آستارا يكي از زيباترين نواحي ايران است كه در شمال ايران و در استان گيلان، حد فاصل استان گيلان و اردبيل واقع شده است. به علت شرايط آب و هوايي ويژه و وجود خاك مناسب قسمت زيادي از شهرستان آستارا پوشيده از انواع رستني ها و گياهان است. وجود كشتزارها و جنگل هاي اين شهرستان همراه با چشم انداز كرانه هاي درياي مازندران‌دردره مياني استان‌هاي گيلان و اردبيل بديع‌ترين منظره‌هاي طبيعي را به وجود مي آوردوتحسين هر بيننده‌اي را برمي‌انگيزد. منطقه حفاظت شده لوندويل‌در آستارا كه يكي از زيبارتين گردشگاه هاي اين منطقه به شمار مي‌آيد، آرامگاه پير قطب‌الدين باغچه سرا در3 كيلومتري شمال باختري آستارا، هم نشيني دريا، كوهستان، جنگل و دره هاي عميق و پرشكوه مانند گردنه حيران همراه با زندگي عشاير طالش در اين منطقه، لباس‌هاي سنتي، آداب و رسوم خاص آن ها و ده‌ها جاذبه‌ي ديگر تنها بخشي از مكان‌هاي ديدني و تاريخي شهرستان آستارا را تشكيل مي‌دهند. امروزه بازار آستارا نيز خود به نوعي جاذبه براي سفر مردم مناطق مختلف كشور به اين ناحيه تبديل شده است. مهم‌ترين صنايع دستي اين شهرستان سبدبافي و حصيربافي، سفال‌گري، نمدمالي، قالي بافي، گليم بافي، صنعت ريسندگي و بافندگي و نمدمالي است.
مكان هاي ديدني و تاريخي
منطقه حفاظت شده لوندويل‌در آستارا كه يكي از زيباترين گردشگاه هاي اين منطقه به شمار مي‌آيد، آرامگاه پير قطب الدين باغچه سرا در3 كيلومتري شمال باختري آستارا، هم نشيني دريا،كوهستان، جنگل و دره هاي عميق و پرشكوه مانند گردنه حيران تنها بخشي از مكان‌هاي ديدني و تاريخي شهرستان آستارا را تشكيل مي‌دهند. امروزه بازار آستارا نيز خود به نوعي جاذبه براي سفر مردم مناطق مختلف كشور به اين ناحيه تبديل شده است.
كشاورزي و دام داري
آستارا در منطقه‌اي جلگه اي قرار گرفته و از آب و خاك مناسب براي كشاورزي برخوردار است. آب كشاورزي از رود تأمين مي‌شود. محصولات كشاورزي آستارا را برنج، گندم، جو، ‌‌تره بار، ازگيل، آلو، آلوچه و سيب تشكيل مي‌دهند. دام داري در كنار كشاورزي در اين منطقه رونق كافي دارد ولي بيش تر به صورت سنتي رواج دارد.
مشخصات جغرافيايي
آستارا در طول جغرافيايي 48 درجه و 52 دقيقه و عرض جغرافيايي 38 درجه و 28 دقيقه واقع است كه ارتفاع آن نسبت به درياي آزاد منهاي 22 است. آستارا يكي از شهرستان‌هاي استان گيلان است كه در 189 كيلومتري شمال باختري شهر رشت و در مسير راه اصلي رشت – اردبيل در منطقه ي جلگه اي ساحلي درياي مازندران واقع است. همسايگان آستارا از شمال جمهوري آذربايجان، از خاور درياي مازندران، از جنوب شهرستان هشتپر و از باختر اردبيل هستند. رود آستارا از شمال شهر مي گذرد و آستاراي ايران را از آستاراي جمهوري آذربايجان جدا مي كند. رود خواجه كريم چاي نيز از مركز شهر مي گذرد و به درياي مازندران مي پيوندد. مناطق باختري مشرف به آستارا كوهستاني هستند. آب و هواي آستارا معتدل و مرطوب و ميزان بارندگي سالانه به طور متوسط 1500 ميلي متر است.
وجه تسميه و پيشينه تاريخي
آستارا واژه‌اي تالشي است كه تالشي‌ها آن را « هسته » و يا « آهسته رو » تلفظ مي كنند. از زمان صفويه تا قاجاريه، نام آستارا تنها به منطقه اي ميان انزلي و رود ارس كه بخشي از آن در حال حاضر جزو جمهوري آذربايجان است، اطلاق مي شده است. بررسي متون تاريخي مربوط به آستارا نشان مي دهد كه اين شهر در قرن گذشته دهكده كوچكي در آبريز رودخانه آستارا به نام دهنه كنار بوده و اين نكته بيان‌گر اين است كه آستارا به منطقه ‌اي كوهستاني اطلاق مي شده نه يك ناحيه شهري. از مشاهدات خاورشناسان در قرن نوزدهم چنين برمي آيد كه اين روستا داراي مكان هايي بوده كه از طريق آن ها كالاهاي توليدي به خارج از ايران صادر مي ‌شده كه اين مساله نقش مهمي را در توسعه منطقه ايفا كرده است. در اواخر دوره قاجار به دليل توسعه روابط ايران و روسيه دهكده دهنه كنار تا حدي اهميت بازرگاني و مسافرتي پيدا كرد، اما به سبب كمي عمق آب، بندرگاهي در آن احداث نشد. در محل كنوني آستارا دهي به نام «دهنه‌كنار» وجود داشته كه از زمان قاجاريه به بعد، به سبب صدور كالا و رفت و آمد تجار توسعه يافت و سبب شد تا تمدن جديد اروپا، زودتر به اين شهرستان راه پيدا كند، به طوري كه هم زمان با تأسيس دارالفنون در تهران، در‌ آستارا نيز مدرسه اي به نام «مدرسه صادقيه» افتتاح شد. در دوره معاصر پس از گسترش روابط ميان دولت هاي ايران و اتحاد جماهير شوروي سابق و سپس با جمهوري هاي استقلال يافته آذربايجان و گرجستان، آستارا اهميت بيش تري يافت.

آستارا يكي از شهرستان هاي استان گيلان است. آب و هواي اين شهرستان معتدل و مرطوب بوده و ميزان بارش ساليانه آن به طور متوسط حدود 1500 ميلي متر است. بيش ترين درجه حرارت در تابستان ها 36 درجه بالاي صفر و كم ترين آن در زمستان ها و 4 درجه زير صفر است. شهرستان آستارا داراي ارتفاعات كوتاهي است كه جزو رشته كوه تالش (البرز باختري) محسوب مي شوند. ثغله با ارتفاع 659 متر و بنه سي تپه سي با ارتفاع 696 متر در جنوب خط مرزي جمهوري اسلامي ايران و جمهوري آذربايجان واقع شده اند. آستارا چاي، چلوند چاي، جليوند رود، گانرود و لوند ويل مهم ترين رودهايي هستند كه در اين شهرستان جريان دارند.
به علت شرايط آب و هوايي ويژه و وجود خاك مناسب قسمت زيادي از شهرستان آستارا پوشيده از انواع رستني ها است. چشم انداز اصلي شهرستان آستارا را كشتزارها ي برنج تشكيل مي دهد. وجود كشتزارها و جنگل هاي اين شهرستان همراه با چشم انداز كرانه‌هاي درياي خزر در دره‌ي‌مياني استان گيلان و استان اردبيل بديع ترين منظره هاي طبيعي را به‌وجود مي آوردو تحسين هر بيننده‌اي را بر مي‌انگيزد. انواع درختان جنگلي از قبيل بلوط،‌ توس، راش، ممرز، سرك، آزاد، توسكا، شمشاد، افرا، ون و شاه بلوط گياهان جنگلي منطقه را و گياهان دارويي از قبيل گل گاوزبان، گل ختمي و رازيانه كه در دامنه‌ كوه ها مي رويد، رستني هاي اين منطقه را تشكيل مي دهند. گراز، مار، گربه وحشي، لاك پشت، خرس، روباه، شغال، گرگ، كبك، قرقاول، درنا، لك لك، قرقي و كركس چهره جانوري اين شهرستان را تشكيل مي‌دهند.
پناهگاه حيات وحش لوندويل آستارا يكي از مهم ترين جاذبه هاي طبيعي شهرستان آستارا به شمار مي آيد. اين منطقه با مساحت 949 هكتار در سه كيلومتري شهرستان آستارا قرارگرفته كه از باختر به جاده عمومي آستارا به هشتر، از جنوب به رودخانه لندويل و از خاور به حريم قانوني درياي خزر محدود مي‌‎شود. بخش تالابي آن كه در حاشيه ساحل درياي خزر قرارگرفته در زمستان پناهگاه و زيستگاه پرندگان مهاجر است و بخش نيمه جنگلي آن در گذشته زيستگاه اصلي قرقاول و گونه‎هايي از پستانداران وحشي و بومي منطقه بوده كه متاسفانه به دليل دخل و تصرفات غير قانوني سيماي طبيعي منطقه كاملاً دگرگون شده است.

آرامگاه شيخ محمود خيوي آستارا
آرامگاه شيخ محمودي خيوي در يك منطقه جنگلي با درختان سر به فلك كشيده در پنج كيلومتري جاده آستارا به اردبيل و به فاصله سه كيلومتر از جاده اصلي واقع شده است. اين آرامگاه با سنگ هاي تراش‌دار ساخته شده و گنبد دو پوسته سنگي دارد.در تعميرها و بازسازي‌هاي بعدي، بخش هايي از آن را با آجر به صورتي بسيار ابتدايي بازسازي كرده‌اند. اين كار به زيبايي و ارزش بنا لطمه زده است. عده اي اين اثر را به اوايل دوره اسلامي مربوط مي دانند اما به نظر مي رسد تاريخ ساخت آن جديدتر باشد. گرچه از زندگي و احوال شيخ اطلاع چنداني در دست نيست، اما برخي ها گفته‌اند كه وي اهل خيوه و از بزرگان و مشاهير اهل سنت بوده است. چنان كه امروز هم اين بنا زير نظر عالمان اهل سنت محل اداره مي شود. برخي ديگر او را از مردم خياو (مشكين شهر) دانسته اند.

املش يكي ديگر از شهرستان‌هاي زيباي استان گيلان است كه بازديدكنندگان خود را به ياد مناظر طبيعي اروپا مي‌اندازد. اين شهرستان از شمال به لنگرود، لاهيجان و آستانه اشرفيه، از خاور به رودسر، از جنوب به رودبار، از باختر به سياهكل و از شمال باختري به رشت محدود مي‌شود. مناظر زيباي اين شهرستان شامل رودخانه، جنگل و ‌دسترسي به سواحل درياي مازندران مي شود و مسجدهاي قديمي و تاريخي همراه بقعه هاي امام‌زاده ها بخشي از ديدني هاي شهرستان املش را تشكيل مي‌دهند.
مكان هاي ديدني و تاريخي
مناظر زيباي اين شهرستان شامل رودخانه، جنگل و ‌دسترسي به سواحل درياي مازندران مي شود و مسجدهاي قديمي و تاريخي همراه بقعه هاي امام‌زاده‌‌ها بخشي از ديدني‌هاي شهرستان املش را تشكيل مي‌دهند. مسجد جامع تميجان و مسجد گيلا كجان از مهم ترين اين بناها به شمار مي روند.
كشاورزي و دام داري
كشاورزي اصلي ترين شغل ساكنان اين سرزمي است. آب كشاورزي از رودها تأمين مي شود و مهم ترين محصولات كشاورزي آن را برنج، ‌چاي، تره بار و مركبات تشكيل مي‌دهند.
مشخصات جغرافيايي
املش در طول جغرافيايي 50 درجه و 11 دقيقه و عرض جغرافيايي 37 درجه و 6 دقيقه قرار دارد. اين شهرستان از شمال به لنگرود، لاهيجان و آستانه اشرفيه، از خاور به رودسر، از جنوب به رودبار، از باختر به سياهكل و از شمال باختري به رشت محدود مي‌شود. آب و هواي آن معتدل و مرطوب و ميزان بارندگي سالانه به طور متوسط 1000 ميلي متر است. رود شلمان رود از باختر شهر املش مي گذرد. شهرستان املش يكي از شهرستان هاي استان گيلان است. شهر املش در 22 كيلومتري جنوب غربي رودسر، در 10 كيلومتري جنوب راه اصلي رودسر – لنگرود است.
وجه تسميه و پيشينه تاريخي
واژه املش ريشه تركي دارد و از آبلش و صولش به معني آبگير گرفته شده است، و به مرور زمان به املش تبديل شده است. املش منطقه بسيار زيبايي است كه حين عبور از آن در هر پيچ و خمي شخص بي‌اختيار به ياد مناظر طبيعي انگلستان مي افتد. اين منطقه مسكن تقريبا دويست خانوار از صوفيان است كه ناحيه رانكوه، متعلق به آن ها است.

املش يكي از شهرستان‌هاي استان گيلان است كه رشته كوه‌هاي البرز نواحي جنوبي اين شهرستان را پوشانده است. مهم ترين ارتفاعات اين شهرستان‌ را زاكام، ناتيش كوه و گاوپره تشكيل مي دهند. مهم ترين رودخانه اين شهرستان، املش رود است. رودخانه املش از جنوب كوه هاي البرز سرچشمه گرفته و پس از آبياري كردن قسمت‌هاي باختري املش و نواحي خاوري لنگرود، از باختر اين شهر عبور كرده و در شمال به درياي خزر مي ‌ريزد. آب و هواي املش معتدل و مرطوب است و ميزان باران ساليانه در آن به طور متوسط به 1000 ميلي متر مي رسد. بيش ترين درجه حرارت در تابستان ها به 33 درجه بالاي صفر و كم ترين آن در زمستان ها به صفر درجه مي رسد. آب وهواي مناسب منطقه سبب شده كه اين شهرستان يكي از سرسبزترين و زيباترين مناطق ايران باشد. چشم انداز پوشش گياهي منطقه را جنگل ومرتع درقسمت هاي كوهستاني جنوب شهرستان تشكيل مي‌دهد. درختان جنگلي گوناگون و گياهان دارويي و صنعتي عمده ترين رستني هاي شهرستان املش را تشكيل مي‌دهند. عمده ترين جنگل هاي اين منطقه در قسمت جنوبي آن واقع شده است.جنگل هاي جنوبي منطقه شامل انواع درختان جنگلي از درختان انار ترش، ازگيل (كندرس)، انجير‌، فندق، گردو، تمشك، زرشك، توسكا‌،‌ افرا، راش، شرم، بلوط،‌ ممرز، توت، ون و آزاد هستند. در قسمت هاي كوهستاني جنوب شهرستان املش جنگل ها و مراتع فراواني وجود دارد كه جايگاه دايمي دام‌داران شهرستان املش به شمار مي رود. مراتع اين منطقه به دو دسته مراتع ييلاقي و مراتع قَشلاقي تقسيم مي شوند كه مراتع قشلاقي شامل مراتع پيل دره، سياهرود، چنگول، گرماب رودو مراتع ييلاقي شامل مراتع پاك دشت، كرف، كل ها زير و كش مي باشند. در اين مراتع انواع گياهان مرتعي مرغوب وجود دارند. روباه، شغال، گرگ، سمور، خرگوش، ‌گراز، خرس، ‌پلنگ، آهو، گوزن، قرقاول، مرغابي، كبك، تيهو و سار به فراواني در اين شهرستان ديده مي شود.

مسجد جامع تميجان املش
اين بنا در تميجان رانكوه واقع شده و بناي اوليه آن مربوط به دوره صفويه است‌كه در دوره هاي بعدي تغييراتي را پذيرفته است. پوشش چوبي مسجد بر روي تير حمال مياني و آن هم بر روي فيلپاي با مقطع ستاره شكل قرار گرفته است. صحن مسجد به دو قسمت تقسيم شده است. قسمتي كه مخصوص زنان است با چوب بنا شده و سطح مقطع آن حدود دو متر بالاتر اي كف اصلي مسجد قرار دارد. بر بالاي طاق‌نماهاي اطراف مسجد گچ‌بري هاي قديمي ديده مي شود و محرابي در طرف قبله قرار دارد. در اين مسجد سنگ نوشته مرمريني وجود دارد كه بر اساس مفاد آن در سال 1075 ه.ق حاجي محمد صالح تميجاني، حوض، لاكه و مناري در مسجد ساخته كه تنها آثار حوض و لاكه آن پيدا است و با توجه به اين كتيبه مي‌توان تعيين داشت كه مسجد قبل از اين تاريخ وجود داشته است.
مسجد گيلا كجان املش
اين بنا در روستاي گيلاكجان رانكوه واقع شده و بر اساس منابع تاريخي بناي اوليه آن مربوط به قرن 6 و 7 ه.ق و ظاهرا از ساخته هاي امام ناصر كبير است. بناي كنوني به ابعاد 10/20/10×60 متر داراي ستون ها و سرستون هاي جالب توجه است.كف مسجد در گذشته با كاشي هاي هشت ضلعي به قطر 145 سانتي متر مفروش بوده است. بر كاشي ها گل و بوته هاي سفيد بر زمينه فيروزه اي كار شده و به نظر مي رسد كه مربوط به قبل از دوره صفويه باشد. كفپوش كنوني مسجد را كاشي هاي شش ضلعي بع قطر 24 سانتي متر تشكيل مي دهند.

شهرستان سرسبز و زيباي آستانه اشرفيه با برنج‌هاي خوش عطر و بويش در تمام ايران شناخته شده است. شهرستان آستانه اشرفيه از شهرستان هاي استان گيلان است كه در 40 كيلومتري رشت و در مسير راه اصلي كناره درياي مازندران‌ واقع شده است. آب و هواي اين منطقه همانند ساير قسمت هاي گيلان معتدل و مرطوب است.آستانه‌اشرفيه از شمال به درياي مازندران از خاور به لاهيجان، از جنوب به املش و از باختر به رشت محدود است.آرامگاه پيرجنگلي بازكيا در گوراب بين آستانه اشرفيه و لاهيجان، آرامگاه دكتر محمد معين در كنار رودخانه حشمت رود آستارا و بقعه هاي امام‌زاده ها در اين شهرستان از جمله مكان‌ هاي ديدني شهرستان آستانه اشرفيه را تشكيل مي‌دهند.
صنايع و معادن
در سطح شهرستان 4 كارگاه صنعتي وجود دارد كه مهم ترين آن ها كارخانه توليدي پارچه سيمين بافت است كه در 4 كيلومتري آستانه اشرفيه در روستاي نازك سرا قرار دارد. يك كارخانه پلاستيك سازي و يك كارخانه فرغون سازي نيز در اين شهرستان وجود دارد. شركت توليدي گيلان مرغ نيز از مؤسسات با اهميت اين شهرستان است. همچنين در آستانه اشرفيه تعداد زيادي كارخانه چوب بري و برنج كوبي وجود دارد.
كشاورزي و دام داري
آب و هواي اين منطقه همانند ساير قسمت هاي گيلان معتدل و مرطوب است. آب كشاورزي روستاهاي اين شهرستان از نهرهاي حشمت رود، سيد علي اكبر و سالار جواد كه از شعبه هاي فرعي سفيد رود هستند تأمين مي گردد. همچنين كانال هاي زيادي از حشمت رود جدا كرده اند كه تعدادي ديگر از روستاهاي اين شهرستان را آبياري مي كند. از محصولات عمده اين شهرستان : برنج، دانه هاي روغني، چاي، پسته زميني، محصولات جاليزي و اندكي سيب زميني و انگور است. مطابق آخرين آمار در حال حاضر سطح زير كشت برنج 19000 هكتار و محصول سالانه آن حدود 40000 تن برنج سفيد است. همچنين 800 هكتار زير كشت بادام زميني است و 1350 هكتار زمين به توتستان اختصاص يافته است و سالانه حدود 700 تن ابريشم در آنجا توليد مي‌شود. محصول پيله شهرستان بيش‌تر به مشهد صادر مي شود.
دامداري نيز در اين شهرستان از اهميت برخوردار است. در سال 1363 در شهر آستانه، 5891 رأس بز و بزغاله، 3965 رأس گاو و گوساله پرورش يافته است.
مشخصات جغرافيايي
آستانه اشرفيه در طول جغرافيايي 49 درجه و 56 دقيقه و عرض جغرافيايي 37 درجه و 16 دقيقه قرار دارد و ارتفاع آن از سطح درياي آزاد 5 متر پايين تر است. شهرستان آستانه اشرفيه از شهرستان هاي استان گيلان است كه در 40 كيلومتري رشت و در مسير راه اصلي كناره درياي مازندران‌است. آستانه‌اشرفيه از شمال به درياي مازندران از خاور به لاهيجان، از جنوب به املش و از باختر به رشت محدود است. شاخ فرعي از سفيد رود كنار شهر آستانه و شاخ آب اصلي از 4 كيلومتري شمال‌باختري آن مي‌گذرد. آب و هواي آن معتدل و بسيار مرطوب بوده بيش‌ترين درجه گرما در تابستان 32+ و كم‌ترين درجه در زمستان 3+ است. ميزان بارندگي سالانه به طور متوسط 1500 ميلي متر است.
وجه تسميه و پيشينه تاريخي
آستانه اشرفيه يكي از شهرهاي مهم مذهبي - زيارتي و كشاورزي گيلان است. وجود مقبره حضرت «سيد جلال الدين» در اين شهر اهميت آن را دو چندان كرده است. اين شهر در گذشته « كوچان » ناميده مي شد. جلال الدين اشرف ( ع ) فرزند امام موسي كاظم ( ع ) در قرن چهارم هجري قمري به اين شهر نقل مكان كرده، ولي در هيچ منبعي از آن ذكري به ميان نيامده است.

آستانه اشرفيه يكي از شهرستان هاي استان گيلان است كه در محدوده شهرستان آستانه اشرفيه عارضه بلند طبيعي وجود ندارد و تمامي اين شهر در منطقه دشتي سرسبز و خرم گيلان قرار گرفته است. علت اين سرسبزي و پر بركتي خاك، علاوه بر آب و هواي مساعد، وجود رودخانه‌ هاي پر آبي مانند سفيد رود است كه از آبادي «كيسم» عبور كرده و سر تا سر نواحي باختري آستانه را در بر مي گيرد. مهم ترين رودخانه‌ اين شهرستان كه در حقيقت شاهرگ اقتصادي استان گيلان به شمار مي رود سفيد رود است. قزل اوزن كه ابتدا با همين نام از كوه هاي چهل چشمه در كردستان سرچشمه گرفته و پس از طي 500 كيلومتر و پيوستي به زنجان رود به آن در تنگه منجيل با رودخانه شاهرود متصل شده تشكيل سفيد رود را مي‌دهند شاخه اصلي سفيد رود‌ از حدود 5 كيلومتري باختر شهر آستانه عبور نموده نواحي باختري و تمامي آستانه در حسن گياده وارد درياي خزر مي‌شود ضمناً پهناي سفيد رود در شهرستان آستانه به علت بارندگي فراوان بيش تر شده و تا حدود 500 متر مي‌رسد. سفيد رود داراي انواع ماهي مخصوصاً آزاد و خاوياري است و فعاليت چشم‌گيري براي تكثير اين ماهي‌ها در سفيد رود به عمل آمده است. شاخه‌هاي ديگر سفيد رود در شهرستان رشت جريان يافته و به مرداب انزدلي مي ‌ريزد.
آب و هواي اين شهرستان معتدل و فوق العاده مرطوب است و ميزان بارندگي ساليانه آن به طور متوسط 1500 ميلي متر است. بيش ترين درجه حرارت در تابستان ها 32 درجه بالاي صفر و كم ترين آن در زمستان ها و 3 درجه بالاي صفر است. چشم انداز گياهي منطقه را بيش‌تر كشتزارهاي سبز برنج و باغ هاي مركبات تشكيل مي دهند. اين باغ ها و كشتزارها در گذشته اي نه چندان دور جنگل‌هاي انبوهي بوده اند كه امروزه تبديل به باغ ها و كشتزارها شده اند. رويش انواع رستني ها كه شامل انواع درختان جنگلي و گياهان خودرو و دارويي هستند، خود نشان از مرغوبيت و استعداد خاك وآب در اين ناحيه است. رستني‌هاي شهرستان شامل درختان جنگلي توسكا، افرا، آزاد، گوجه سبز، پسته، بادام زميني، توت و راش است. انواع گياهان دارويي از قبيل گل ختمي، گل پونه و گل بنفشه در بيش‌تر نقاط اين شهرستان مي رويد. روباه، شغال، گرگ، خرگوش، آهو، لاك پشت، جوجه تيغي، كبك، تيهو، سار و انواع پرندگان دريايي در محدوده اين شهرستان وجود دارد.

مسجد جامع جور آستانه اشرفيه
مسجد جامع جور در لشت نشا كه در فهرست آثار ملي به ثبت ر سيده يكي از بناهاي معروف گيلان است و در سال 1206 هجري قمري ساخته شده است. مسجد ياد شده با 380 متر مربع مساحت با آجر خشتي ساخته شده و در كتيبه‌اي كه بر سر در آن و شبستان مسجد نصب شده تاريخ 1318 هجري قمري ثبت شده است. در اطراف كتيبه ها، كاشي هايي مزين به آيه هايي از قران كريم با خط ثلث ديده مي‌شود. اين مسجد دو طبقه و پنجره هاي منبت كاري شده دارد.

بقعه سيدجلال الدين اشرف آستانه اشرفيه
اين بقعه در شهر آستانه اشرفيه در 34 كيلومتري خاور رشت قرار گرفته است. براساس شجره نامه موجود، آقا سيدحسين يا آقا سيد ابراهيم معروف به سلطان سيد جلال‌الدين‌اشرف، پسر امام موسي كاظم (ع) و برادر امام رضا (ع) است. بناي اوليه اين آرامگاه در سال 311 ه. ق به دستور گوهرشادخانم دختر كيا رستم، از فرمان روايان گيلان ساخته شد. در سال 1356 ه. ش مغازه هاي اطراف حرم را خريداري و خراب كردند و بر جاي آن بنايي وسيع و مجلل ساختند كه نماي داخلي و خارجي آن با سنگ مرمر و كاشي هاي جديد تزيين شده است. اين بقعه، اينك رواق هاي بسيار، سقف هاي آينه كاري شده و گنبدي بزرگ با كاشي كاري هاي ظريف دارد.روي پايه‌اي از سنگ مرمر گران بها كه در وسط حرم قرار دارد، ضريح فلزي شبكه‌دار با قرقره و گوي مطلا كار گذاشته شده است. تاسيات جنبي بقعه شامل زايرسرا، كتاب‌خانه، مسجد، حسينه و سرايداري است.
آرامگاه آقاسيد محمد آستانه اشرفيه
اين آرامگاه در دهكده پينجاي آستانه قرار دارد. بناي آن چهارگوشي است كه در سه سمت آن، ايوان هاي ستونداري قرار دارند. سقف بنا، شيرواني و سفال پوش است. بر روي در قديمي بنا، كتيبه اي به تاريخ 780 ه. ق وجود دارد.
آرامگاه دكتر محمدمعين آستانه اشرفيه
آرامگاه دكتر محمدمعين مولف فرهنگ شش جلدي معين، در كنار رودخانه حشمت رود آستانه اشرفيه قرار دارد. آرامگاه اين دانشمند فقيد كه از چهره هاي برجسته ادبيات و فرهنگ ايران زمين است همواره مورد بازديد شيفتگان فرهنگ پارسي قرار مي گيرد.
آرامگاه ميرشاه محمود آستانه اشرفيه
اين آرامگاه در روستاي شيخان گفشه لشت نشا قرار گرفته است و در چهارسوي آن ايوان هايي قرار دارد. درگاه بقعه، در ايوان شمالي آن واقع شده و در بالاي درگاه و در ديوارهاي ديگر بقعه، مشبك هايي چوبي جاي داده شده است. در دو لنگه اي بقعه داراي يك قاب مستطيل بزرگ در روي هر لنگه و دو قاب كوچك در پايين و بالاي ان است كه بر روي قاب هاي بالا، كتيبه اي كنده كاري شده وجود دارد. نقش و نگاره هاي گل و بوته، سطح دو قاب بزرگ مستطيل وسط و پايين را زينت بخشيده اند. در وسط بقعه، مسجدي قديمي با نه لنگه ارسي و يك ورودي واقع شده است.
آرامگاه سيدعلي كيا آستانه اشرفيه
اين آرامگاه در دهكده اژدها بلوچ لشت نشا واقع شده است. نقشه اين بنا از خارج عبارت از يك چهار ضلعي است كه در برابر هر ضلع، ايواني قرار دارد. سقف ايوان ها در جلو، روي ده ستون چوبي با سرستون هاي زيباي قديمي، استوار شده است. اين بقعه، از نظر تزيينات كاشي كاري نيز جزو معدود بناهاي امام زاده هاي شمالي كشور به شمار مي رود. ازاره دروني بنا و ايوان ها همه با كاشي هاي هفت رنگ و با نقش هاي گل و بوته و پرنده پوشش شده است. شيوه نقش اندازي بر روي اين كاشي ها چنان است كه آثار دوره زنديه را تداعي مي كند. در بالا و پايين كاشي ها قرنيسي به عرض ده سانتي متر نصب شده است.

پل گوكه آستانه اشرفيه
اين پل نزديك دهكده گوكه برپا شده و داراي يك دهانه به عرض 50/2 متر است. درازاي پل 10متر و بلندي آن از سطح آب 40/2 متر است. در بناي اين پل از دو نوع آجر به ابعاد 4×28×24 و 4×18×18 سانتي متر استفاده شده است.

شهرستان رضوان‌شهر يكي ديگر از ديدني ترين شهرستان‌هاي استان گيلان است كه‌از ارزش هاي بالاي‌گردشگري طبيعي برخوردار است. آرامگاه سيد شرفشاه، پل پونل، مسجد سفيد( اسپيد مزگت) و چشم اندازهاي زيباي‌طبيعي‌از جمله جنگل‌ها و رودخانه‌ها از مهم‌ترين مكان هاي تاريخي و ديدني شهرستان رضوان‌شهر به شمار مي روند. صنايع حصيري مهم‌ترين صنايع دستي مردمان شهرستان رضوان‌شهر را تشكيل‌ مي‌دهد
مكان هاي ديدني و تاريخي
آرامگاه‌سيد شرفشاه، پل پونل، مسجد سفيد( اسپيد مزگت) و چشم اندازهاي زيباي طبيعي از جمله جنگل‌ها و رودخانه‌ها از مهم‌ترين مكان هاي تاريخي و ديدني شهرستان رضوان‌شهر به شمار مي روند. 
كشاورزي و دام داري
كشاورزي و دام‌داري اساس اقتصاد شهرستان رضوان‌شهر را تشكيل‌ مي دهد. آب كشاورزي از رودها تأمين مي شود و فرآورده هاي كشاورزي رضوان شهر عبارتند از : برنج، ‌گندم، تره بار و بنشن. هم چنين برنج، فرآورده هاي دامي و ماهي از صادرات اين شهرستان است.
مشخصات جغرافيايي
رضوان شهر از شمال به هشتپر و از جنوب به صومعه سرا و ماسال محدود است. رضوان شهر در طول جغرافيايي 49 درجه و 7 دقيقه و در عرض جغرافيايي 37 درجه و 33 دقيقه و ارتفاع 5 متر از سطح دريا واقع است. شهرستان رضوان شهر از شهرستان هاي جديد استان گيلان است كه در راه اصلي بندر انزلي – هشتپر قرار دارد.
وجه تسميه و پيشينه تاريخي
شهرستان‌رضوان شهر كه در گذشته «دولاب» نام داشت. يكي از 5 بلوك يا خان نشين قسمت جنوبي شهرستان تالش بود كه به اين 5 بلوك خمسه طوالش مي‌گفتند. درحال حاضر رضوان شهر يكي از شهرستان هاي استان گيلان است و يكي از مناطق بسيار زيبا و ديدني شمال كشور است.

رضوان شهر يكي از شهرستان‌هاي استان گيلان است كه مركز آن در منطقه‌اي جلگه‌اي قرار گرفته و رشته كوه هاي طالش در حد جنوب باختري و باختر آن آغاز شده و در جهت شمالي، جنوبي كشيده شده است. مهم ترين ارتفاعات اين شهرستان عبارتند است از: ورل سر، مرزون سر، ليگرچال، كهنه كلان، لكو، سوتن سر، زندانه، ديه گاه، خشالون و پالان سر. انواع رودخانه ها در اين شهرستان جريان دارند. قفارود، روخانه كيش خاله، تيررود يا سياهبيل، رودخانه ديناچال و رودخانه نوكنده از مهم ترين رودخانه هاي جاري در اين منطقه هستند. آب و هواي شهرستان رضوان شهر معتدل و مرطوب بوده و بارش متوسط ساليانه آن حدود 1100 ميلي متر است. بيش ترين درجه حرارت در تابستان ها 38 درجه بالاي صفر و كم ترين آن در زمستان ها به 12 درجه زير صفر مي رسد. آب و هواي مناسب سبب شده انواع رستني ها از قبيل درختان جنگلي و گياهان صنعتي و دارويي و گياهان علوفه اي در منطقه وجود داشته باشند. رستني هاي شهرستان رضوان شهر شامل درختان آزاد، افرا، توسكا، ون،‌ بلوط، ممرز، خرمندي، شمشاد، اوجا، بلت، لرگ، انجيلي، راش، نمدار، ملج، گيلاس، جنگل، گردو و ازگيل و از گياهان دارويي پونه، قارچ، گزنه، آقي تي و سروف وهم‌چنين انواع گياهان علوفه‌ اي مي شود. شغال، گراز، روباه، خرگوش، سمور، انواع لاك پشت، كفتار، خرس، سنجاب، قرقاول، چكاوك، غاز، مرغابي و انواع ماهي از جمله جانوران و پرندگان اين شهرستان هستند.

مسجد سفيد (اسپيد مزگت) رضوان‌شهر
اين بنا در دهكده دنيا چال در سمت راست رودخانه و در بخش اسالم استان گيلان واقع شده و هر چند به صورت ويرانه اي درآمده است از آثار كهن و ارزشمند منطقه به شمار مي آيد. از آن جا كه بخش عمده بنا ويران شده اطلاعي از طرح كلي و ويژگي هاي معماري آن در دست نداريم. با اين حال با توجه به بقاياي موجود به نظر مي‌رسد كه بناي مربع مستطيلي بوده كه در ميانه آن شبستاني مربع و دور تا دور شبستان رواقي قرار داشته كه با پايه‌اي هشت ضلعي از شبستان مجزا مي شده است. عرض رواق ها حدود 3/40 متر و طول يكي از اضلاع باقي‌مانده مسجد حدود 16/75 متر است. دهليزها با پوشش طاقي مسقف مي شده اند كه ارتفاع طاق از كف امروزي به 5/70 متر مي رسد. محيط پايه هاي هشت ضلعي كه فضاي شبستان را از دهليزها مجزا مي كند حدود 5/50 متر و فاصله پايه ها از يك‌ديگر حدود 2/80 متر است. بالاي هر دو پايه طاقي با قوس شكسته زده اند كه پوشش رواق و شبستان مياني از يك طرف بر آن ها قرار مي گرفته است. مصالخ اصلي بنا آجرهايي به ابعاد 23×23×6 سانتي متر و قطر ديوارهاي اصلي مسجد، 175 سانتي متر است و برخلاف شيوه امروزي با ملاط به طاق ها چسبانده شده اند. بر طاق رواقي كه نسبتا سالم تر باقي مانده به صورت سرتاسري كتيبه اي قرآني از آيات سوره توبه به خط كوفي گچ‌بري كرده اند. ازاره همين رواق نيز داراي گچ‌بري با طرح هاي غير معمول بوده است. با توجه به كتيبه كوفي مزبور مي توان بناي مسجد را مربوط به دوره سلجوقي دانست.

پل پونل رضوان‌شهر
اين پل در 4 كيلومتري باختر رضوان شهر، در روستاي پونل و بر روي رودخانه شفارود برپا شده است. پل پونل در مسير كاروان رو دوره صفوي رشت- آستارا ساخته شده و احتمالا از آثار همين دوره يا دوره قاجاريه است. پل پونل حدود 30 متر طول، 60/3 متر پهنا (با احتساب جان پناه ها) و يك دهانه بزرگ با طاق جناغي به عرض 10 متر دارد. اين پل به سبك خاصي كه در ديگر پل هاي تاريخي كم‌تر ديده مي‌شود؛ ساخته شده است بدين صورت كه در طرفين طاق و بر روي پاكان آن، دو ستون نماي مخروطي شكل و در بدنه جانب شمال پل، دو طاق نما كار كرده اند. ضخامت طاق اصلي در پايين و بالا يك متر است. سطح گذر پل از ميانه به طرفين داراي شيب است و جان پناه هاي آن نيز تخريب شده است. اين سطح تمامي با سنگ رودخانه فرش شده است. امروزه در مجاورت اين پل، بر روي شفارود پل جديدي احداث كرده اند. پل پونل به شماره 1780 به ثبت تاريخي رسيده است.

آرامگاه سيد شرف‌شاه رضوان‌شهر
اين آرامگاه در روستاي دارسرا در پنج كيلومتري خاور رضوان شهر واقع شده است. اين روستا به احترام نام سيد شرف‌شاه، عارف و شاعر قرن هشتم ه.ق كه در آن جا مدفون شده، به سيد شرف‌شاه يا سيد شرف الدين معروف است. براساس شجره نامه موجود در آرامگاه نسب وي از ده پشت به امام موسي كاظم (ع) مي رسد. به اعتقاد برخي محققان، شرف‌شاه پيري عارف بود كه پس از مرگ، به مقام سيادت رسيده است.بناي آرامگاه، بزرگ و نوساز است و از آجر، سنگ و مرمر ساخته شده و بسياري از مكان هاي زيارتي نواحي انزلي، گسكرات، تالش دولاب و وكيل دولاب به برادران يا فرزندان اين مرد عارف منتسب شده اند. آرامگاه ديگري به نام سيده بانو معروف به گور مادر شرف‌شاه نيز در دارسرا وجود دارد كه بناي جديدي بر آن ساخته اند.