن، آزادسازي ارتفاعات مهم منطقه، مسدود كردن راه ضد انقلاب و تصرف پادگان مهم حاج عمران. رزمندگان
‏اسلام متشكل ازسپاه و ارتش كه ساعت‌ها قبل از عمليات، از خطوط تماس، حركت خود را براي دور زدن دشمن آغاز مي‌كنند، پس ازشنيدن رمز عمليات با چهارگردان از محور راست و سه‌گردان از سمت چپ وارد عمل مي‌شوند و با عبور از ميدان‌هاي مين و سيم خاردار، اولين ضربات را بر دشمن كه انتظار حمله ايران را در منطقة اروند رود مي‌كشيد وارد مي‌آورند. تپه‌هاي اطراف كينگ (آزادلي) به تصرف در مي‌آيد و خيزش رزمندگان براي تنصاحب اهداف از پيش تعيين شده بيشتر مي‌شود.
‏نيرو هاي احزاب منحله كومله و دمكرات با مشاهده حملة سنگين رزمندگان اسلام با سرعت تمام از مقابل آنان گريخته و با پناه گرفتن در شكاف كوه‌ها و صخره‌ها با تلاش مذبوحانه سعي مي‌كنند از سرعت عمليات كم كنند و مانع پيشروي نيرو‌هاي ايراني شوند.
‏تعدادي از پايگاه‌هاي دشمن در همان ابتدا سقوط مي‌كند و تلفات سنگيني به دشمن وارد مي‌آيد. همچنين قست‌هاي ديگري از دامنه‌هاي كوه كينگ به تصرف نيرو‌هاي ايراني در مي‌آيد، ولي با اجراي آتش كسترده و سنگين دشمن،كار تصرف نهايي اين ارتفاعات حساس با مشكل مواجه مي‌شود. به دنبال آن، نيروهاي عراقي اقدام به چند پاتك مي‌كنند و موفق مي‌شوند چند ارتفاع از دست داده را بازپس گيرند. سرانجام زماني كه هوانيروز ايران به اوضاع مسلط مي‌شود و مشكلات را با تداركات خوب خود مرتفع مي‌كند، رزمندگان اسلام موفق مي‌شوند طي نبردي سخت، ارتفاع كينگ را به طور كامل پاكسازي كرده، به تصرف درآورند و آن را به نام «آزادي» نامگذاري كنند.
‏قلة «كينگ» 2600 ‏متر ارتفاع دارد و به نام قلة 2519 ‏مشهور است. با گلوله‌باران ارتفاعات اطراف قلة آزادي توسط آتشبارهاي ارتش اسلام، نيروهاي عراقي شكست سختي را متحمل شده، اقدام به فرار مي‌كنندكه به هنگام فرار تعدادي ازآن‌ها در ميان سيم‌هاي خارداري كه خوددر منطقه تنيده‌‌اند،گرفتارمي‌شوند.
‏رزمندگان پس از اين كه اهداف اوليأ عمليات، از جمله تصرف چند روستا و ارتفاعات اطراف آن‌ها و همچنين جاده پيراشهر- حاج عمران حاصل مي‌شود، براي تسخير پادگان معروف خاج عمران پيشروي به سمت آن را آغاز مي‌كنند و لحظه به لحظه اين هدف اصلي در معرض سقوط قرار مي‌گيرد.
‏سرعت عمل نيرو‌هاي تكاور در تصرف مواضع دشمن باعث مي‌شود كه خلبانان عراق نتوانند دوست را از دشمن تشخيص دهند و بمب‌هاي خود را بي‌هدف فرو مي‌ريزندكه با حجم پدافند هوايي و اقدامات تاكتيكي و تهاجمي نيروي هواي ايران، چند فروند از هواپيماهاي عراق هدف قرار گرفته، سقوط مي‌كنند. با ايجاد اختلال در كار هواپيماهاي عراق، ضربه‌پذيري دشمن در زمين بيشتر مي‌شود.
‏در اين تهاجم‌ها، هوا نيروز ايران اوج قدرتمندي خود را در تسريع پيروزي نشان مي‌دهد و در پشتيباني عمليات از جمله رساندن مهمات و تخليه مجروحين، همچنين عمليات تهاجمي در شرايط دشواركوهستاني، تحسين همگان را بر مي‌انگيزد. پادگان استراتژيك حاج عمران به محاصره در مي‌آيد و با تاريك شدن هوا، در ساعت 30/8 ‏بعد از ظهر حلقة محاصره پادگان حاج عمران با هجمة بي‌امان رزمندگان اسلام تنگتر مي‌شود. تعدادي از نفرات عراق با شليك مسلسل‌هاي سنگين، آخرين تلاش خود را براي حفظ پادگان به كار مي‌گيرند كه با آتش پرحجم متقابل، مسلسلها خاموش و باقيماندة نيروهاي عراقي تسليم مي‌شوند. سرانجام در ساعت 9 شب، اين دژ نفوذ ناپذير به تصرف و تسخيركامل رزمندگان ‏اسلام در مي‌آيد. با سقوط پادگان، هدف مهم عمليات تحقق مي‌يابد. با وجود غنايم فراوان در انبارهاي اين دژ دفاعي كار تغذيه و تدارك وزمندگان اسلام سهلتر و سريعتر مي‌شود.
‏با ادامه عمليات در دهكده «رايات» تمامي امكانات دشمن منهدم شده و يا به غنيمت نيروهاي ايراني در مي‌آيد. با اين عمليات، منطقة دربند به طور نسبي تحت كنترل و در تيررس رزمندگان قرار مي‌گيرد كه فعاليت تداركاتي عراق شدت دچار اختلال مي‌شود.



مرحله دوم عمليات
‏دومين مرحله از عمليات، در نخستين ساعات بامداد 14/5/62 با رمز مقدس‌«ياالله، ياالله، ياالله» آغاز مي شود كه با هجوم بي‌امان رزمندگان، ارتفاعات «گردمند» در فاصلة 19‏كيلومتري مرز و14 كيلومتري بادگان حاج عمران آزاد و به نام «حمزه سيدالشداه» نامگذاري مي‌شود. رزمندگان، از اين ارتفاعات بر تنگه دربند در منطقة چومان مصطفي مسلط و مشرف ‏مي‌شوند و با تسلط بر اين ارتفاعات مهم، جادة رواندوز در يك قدس سقوط قرار مي‌گيرد.
‏در بحبوخة تبليغات دروغين راديو بغداد، قواي اسلام دامنة تهاجمات خود راگسترش داده و مقر تيپ 91 ‏پياده عراق را واقع در اطراف ارتفاعات حمزه سيدا لشهداء مورد تهاجم سخت قرار مي‌دهند و پس از يك نبرد بي‌امان، اين مقر را نيز از دست عراقي‌ها خارج مي‌كنند.
با ادامة‌عمليات پيروزمندانه والفجر 2 در اين منطقه، دشمن ضربات و تلفات سنگيني را متحمل مي‌شود. در اين عمليات ارتفاعات اطراف ارتفاع سيدالشهداء آزاد و به اسم «شهيد صدر» نامگذاري مي‌شود.
در آزادسازي اين مناطق، نيروي هوايي و هوانيروز با سركوب دشمن، ‌توامندي و قابليت بالاي خود را به نمايش مي‌گذارند و با تمام قوا رزمندگان را پشتباني و حمايت مي‌كنند.
پس از دو هفته نبرد سنگين و علي‌رغم پاتك‌هاي مكرر ارتش عراق براي بازپس‌گيري مناطق از كف داده، پيروزي قطعي رزمندگان اسلام محرز مي‌شود و در پايان، بخشي از جادة مهم پيرانشهر – رواندوز هم به تصرف كامل در مي‌آيد.
پيروزي و تثبيت مواضع تسخير شده در عمق خاك عراق در اين عمليات توسط نيروهاي ايراني،‌بار ديگر رژيم بعثي عراق را به لحاظ نظامي و سياسي دچار بحراني سخت و جبران ناپذير مي‌كند.
اين عمليات نشان داد كه نيروهاي اشغالگر عراق در هيچ نقطه‌اي از سرزمين‌هاي اشغال شده ايران (از غرب تا جنوب) مصون از حملات قواي ايراني نيستند.


نتايج عمليات
مناطق آزاد شده
ارتفاعات مهم آزادي (كينگ)، 2120، 1970 در عمق خاك عراق.
ارتفاعات تايچي كوران، ارتفاع 2062، شرقانان كوه، رسول، برزمين، گيردو.
روستاهاي زينو، ممي‌خان،‌رايات و شيودرش.
پادگان حاج عمران، تنگه چومان مصطفي و تنگه دربند.
آزادي 60 پايگاه دشمن در منطقة عملياتي.
وسعت منطقه آزاد شده
2000 كيلومتر مربع.
تجهيزات منهدم شده دشمن
5 فروند هواپيما.
40 دستگاه تانك و نفربر.
45 دستگاه خودرو حامل مهمات و ده‌ها خودرو ديگر.
چندين قبضه سلاح سنگين و نيمه سنگين.
يگان‌هاي منهدم شده دشمن
گردان‌هاي 1 و 3 و 5 از تيپ 91 پياده.
يك تيپ كماندويي ويژه.
گردان‌هاي 1 و 3 و يك گروهان كماندوي از تيپ 98 پياده.
دو گروهان از تيپ 61 نيروهاي مخصوص.
يك گردان از تيپ 66 نيروي مخصوص.
گردان دوم از تيپ 5 پياده.
يك گروهان كماندويي از تيپ 604 پياده.
گردان 3 از تيپ 65 نيروي مخصوص.


غنايم

20 دستگاه تانك و نفربر.

 

12 قبضه انواع مختلف توپ.

 

50 دستگاه خودرو نظامي.

 

چندين دستگاه خودرو مهندسي.

 

صدها قبضه سلاح سبك و نيمه سبك از جمله تيربار و خمپاره‌انداز.

 

ده‌ها دستگاه تفنگ 106 ميليمتري.

 

تعداد كشته و زخمي دشمن

 

بيش از 4000 نفر.

 

تعداد اسرا

 

200 نفر.

عمليات كربلاي 8 در تاريخ 18/1/66 و با رمز مقدس «ياصاحب الزمان(عج)» به منظور پاسخگويي به شرارتهاي عراق در حمله به تأسيسات و منابع اقتصادي كشور و برهم زدن امنيت خليج فارس، انهدام ماشين جنگي و تحكيم مواضع به دست آمده در عمليات كربلاي 5، در منطقة بصره توسط نيروهاي سپاه پاسداران آغاز مي‌شود.


رزمندگان اسلام با عبور از موانع ايذايي مختلف از جمله ميدانهاي مين، سيمهاي خاردار و با استفاده از اصل غافلگيري و تاكتيكهاي رزمي، خطوط دفاعي دشمن را درهم مي‌كوبند و گردانهاي 1، 3، 4 از تيپ 417 و تيپهاي 106، 416 و 65 نيروي مخصوص و نيز تيپهاي 29 و 117 از لشكر 5 عراق را مورد هجوم قرار مي‌دهند و اين يگانها را به ميزان 40 تا 80 درصد منهدم مي‌كنند. همچنين دهها تانك و نفربر دشمن به آتش كشيده مي‌شود و چندين تانك نيز به غنيمت رزمندگان اسلام در مي‌آيد. در اين تهاجم، مواضع مستحكم عراق به عمق دو كيلومتر سقوط مي‌كند و بيش از 2600 تن از نيروهاي دشمن كشته يا زخمي و تعدادي اسير مي‌شوند.
دشمن در صبح عمليات با حملة هوايي، اقدام به مقابله مي‌كند كه با آتش پرحجم توپخانة ضدهوايي ايران، يك فروند از هواپيماهاي عراقي هدف قرار مي‌گيرد و سقوط مي‌كند. با اجراي آتش پرحجم روي نفرات پياده و ادوات زرهي عراق، رزمندگان اسلام به تثبيت و تحكيم موقعيت خود مي‌پردازند.
دشمن، صبح روز سه‌شنبه با به كارگيري تانكهاي متعدد، اقدام به پاتك مي‌كند. رزمندگان كه در پشت مواضع خود به انتظار پاتك از سوي آنان بودند، با مشاهدة تانكها به مقابله با دشمن مي‌پردازند و با به آتش كشيدن تعداد 50 دستگاه تانك و نفربر شكست ديگري بر دشمن تحميل مي‌كنند. دشمن با تحمل تلفات و خسارات سنگين به عقب رانده مي‌شود.
نيروي هوايي ايران در تكميل اين سركوب، در صبح عمليات، هشت بار مواضع عراق را بمباران مي‌كند.
رژيم بعث پس از عمليات كربلاي 5 خود را در فشار سختي مي‌بيند و به ناچار واحدهايي از سپاه يكم، دوم، چهارم و پنجم خود را در منطقة كانال پرورش ماهي و كانال زوجي مستقر مي‌كند كه حملة رزمندگان باعث انهدام بسياري از آنها مي‌شود.
دشمن پس از شكست مقدماتي، شب چهارشنبه اقدام به حمله مي‌كند كه با هوشياري رزمندگان اسلام، اين تهاجم با وارد آوردن خساراتي ديگر و گرفتن 25 اسير عقيم مي‌ماند.
صبح چهارشنبه، واحدهايي از لشكر 11، نيروي مخصوص، يگانهاي زرهي و مكانيزه در دو نوبت اقدام به پاتك مي‌كنند كه با عكس‌العمل كم‌نظير رزمندگان و حمايت آتشباري گسترده، كه فرماندهي يك گردان از تيپ 29 را به عهده داشت، به اسارت در مي‌آيند.
ارتش عراق در اطلاعيه شماره 932 خود اعلام مي‌كند كه قواي ايران در ساعت 3 بامداد سه‌شنبه، در منطقة عملياتي شرق بصره از جناحهاي مختلف به سه لشكر عراق هجوم جديدي را انجام داده‌اند. رژيم عراق در اين اطلاعيه اعتراف مي‌كند كه در يكي از اين سه جناح، قواي ايراني توانسته‌اند مواضعي را به دست آورند. سپس مدعي مي‌شود كه قواي عراقي در تعقيب دشمن و بازپس‌گيري منطقة از كف داده است.
رزمندگان اسلام پس از عقيم ماندن حركت عراق، بلافاصله اقدام به حمله كرده و تعداد ديگري از افراد عراق را كشته، زخمي يا اسير مي‌كنند و تعداد قابل توجهي تانك و نفربر آنها نيز منهدم مي‌شوند و يا به غنيمت رزمندگان اسلام درمي‌آيند. در اين حمله به 8 تيپ عراق آسيب جدي وارد مي‌شود.
با روشن شدن هوا، هواپيماهاي عراق به منظور حمله، در آسمان منطقه ظاهر مي‌شوند كه دو فروند از آنها هدف واقع شده و سقوط مي‌كنند و بقيه از مهلكه مي‌گريزند. به دنبال فرار هواپيماهاي دشمن از منطقه، هواپيماهاي ايران در آسمان منطقه ظاهر مي‌شوند و مواضع دشمن را بمباران مي‌كنند.
رژيم بعث با پخش اخبار كذب مدعي مي‌شود كه دو فروند از جنگنده‌هاي F.5 ايران را سرنگون و حمله نيروي دريايي ايران به اسكلة الاميه را دفع كرده است.
در حالي كه نبرد با برتري رزمندگان اسلام ادامه دارد، در عصر روز بيستم فروردين ماه، يگانهايي از سپاه سوم، چهارم، ششم و هفتم عراق با پشتيباني شديد هوايي و آتش توپخانه، تحت رهبري سپهبد عدنان خيرالله (وزير دفاع اسبق)، (سپهبد ثابت سلطان)، (رئيس سابق ستاد ارتش)، (سپهبد اسماعيل تابه النقيمي)، (جانشين سابق ستاد ـ و فرماندة سپاه يكم ارتش عراق)، اقدام به سنگين ترين پاتك مي‌كنند كه بلافاصله با عكس‌العمل رزمندگان اسلام مواجه مي‌شوند. قواي عراق در اين پاتك در يك زاويه 60 درجه به محاصره در مي‌آيند و پس از نبردي سنگين و در ميان بهت و ناباوري فرماندهان ارتش عراق در باتلاق منطقه عملياتي كربلاي 8 دفن مي‌شوند. رزمندگان اسلام پس از 4 ساعت نبرد بي‌امان، شكست  سخت و تلخي را به فرماندهان عراق تحميل مي‌كنند و پيروزمندانه به تحكيم مواضع مي‌پردازند.
رزمندگان اسلام طي حملة ديگري دامنة عمليات را تا جادة مهم تعاون گسترش مي‌دهند و با انهدام دو گردان كماندويي از لشكر محمدالقاسم، اين جادة مهم را ـ كه شلمچه را به بصره و العماره را به بغداد متصل مي‌كند ـ آزاد مي‌كنند و اختلالات وسيعي در ترابري سپاه سوم، چهارم و ششم عراق به وجود مي‌آورند. در اين عمليات تعداد زيادي تانك و نفربر منهدم شده و با ساقط شدن 3 فروند ديگر از هواپيماهاي عراق تعداد آنها از ابتداي عمليات به 7 فروند مي‌رسد.
نتايج درخشان كربلاي 8 دستگاه تبليغاتي عراق را به استيصال مي‌كشاند و رسانه‌هاي  گروهي جهان مجبور مي‌شوند به تفسير و پخش اخبار عمليات بپردازند.
در اين ميان روزنامة تايمز مالي مي‌نويسد:
«كربلاي 8 ، ارزيابي توان دفاعي عراق در شرق بصره است.»
به دنبال آن اكثر روزنامه‌هاي غربي به گوشه‌هايي از پيروزيهاي عمليات اشاره مي‌كنند.
زماني كه رژيم عراق تلاش مي‌كند از گرداب كربلاي 8 رهايي يابد، رزمندگان با به هلاكت رساندن 13 نفر از فرماندهان عراق (تا صبح جمعه 21 فروردين ماه) تلفات نيروهاي عراقي را به 4000 تن مي‌رسانند.
عدنان خيرالله روز 22 فروردين ماه 66 براي بازپس‌گيري مناطق از كف داده، پاتك سنگيني را طرح‌ريزي مي‌كند. عدنان اين بار به خاطر تمرد سربازان وحشت زدة عراق، واحدهايي از گارد رياست جمهوري را در اين پاتك به معركه مي‌‌آورد و با پشتيباني وسيع هوايي، پاتك خود را آغاز مي‌كند كه رزمندگان اسلام، بويژه شكارچيان تانك، به مقابلة جانانه برمي‌خيزند و در ابتداي درگيري تعداد زيادي از ادوات زرهي عراق را به آتش مي‌كشند. نبرد اوج مي‌گيرد و تا مرحله جنگ تن به تن پيش مي‌رود.
در جنگ تن به تن، 6 تيپ عراق صدمة جدي مي‌بيند و دشمن بعثي با به جا گذاشتن 1000 كشته و زخمي و انهدام 40 دستگاه تانك و نفربر و دهها دستگاه خودرو، از مهلكه مي‌گريزند.
نيروي هوايي ايران در اين نبرد، قواي دشمن را با بمباران‌هاي پياپي، مستأصل و زمينگير مي‌كند. در اين درگيري يك فروند هواپيماي سوخوي 22 عراق نيز هدف قرار مي‌گيرد و سرنگون مي‌شود. تا روز هشتم نبرد در مجموعه 23 تيپ پياده، زرهي و مكانيزه در شرق بصره متلاشي و باقيمانده افراد شكست خوردة عراق بشدت توسط نيروي هوايي ايران بمباران مي‌شوند. تا اين روز تعداد 106 فرماندة تيپ، گردان و گروهان ارتش عراق به دست قواي اسلام به هلاكت رسيده‌اند.
ستاد تبليغات جنگ از كليه خبرنگاران جهان دعوت مي‌كند تا از پيروزيهاي رزمندگان اسلام بازديد كنند و از نزديك شاهد پيروزي ارتش اسلام باشند.
نتايج عمليات

تجهيزات منهدم شدة دشمن:

60 دستگاه تانك و نفربر.دهها دستگاه خودرو.

 

يگانهاي منهدم شدة دشمن:

تيپهاي 68 و 65 نيروهاي مخصوص.تيپهاي 106، 416، 29، 117 و 73 از لشكر 5 مكانيزه.تيپ 27 مكانيزه.تيپهاي 104، 45، 421، و 2 كماندويي ستاد كل.تيپهاي 2 و 5 از گارد رياست جمهوري.تيپ 6 زرهي.گردانهاي 1 و 3 و 4 از تيپ 417.تيپ 42 پياده.2 گردان كماندويي از لشكر محمد القاسم.يك گردان تانك.تيپ 26 زرهي.

 

غنايم:

دهها دستگاه تانك و نفربر.تعداد زيادي انواع خودرو.تعداد كشته و زخمي دشمن:5000 نفر.

 

تعداد اسرا:

 

200 نفر.

اين عمليات دومين عمليات لشكر 10 (بعد از عمليات والفجر 4) در طول هشت سال دفاع مقدس در منطقه غرب كشور در فصل زمستان بود ،‌كه بعضي روزهاي آن دما به 20 درجه زير صفر هم مي رسيد.

 

عقبه لشكر در اين عمليات از اهواز به سنندج و پادگان امام علي (عليه السلام) منتقل شد و گردانها جهت سازماندهي و آموزش به "اردوگاه قائم مابين شهر مياندوآب و مهاباد " منتقل شدند .
قرارگاه تاكتيكي لشكر در موقعيت صف "پشت ارتفاعات قشن " دائر شد و كارهاي شناسايي را شروع نمود . نيروهاي لشكر در اين عمليات مي بايست از رودخانه قله چولان عبور مي كردند و ادامه مسير تا زير ارتفاعات قميش كه پوشيده از برف بود را ادامه ميدادند . با كمك تيم راپل پادگان امام علي (عليه السلام) تهران (تيم برادر ميرجاني ) در شرايط بسيار سخت و خطرناك ، و بصورت ابتكاري ، با سيم بكسل و ابزارهاي لازم پلي را بر روي رودخانه خروشان نصب نمودند نظر به اينكه احداث پل به صورت ضربتي و با حد اقل امكانات صورت گرفته بود (در زير پاي دشمن ) و طول آن به بيش از 200 متر مي‌رسيد و ارتفاع تا لبه آب رودخانه بيش از 40 متر بود جهت رعايت احتياط ظرفيت عبوري را حداكثر 10 نفر مشخص نمودند و 10 نفر 10 نفر از پل عبور مي كردند و همين مسئله باعث طولاني شدن عبور گردانها از پل مي شد .
احداث اين پل باعث شد تا يگانهاي همجوار لشكر (لشكر 31 عاشورا ) جهت عبور گردانهايش از اين پل استفاده نمايد . لشكر در اين عمليات در 2 مرحله وارد عمل شد و جمعا 11 گردان پياده و 12 گردان پشتيباني رزم وارد عمل كرد و اهداف از پيش تعيين شده را ثصرف نمود و بعد از تثبيت اهداف تصرف شده ،‌حدود يك ماه پدافند منطقه را به عهده داشت .

عمليات نصر 8 و تصرف ارتفاع گرده‌رش در غرب رودخانه قلعه چولان سرپل زمينه مناسبي را براي انجام عمليات بيت‌القدس 2 فراهم ساخت. ضمن اين كه با علميات نصر4 و تصرف ماووت نيز امكان اجراي عمليات در جناح چپ منطقه فراهم شد و موفقيت حاصل از سلسله عمليات انجام شده در منطقه شمالغرب سبب گرديد تا شرايط لازم براي اجراي عملياتي بزرگ در شمال سليمانيه فراهم شود. عمليات بيت‌المقدس2 در شرايط جوي نامناسب بايستي جوي نامناسب بايستي انجام مي‌شد. به علاوه، از نظر وضعيت زمين، عقبه، انطباق روحيه فرماندهان و رزمندگان با محيط شمال‌غرب و مسائلي از اين دست، از جمله مشكلات اجراي عمليات بود.

اهداف و طرح مانور
منطقه عملياتي بيت‌المقدس2 در شمال سليمانيه قرار داشت و شامل منطقه عمومي دشت هرمدان و ارتفاعات ويولان، گوجار، قميش، دولبشك، الاغلو و ارتفاع آمدين مي‌شد. اين عمليات به منظور پيشروي به سمت جنوب و غرب منطقه عملياتي و با هدف نزديك شدن به شهر سليمانيه و سد دوكان در منطقه قلعه ديزه طرح ريزي شد. اين اهداف در چند مرحله تحقق مي‌يافت. در مرحله اول، بايد ارتفاعات ويولان، دشت هرمدان، يال‌هاي ابتداي ارتفاع گوجار و يال‌هاي مقابل اين ارتفاع كه بر ارتفاع و تنگه الاغلو تسلط داشت، و نيز ارتفاعات الاغلو، قميش و دولبشك به همراه تنگه دولبشك - الاغلو تصرف مي‌شد. در مرحله دوم، بنا به وضعيت موجود، نيروها بايستي به طرف ارتفاعات موكبه و قيوان پيشروي مي‌كردند؛ و سپس در مرحله سوم، عمليات به سمت دوكان ادامه مي‌يافت. البته، مراحل دوم و سوم عمليات، در صورتي انجام مي‌شد كه وضعيت دشمن و زمان بندي دست‌يابي به اهداف مرحله اول، طبق برنامه‌ تعيين شده پيش‌ مي‌رفت و خللي در آن ايجاد نمي‌شد.

سازمان رزم
وضع خاص جغرافيايي منطقه و وجود رودخانه‌ قلعه چولان ميان ارتفاع آمدين و ارتفاعات دولبشك، الاغلو و قميش، عملاً منطقه عمليات را به دو محور جداگانه تقسيم مي‌كرد، به همين دليل، جهت آماده‌سازي و انجام عمليات در منطقه، دو قرارگاه در نظر گرفته شد. علاوه بر اين، كثرت يگان‌هاي عمل‌كننده ايجاد مي‌كرد، تا هدايت عمليات به طور جداگانه‌ به عهده‌ دو فرمانده و دو قرارگاه گذاشته شود. بنابراين، قرارگاه‌هاي نجف و قدس براي آماده‌سازي و انجام عمليات بيت‌المقدس2 انتخاب شدند. قرارگاه نجف در محور قميش و قرارگاه قدس در محور آمدين، اقدامات خود را آغاز كردند.
در محور آمدين، قرارگاه قدس با استعداد 47 گردان و با يگان‌هاي زير كار شناسايي و آماده‌سازي منطقه را آغاز كرد:
لشكرهاي 10 سيد‌الشهدا، با 15گردان؛ 27 حضرت‌ رسول‌(ص) با هشت گردان؛ 31 عاشورا با هشت گردان؛ 32انصارالحسين با هفت گردان؛ 52 قدس با پنج گردان؛ 57حضرت ابوالفضل(ع) با چهار گردان و تيپ زرهي 20رمضان با دوگروهان تانك خشايار. در محور قميش نيز، قرارگاه نجف با استعداد 57 گردان و با تركيبي از يگان‌هاي زير اقدامات شناسايي و آماده‌سازي منطقه را آغاز كرد: لشكر‌هاي 5نصر با 12گردان؛ 21 امام‌رضا(ع) با 10 گردان؛ 55شهدا، با شش گردان و تيپ‌هاي12قائم(عج) با پنج گردان؛ 18 الغدير با پنج گردان؛ 35 امام حسن(ع) با هشت گردان؛ 48 فتح با پنج گردان.
در مجموع، استعداد دو قرارگاه با حضور 15 يگان به 104گردان رسيد كه با توجه به محورهاي عمليات، مأموريت هر يك از قرارگاه‌ها و يگان‌ها تعيين شد.
همزمان با تعيين مأموريت يگان‌ها و بررسي جزئيات بيشتر طرح مانور، يگان‌ها، كارشناسايي وضعيت دشمن در منطقه و آماده‌سازي منطقه و نيروها را آغاز كردند. اگر چه آماده‌سازي منطقه و حضور نيروها در محورهاي عمليات به دليل شرايط سخت منطقه به آهستگي صورت مي‌گرفت و شرايط مطلوب فراهم نشده بود، اما با وجود مشكلات فراوان، يگان‌ها در 25 دي 1366 آماده عمليات شدند.

وضعيت دشمن
‌تحرك نيروهاي خودي در منطقه فاو و اجراي عمليات بزرگ سالانه در منطقه‌ جنوب، سبب گرديد تا دشمن توجه ذهني و تمركز نيروهاي خود را به منطقه‌‌ جنوب معطوف نمايد. وضعيت فصلي در منطقه شمال غرب نيز به گونه‌اي بود كه دشمن با توجه به سوابق عمليات‌هاي پيشين رزمندگان اسلام در اين منطقه، امكان عمليات جدي و گسترده را پيش‌بيني نمي‌كرد. در مجموع اين عوامل منجر به غافلگيري دشمن شد. حتي پس از اجراي مرحله اول عمليات، دشمن همچنان از انتقال نيروي متناسب با اين عمليات به منطقه امتناع كرد. تنها پس از آغاز مرحله دوم عمليات و با پيشروي به سمت محور اصلي عمليات، دشمن در اين منطقه حضور پيدا كرد و تدريجاً به انتقال يگان‌هاي جديد و يگان‌هاي احتياط سپاه يكم و سپاه دوم و همچنين دو تيپ 66 و 68 نيروي مخصوص از لشكر گارد، اقدام كرد. نيروهاي دشمن كه از ابتدا تا انتهاي عمليات به منطقه وارد شدند مجموعاً 8 تيپ و 4گردان بودند.

اجراي عمليات
به رغم مشكلات بسياري كه براي اجراي عمليات در فصل سرما و يخبندان و در ميان ارتفاعات صعب‌العبور وجود داشت، تلاش‌هاي وسيعي به منظور فراهم سازي مقدمات عمليات انجام گرفت. علاوه بر اقدامات شناسايي و طرح‌ريزي عمليات، فعاليت‌هاي گسترده‌اي براي باز نگاه داشتن جاده در مقابل ريزش برف انجام گرفت.
علاوه بر اين براي تردد نيروهاي لشكرهاي 10و31 در محور قميش، روي رودخانه قلعه چولان پلي نصب شد.
سرانجام پس از استقرار نيروها، عمليات بيت‌المقدس2 در ساعت1:15بامداد روز جمعه 25/10/66 با رمز مبارك يا زهرا سلام‌الله عليها آغاز شد. ابتدا يگان‌هاي قرارگاه نجف و سپس نيروهاي قرارگاه قدس در سه محور ويولان، دشت هرمدان و ارتفاع قميش وارد عمل شدند.

نتايج عمليات در شب اول به شرح زير بود:
- لشكر 32 انصار در محور ماووت تحت امر قرارگاه قدس براي تصرف يال‌هاي انتهايي قشن وارد عمل شد. اهميت تصرف و پاكسازي و تأمين اين منطقه به دليل فراهم سازي امكان عبور يگان‌هاي بعدي به سمت ارتفاع آمدين بود. پيچيدگي و استحكامات موجود در منطقه سبب گرديد تا ادامه عمليات در اين محور به شب بعد موكول شود.
- لشكر 31 عاشورا روي ارتفاع قميش وارد عمل شد و با استفاده از راه‌كار لشكر 10 سيدالشهدا‌(ع) پيشروي كرد طوري كه قبل از روشن شدن هوا، مواضع دشمن در اين محور سقوط كرد.
- لشكر 6‌ پاسداران نيمي از ارتفاع ويولان را تصرف كرد. علت اصلي عدم تصرف كامل اين ارتفاع، وجود برف زياد و مشكل تردد نيروها بود.
- لشكر 5 نصر، تيپ 35 امام حسن(ع) و تيپ 18 الغدير‌ دشت هرمدان را تا ساعت 9 صبح پاكسازي كردند.
- ارتفاع قميش در محور لشكر 10 به طور كامل تصرف شد و در سمت لشكر 31 قله اصلي آن تصرف نشد و الحاق كامل ايجاد نگرديد.
مجموعاً در شب اول به رغم مشكلاتي كه در تردد نيروها در ميان برف و كوهستان و در مسيرهاي طولاني وجود داشت، بخش عمده اهداف مورد نظر تأمين شد.
با روشن شدن هوا عمليات همچنان ادامه يافت. نيروهاي دشمن كه در محاصره قرار گرفته بودند. بعضاً براي فرار به ميان برف‌ها مي‌رفتند كه جز مرگ يا اسارت سرانجام ديگري نداشتند. در مجموع، عكس‌العمل جدي و قابل توجهي از دشمن‌ مشاهده نشد و همين امر نشانه‌ غافلگيري دشمن نيز بود. متقابلاً برابر تدبير فرماندهي قرارگاه نجف براي ورود به تنگه قميش و پشت سرگذاشتن مواضع دشمن، نيروهاي تحت امر اين قرارگاه با يك خيز نسبتاً بلند وارد تنگه شدند و بدين ترتيب مواضع دشمن در پشت ارتفاعات قميش از سمت دهكده، متزلزل شد، ضمن اين كه نيروهاي لشكر عاشورا نيز قبل از ورود نيروهاي قرارگاه نجف به داخل تنگه، قلعه اصلي ارتفاعات قميش را تصرف كردند و در نتيجه نيروهاي خودي به طور كامل بر اين منطقه مسلط شدند.
موقعيت جديد نيروهاي خودي در اين منطقه (تنگه قميش) و تأثيرات ناشي از اين وضعيت، منجر به افزايش حساسيت دشمن و در نتيجه افزايش فشار قواي عراقي براي باز پس‌گيري منطقه گرديد.
پس از اين مرحله‌‌ موفقيت آميز، لازمه‌ تداوم عمليات تصرف ارتفاعات دولبشك و الاغلو بود كه بدين وسيله امكان پيشروي به سمت ارتفاعات موكبه و قيوان فراهم شود. با گذشت زمان و تداوم عمليات نيروهاي خودي در شبها و روزهاي بعد، در اوضاع جوي بسيار نامساعد و افزايش تدريجي حضور نيروهاي دشمن و فشار آنها، ادامه عمليات ضرورتاً نياز به توان بيشتري داشت و اين امر تنها با كسب زمان براي بازسازي يگان‌ها امكانپذير بود. بنابراين، نيروها در محورهاي مختلف به تثبيت منطقه تصرف‌شده اقدام كردند.
در اين عمليات ضمن تصرف ارتفاعات آمدين، ويولان، گوجار، قميش، تپه‌سوزني و گرده شيلان، امكان تردد نيروهاي قرارگاه رمضان به مناطق آزاد‌شده در داخل خاك عراق فراهم شد. در اين ميان، مجموعاً بيش از 70% از اهداف عمليات تأمين شد. در اين عمليات بيش از پنج هزار نفر از نيروهاي دشمن كشته و زخمي و بين 50 تا 100% يگان‌هاي درگير آن در منطقه منهدم شدند. غنائم به دست آمده در اين عمليات نيز قابل توجه بود.

عمليّات بيت‌‌المقدس 3 در ساعت يك بامداد تاريخ 24/12/66 با رمز مقدس «ياموسي‌بن‌جعفر(ع)» و با هدف آزادسازي ارتفاعات شمال سليمانيه و پاسخ به شرارتهاي عراق در بمباران مناطق مسكوني، در منطقة عمومي استان سليمانيه عراق آغاز مي‌شود.
رزمندگان نيروي زميني سپاه پاسداران تحت امر قرارگاه نجف با حمايت مؤثر هوانيروز از محور شمال به سمت جنوب و در عمق 65 كيلومتري خاك عراق به نيروهاي دشمن هجوم مي‌برند و با درهم‌كوبيدن پايگاهها و محل استقرار دشمن، موفق مي‌شوند در نخستين ساعات عمليّات، ارتفاعات اصلي گوجار و هلگان را به تصرف درآورند.


رزمندگان اسلام در اين حملة موفّق، پس از كشته و زخمي كردن صدها تن از نيروهاي عراقي روستاهاي گواراده را آزاد مي‌كنند و همچنين موفق مي‌شوند پس از عبور از رودخانه‌هاي كاناگوري، كان‌خان، گواراده، كاني‌داوود و ملكان، در 20 كيلومتري شهر سليمانيه استقرار يابند.
در اين تهاجم، علاوه بر انهدام مقادير قابل توجهي ادوات سنگين و نيمه‌سنگين دشمن، تداد 1000 تن از نفرات دشمن كشته و زخمي مي‌شوند و تداد 60 تن از آنها به اسارت درمي‌آيند. همچنين تيپ 604 پيادة عراق از سپاه يكم منهدم و يك فروند هواپيما هدف قرارگرفته و سرنگون مي‌شود.

مرحله دوم عمليّات
رزمندگان نيروي زميني سپاه‌پاسداران در مرحله دوم اين عمليّات با تاريك شدن هوا، هجوم گستردة خود را عليه نيروهاي دشمن آغاز مي‌كنند، و طي نبردي بي‌امان، ارتفاعات 1460، 1490، 1526، 1680، 1787 را آزاد و پل ارتباطي ارتفاعات اولاغلو و سلسله جبال گوجار را تحت كنترل درمي‌آورند.
واحدهاي توپخانه، ضدزره و خط‌شكنان سپاه اسلام، طي اين مرحله از عمليّات تعداد ديگري از نيروهاي دشمن را به هلاكت مي‌رسانند و تعدادي را نيز اسير مي‌كنند. حجم آتشباري قواي اسلام به قدري است كه دشمن نمي‌تواند نيروهاي پراكندة خود را براي تحركات و اقدامات بعدي جمع‌آوري كند.

نتايج عمليّات
مناطق و تأسيسات آزاد شده:
سلسله ارتفاعات گوجار.
ارتفاعات 2080 ملكان.
ارتفاعات سه‌گانة هلگان.
روستاهاي گواراده و سومر.
قطع يال ارتباطي گوجار به اولاغلو.
تجهيزات منهدم‌شدة دشمن:
يك فروند هواپيما.
مقادير زيادي سلاح سنگين و نيمه‌سنگين.
يگانهاي منهدم‌شدة دشمن:
تيپ 604 پياده از سپاه يكم.
غنايم:
تعداد زيادي سلاح سبك و نيمه‌سنگين.
تعداد كشته و زخمي دشمن:
بيش از 1100 نفر.
تعداد اسرا:
بيش از 80 نفر.
منبع:كارنامه توصيفي عمليات هشت سال دفاع مقدس/ علي سميعي/نمايندگي ولي فقيه درنيروي زميني سپاه پاسداران انقلاب اسلامي/تهران/1376

عمليّات بيت‌المقدس 2 در تاريخ 25/10/66 و با رمز مقدس «يازهرا(س)» در منطقه عمليّاتي شمال سليمانيه و با هدف آزادسازي ارتفاعات غرب شهر ماووت عراق آغاز مي‌شود. نيروي زميني سپاه‌پاسداران به عبور از موانع طبيعي و مصنوعي بسيار سخت از قبيل كوههاي صعب‌العبور پوشيده از برق رودخانه خروشان قلاچولان ميادين متعدد مين، تله‌هاي انفجاري، سنگرهاي كمين و سيمهاي خاردار يورش بي‌امان خود را به موضاع دشمن آغاز مي‌كنند.

 

عرض اين رودخانه 40 متر است كه رزمندگان در برودت بالاي منطقه غرب از ميان آبهاي خروشان آن عبور مي‌كنند. درحالي كه براثر بارندگي شديد، رودخانه قلاچولان طغيان كرده بود و 5/1 متر برف نيز منطقه را سفيدپوش كرده بود. با هجوم رزمندگان اسلام، نيروهاي عراقي مستقر در ارتفاعات مشرف بر شهر ماووت، پس از دادن تلفات زياد و انهدام چندين دستگاه تانك و نفربر، تداد زيادي دستگاههاي مهندسي، 40 دستگاه خودرو، 20 قبضه خمپاره‌انداز، راه فرار را درپيش مي‌گيرند. يگان مهندسي ـ رزمي با توجه به موقعيت كوهستاني منطقه و بالطبع صعب‌العبور بودن آن، در عمليّات نصر 8 براي تدارك رزمندگان جاده‌اي را احداث كرده بود از نيروهاي عمل‌كننده در عمليّات بيت‌المقدس 2 با استفاده از آن جاده، از توان رزمي بالاتري برخوردار مي‌شدند.

قواي اسلام پس از درهم‌كوبيدن تيپهاي 83 و 603 پياده، گردان يكم تيپ 412، يك گردان تانك، يكم تيپ 81، كماندويي لشكر 39 و گردان 53 توپخانه عراق، موضاع آنها را تسخير مي‌كنند كه تعداد زيادي كشته، زخمي و اسير از آنها برجاي‌مي‌ماند. بدين‌ترتيب، دشمن از ارتفاعات غربي مشرف بر شهر ماووت عقب رانده مي‌شود. رزمندگان اسلام با حمله به نيروهاي دشمن در دشت‌جنوبي ماووت و شكستن خطوط دفاعي آنها، تا عمق سه كيلومتري پيشروي و تعدادي از نيروهاي دشمن را كشته و زخمي مي‌كنند و نفرات باقيمانده از دشمن به مناطق اطراف مي‌گريزند. طي تهاجم رزمندگان اسلام در اين دو محور، علاوه بر كشته و زخمي‌شدن 1500 نفر و اسارت 550 تن از جمله 30 افسر و 100 درجه‌دار دشمن، 29 ارتفاع، 5 روستا و 110 كيلومتر مربع از سرزمينهاي عراق آزاد مي‌شود. با روشنايي هوا،‌اهداف از پيش تعيين شده در اين عمليّات، حاصل مي‌شود و سربازان شكست‌خوردة عراق چشم اميد خود را به آسمان مي‌دوزند تا با كمك نيروي هوايي مانع پيروزي قواي اسلام شوند، امّا بارش برف مانع پرواز هر هواپيمايي مي‌شود. ر

زمندگان اسلام پس از دفع هر نوع تحركي از سوي دشمن، به تثبيت موقعيت خود مي‌پردازند. با وارد شدن نيروهاي كمكي به منطقه، مقدمة هجوم دوباره فراهم مي‌آيد. مرحله‌دوّم عمليّات دومين مرحلة اين عمليّات در تاريخ 27/10/66 و در شرايط سخت سرما و يخبندان منطقه به مرحلة اجرا درمي‌آيد و در ساعات اوليه، تيپ 1 كماندويي از سپاه يكم، تيپ 3 نيروي مخصوص گارد رياست جمهوري و گردان كماندويي از لشكر 41 عراق مورد تهاجم سخت قرار مي‌گيرند و ضربات جبران ناپذيري بر آنها وارد مي‌آيد. در اين مرحله درة مهم قاميش همراه با ارتفاعات 1100، 1155، 1286، 1837 و 1787 آزاد مي‌شوند و علاو بر 2000 كشته و زخمي، 200 تن ديگر به اسارت رزمندگان در‌مي‌آيند كه بدين ترتيب از ابتداي عمليّات، تلفات ارتش عراق به 3500 كشته و زخمي و تعداد اسرا به 750 تن مي‌رسد. مرحله‌ سوّم رزمندگان نيروي زميني سپاه پاسداران پس از پاتكهاي عراق در مرحله دوّم اين عمليّات در شرايط سخت سرما و يخبندان منطقه با قلبي مملو از عشق و اراده‌اي پولادين از رودخانة عريض و خروشان ذاب‌الصغير و ديگر موانع مي‌گذرند و بر دشمن يورش مي‌برند و طي نبردي بي‌امان بيش از 500 تن از نيروهاي دشمن را كشته يا زخمي مي‌كنند و تعداد 150 نفر از آنها را به اسارت درمي‌آورند. طي اين حمله، قلة 1775 از ارتفاعات ويسي، و يال ارتباطي و قله ارتباطي ويولان به ويسي آزاد مي‌شوند. شهر قلعه‌ديزة عراق به همراه روستاهاي گناو، عسياوي و كنگاوي در ديد مستقيم رزمندگان و جادة اصلي پاسگاه گناو به قلعه‌ديزه در تيررس آنها واقع مي‌شود.

همچنين چند روستا و ارتفاع مهم كركوك (مرتفع‌ترين قلة منطقه) به تصرف رزمندگان در مي‌آيند و نيز رزمندگان موفق مي‌شوند مقادير قابل توجهي جنگ‌افزار و وسايل تداركاتي و نظامي را به غنيمت بگيرند و بخش زيادي از آنها را منهدم سازند. دشمن شكست خورده به خاطر شرايط نامساعد جوّي موفق نمي‌شود از نيروي هوايي خود استفاده كند و تنها اميد و اتكايش به نيروهاي پياده است كه با جمع‌آوري نيروهاي پراكنده، چند پاتك پياپي را به اجرا در مي‌آورد. تمام پاتكهاي دشمن با مقابله و عكس‌العمل ضد‌پاتك رزمندگان دفع شده و دشمن پس از دريافت ضربات سخت، به عقب رانده مي‌شود. درحالي كه نيروهاي عراق به خاطر تحمل تلفات و خسارات متعدد، ناتوان و فرسوده است و فرصت هرگونه تعرض و تصميم‌گيري از آنها سلب‌شده‌است، راديو بغداد دم از پيروزي مي‌زند و به نيروهاي عراقي كه تا عمق 40 كيلومتري خاك خود عقب نشسته‌اند درود مي‌فرستد. اين تمجيدها و تحسينها، نمي‌تواند روحيه از دست‌رفته سربازان وحشت‌زدة عراق را بازگداند.

نتايج عمليّات مناطق آزاد‌شده: آزادسازي بيش از 40 ارتفاع از جمله ارتفاعات اورال، گلاله، هرمدان، بين دورا، شيخ محمّد و يولان. آزادي چندين روستاي منطقه. يگانهاي منهدم‌شدة دشمن: تيپهاي 83 و 603 پياده. تيپ 81. تيپ 1 كماندويي از سپاه اول. تيپ 3 نيروي مخصوص گارد رياست جمهوري. گردانهاي كماندويي لشكر 41. گردان كماندويي لشكر 39. گردان 53 توپخانه. يك گردان تانك. گردان 1 از تيپ 412. تجهيزات منهدم شدة دشمن: دهها دستگاه تانك و نفربر. دهها قبضه خمپاره‌انداز و ضدهوايي. دهها دستگاه خودرو نظامي و مهندسي. غنايم: 15 دستگاه تانك و نفربر. 76 قبضه خمپاره‌انداز. 17 قبضه توپ ضدهوايي. 75 دستگاه خودرو. تعداد زيادي انواع دستگاههاي مخابراتي. مقدار زيادي انواع سلاح سبك و مهمات. تعداد كشته و زخمي دشمن: بيش از 4500 نفر. تعداد اسرا: 900 نفر.

X