ايذه در 205كيلومتري‌شهر اهواز قرار دارد. ايذه در دوران عيلاميان آياپيرو، در دوران هخامنشيان انزان، در عهد ساساني ايذه و در زمان اتابكان لرمال ناميده شده است.ايذه منطقه‌اي است كه به واسطه‌ي كوهستاني بودن، همواره مورد توجه بوده است و اهميت آن را در پناه‌گاه‌هاي سنگي و سنگ نگارهايي با قدمتي بسيار طولاني مي توان ديد. از شاخص هاي تاريخي و هنري منطقه‌مي‌توان به سنگ نگاره‌هاي عيلامي، آبشارهاي طبيعي زيبا، نگاركندها، نوشت كندها و... اشاره كرد. خنگ‌اژدر، كول فرح، اشكفت سليمان، خنگ يار علي وند، خنگ كمالوند، شيوند، طاق طويله و كوشك نورآباد از جمله مناطق ديدني وتاريخي شهرستان ايذه به شمار مي‌آيند.
مكان هاي ديدني و تاريخي
از شاخص هاي تاريخي و هنري منطقهمي‌توان به سنگ نگاره هاي عيلامي، آبشارهاي طبيعي زيبا، نگاركندها، نوشت كندها و... اشاره كرد. خنگ اژدر، كول فرح، اشكفت سليمان، خنگ يار علي وند، خنگ كمالوند، شيوند، طاق طويله و كوشك نورآباد از جمله مناطق ديدني وتاريخي شهرستان ايذه به شمار مي‌آيند.
كشاورزي و دام داري
شغل اصلي مردمان شهرستان ايذه كشاورزي و دامداري مي باشد. آب مورد نياز براي كشاورزي از چاه هاي نيمه عميق تامين مي شود. از مهم ترين فرآورده هاي كشاورزي اين شهرستان مي توان گندم، جو، تره بار و برنج را نام برد. انواع فرآورده هاي دامي و لبني از جمله توليدات بخش دامداري شهرستان بوده و دام و فرآورده هاي دامي از محصولات صادراتي اين منطقه محسوب مي شوند.
وجه تسميه و پيشينه تاريخي
اين شهر در زمان عيلاميان«اسپير»، درزمان‌هخامنشيان«انزان»و در زمان استيلاي عرب«ايزج» يا «ايرج» ناميده مي شد. سكه هاي متعددي از طلا، نقره و مس به دست آمده اند كه بر آن ها با خط كوفي كلمه «ايزج» يا «ايرج» حك شده است. ايذه يك شهر تاريخي مي باشد كه آثاري از زمان هاي بسيار قديم در آن به جا مانده است. اين شهر در روزگار عيلاميان اهميت و عظمت بسيار داشته، مركز آن «انزان» يا «انشان» بود و در عهد ساساني نيز نام و اعتبار داشته است. در كتابهاي تاريخي و جغرافيايي دوران بعد از اسلام نيز نام اين شهر ذكر شده است. آتشكده اي هم در آن شهر بود كه تا زمان هارون الرشيد فروزان بوده است. مورخين مي نويسند: ايزج به پل سنگي بزرگي كه در آن شهر، روي كارون بسته بودند معروف بود. پل مزبور را ياقوت از عجايب جهان شمرده است. اين پل كه خرابه هاي آن هنوز ديده مي شود به نام مادر اردشير بابكان «خزهزاد» بود. كلمه ايذه درزمان اتابكان لر كم تر به كار مي رفت و به جاي آن مالمير(مال امير) ناميده شد. كلمه ايذه در قرن هاي گذشته به كلي متروك شده بود تا در دوره پهلوي مجددا مورد استفاده قرار گرفت.

مهم ترين منابع آبي شهرستان ايذه را رودخانه ها تشكيل مي دهند رودخانه هاي فرعي فراواني در اين شهرستان جاري است كه از ان جمله مي توان رودخانه هاي آب دم دلي، آب زرك، آب سرحوض، آب سوسن، آب شلا، ابوالعباس، اعلا، بولاواس، تلخاب، درازنا، دره دراز، رامهرمز، رمه چر، رود زرد، سمه، شور شوشتر، سيلون، كارون، ليرآب، مرغاب و هلايجان را نام برد. رود كارون نيز از 20 كيلومتري خاور مركز شهرستان ايذه عبور مي كند و پس از گذشتن از ايذه و مسجد سليمان، شوشتر و اهواز و خرمشهر به اروند رود وارد مي شود و از آن جا به خليج فارس مي ريزد. رود مرغاب كه شاخه اي از رود كارون محسوب مي گردد از حدفاصل ايذه و مسجد سليمان در جهت شمال باختري، جنوب خاوري جريان يافته و به اراضي شمالي (باغملك جانكي) جذب مي شود. آب زرك يك رود فصلي است به طول 20 كيلومتر و مسير كلي جنوب باختري كه از دامنه كوههاي جيمه و چلا در 42 كيلومتري جنوب خاوري ايذه سرچشمه مي گيرد و به خليج فارس مي ريزد.
آب دم دلي نيز يك رود فصلي به طول 21 كيلومتر است كه به طور كلي مسير جنوب خاوري دارد. اين رودخانه از دامنه كوه سردلي 22 كيلومتري جنوب باختري ايذه سرچشمه گرفته و ضمن عبور از دره دراز از كنار روستاهاي غلام حسين و گراوند بالا عبور مي كند و در 36 كيلومتري جنوب ايذه به رودخانه بولاواس مي ريزد. نام ديگر اين رودخانه دره دراز است.آب سوسن نيز يك رود دايمي به طول 30 كيلومتر است كه از دامنه كوه هاي سفيد و فرگه در 47 كيلومتري شمال ايذه سرچشمه گرفته و ضمن عبور از دره هاي پوشيده از جنگل و مخلوط شدن با دو سه ريزابه از كنار روستاها مي گذرد و با آب شلا مخلوط مي شود و در دره شمال باختري كوه گزير به رودخانه كارون مي ريزد.
كوه تورك ايذه
كوه تورك جزو دهستان سوسن شهرستان ايذه است. اين كوه در فاصله 91 كيلومتري شمال باختري ايذه با ارتفاع 3319 متر واقع شده است. اين كوه سرچشمه رودخانه هاي آب بازفت و لب است. تورك از شمال باختري به كوه لم لي متصل است و جزو كوهستان زاگرس به شمار مي رود.
كوه جنگلي دوتو ايذه
كوه جنگلي دوتو دذر دهستان هپرو، در 58 كيلومتري جنوب خاوري ايذه واقع شده است. ارتفاع اين كوه حدود 3170 متر است. اين كوه از جنوب به كوه كله متصل است و از شمال به كوه ليراب مي پيوندد. دامنه هاي خاوري اين كوه به دره رودخانه سيراب و دامنه هاي باختري آن به دره رودخانه صيدون متصل مي شود. در دامنه باختري اين كوه درياچه درميان دو كوه كله و دوتو قرار دارد و آب از زمين و اطراف آن مي جوشد. دامنه هاي اين كوه از جنگل پوشيده شده و جزو كوهستان مونگشت از كوهستان بزرگ زاگرس به شمار مي رود.
كوه كله ايذه
كوه كله در دهستان هپرو و در 59 كيلومتري جنوب خاوري ايذه واقع شده است. ارتفاع اين كوه حدود 3010 متر است. اين كوه از شمال به كوه دوتو متصل است. رودخانه صيدون از باختر، رودخانه اعلاء از جنوب و رودخانه هاي ليراب و سمه از خاور آن عبور مي كنند. در دامنه باختري اين كوه چشمه اي است كه آب آن در يك درياچه كوچك جمع مي شود. اين درياچه كه « دوتو » نام دارد در ارتفاع حدود 1680 متري قرار دارد. كوه كله جزو كوهستان مونگشت از كوهستان بزرگ زاگرس به شمار مي رود و دامنه هاي آن از جنگل پوشيده شده است.
اشكفت سلمان ايذه
غار سلمان در فاصله 3 كيلومتري جنوب باختري شهر ايذه كنوني، در انتهاي دره‌اي واقع شده است. اشكفت سلمان محوطه اي وسيع است كه در درون صخره طبيعي كوه به صورت سرپناهي با آثار آبرفتي و يك چشمه آب شيرين گوارا (كه از درون غاري كوچك و باريك بيرون مي‌آيد) تشكيل مي‌شود. روبه روي مجموعه اشكفت سليمان در سمت راست و در منتهي اليه كوهي كه روبه روي آن است دو نقش نيم رخ برجسته كه در درون دو چهارگوش معقر حجاري شده‌اند،‌ وجود دارد. در خاور اين دو لوحه اشكفت بزرگ يعني سايه بان خميده‌ كوه قرار دارد كه در زير آن بر روي بدنه كوه يك كتيبه مستطيل شكل ميخي و چند نقش حجاري شده و در زير اين كتيبه كه در ارتفاع قرار دارد، محل نشستن و تختگاه و يا انجام مراسمي ديده مي‌شود.