از دشت ميناب با نام پيشين هرمز كهنه يادشده و از دير باز تاكنون به نام هاي منا، مناب، مناو، مينا، ميناو، مينو، … نيز خوانده شده است. ميناب را به دليل نزديكي با دريا و وجود رودهايي در پيرامون آن، «ميان آب» نيز گفته اند كه اندك‌اندك به ميناب تغيير يافته است. شهرستان ميناب، با پهنه‌اي حدود 5/6878 كيلومتر مربع، در خاور استان هرمزگان، در كناره كرانه‌اي درياي مكران (درياي عمان)، در شمال خاوري تنگه هرمز، در 27 درجه و 8 دقيقه‌ي پهناي شمالي و 57 درجه و 5 دقيقه‌ي درازاي خاوري نسبت به نيم روز گرينويچ قرار دارد و بلندي آن از سطح دريا حدود 27 متر است. كشاورزي و باغ داري ميناب و پيرامون آن از رونق ويژه‌اي‌برخوردار است. آب‌شيرين فراوان همراه با خاك حاصل‌خيز دشت ميناب، جايگاه مناسبي را براي كشاورزي در اين ناحيه فراهم ساخته است مجتمع صنايع تبديلي مركبات (كارخانه آبليموگيري) يكي از صنايع مهم ميناب به شمار مي‌رود كه دگرگوني بزرگي در جايگاه اقتصادي اين شهرستان به وجود آورده است. از جمله صنايع دستي در اين شهرستان مي توان گلابتون دوزي وحصيربافي را نام برد كه برخي از آن ‌ها به مناطق اطراف صادر مي شوند. علاوه بر آن ها چادرشب بافي يا كاربافي و طناب كنفي و نوعي كفش چوبي به نام سواس كه توسط زنان تهيه مي‌شود نيز از ديگر صنايع دستي اين منطقه محسوب مي‌شوند. سواحل‌زيباي درياي مكران(عمان)، كوه زندان در 27 كيلومتري شمال شهر ميناب و بازمانده قلعه هزاره«‌ قلعه بي بي مينو» در اين منطقه مهم‌ترين ديدني هاي شهرستان ميناب را تشكيل مي‌دهند.
صنايع و معادن
مجتمع صنايع تبديلي مركبات (كارخانه آبليموگيري) يكي از صنايع مهم ميناب به شمار مي رود كه با بهره برداري روزانه 50 تن، در سال 1367 هـ . ش، گشايش يافته و به دنبال آن دگرگوني بزرگي در جايگاه اقتصادي اين شهرستان به وجود آورده است. از صنايع ديگر شهرستان ميناب مي توان كارخانه‌مواد خوراكي، كارگاه هاي نساجي، كارخانه هاي مصالح ساختماني، كارخانه تهيه ابزار فلزي را نام برد. هم‌چنين به دليل همسايگي بخش بزرگ كرانه هاي شهرستان ميناب با كرانه هاي خاوري تنگه هرمز ( حدود 120 كيلومتر) ماهي گيري يكي از كارهاي مهم بوده كه تاثير زيادي در اقتصاد شهرستان داشته است.
كشاورزي و دام داري
كشاورزي و باغ داري شهر ميناب و پيرامون آن از رونق ويژه‌اي برخوردار است. آب شيرين فراوان همراه با خاك حاصل خيز دشت ميناب، جايگاه مناسبي را براي كشاورزي در اين ناحيه فراهم ساخته است. از اين رو توليدات زراعي شهرستان ميناب، 40-50 روز روزدتر از توليدات كشاورزي خوزستان وارد بازار مي‌شود. فرآورده‌هاي كشاورزي و باغ داري ميناب خرما، مركبات (ليمو ترش و نارنگي)، صيفي، سبزي، … است. مركبات اين شهرستان از مرغوبيت ويژه‌اي برخوردار بوده و خرما به عنوان يك توليد سنتي جاي ويژه اي در كشاورزي و زندگي مردم اين ديار دارد. آب كشاورزي ميناب از چاه نيمه ژرفا و آب آشاميدني آن از چاه معمولي تامين مي شود. كشت دربندر سيريك شهرستان ميناب به گونه سنتي بوده و مهم ترين فرآورده‌هاي كشاورزي آن خرما، ليمو ترش و تره بار هستند.دام‌داري در اين شهرستان بسته به جايگاه مراتع و شرايط زيستي مناسب از رونق خوبي برخوردار است. در ميناب پرورش بز، گوسفند، گاو و گوساله به روش سنتي انجام مي شود.
مشخصات جغرافيايي
شهرستان ميناب، با پهنه اي حدود 5/6878 كيلومتر مربع، در خاور استان هرمزگان، در كناره كرانه اي درياي مكران (درياي عمان)، در شمال خاوري تنگه هرمز، در 27 درجه و 8 دقيقه ي پهناي شمالي و 57 درجه و 5 دقيقه‌ي درازاي خاوري نسبت به نيم روز گرينويچ قرار دارد و بلندي آن از سطح دريا حدود 27 متر است. اين شهرستان از سوي شمال به شهرستان رودان، از باختر به شهرستان بندر عباس و درياي پارس، از خاور به شهرستان جاسك و استان كرمان و از جنوب به شهرستان جاسك و تنگه استراتژيك هرمز محدود است. بخش هاي شمالي و خاوري شهرستان ميناب كوهستاني و بخش مركزي و باختري آن، دشتي است. بخش دشتي آن به درازاي حدود 120 كيلومتر از بندر تياب تا نزديكي روستاي كرگوشكي نوار كرانه اي ( كرانه خاوري تنگه هرمز) قرار دارد. آب وهواي اين شهرستان، مانند ديگرنواحي استان هرمزگان گرم و مرطوب است. رطوبت هوا زياد و هر چه به كرانه نزديك تر شويم، اثر آن محسوس تر است. درجه حرارت گاهي به 50 درجه بالاي صفر مي رسد. بيش ترين درجه حرارت 6/47 و كم ترين آن 5/6 و ميانگين سالانه آن 9/26 درجه سانتي گراد است. جمعيت شهرستان ميناب، در سرشماري عمومي نفوس و مسكن 1375 هـ . ش، 204588 نفر، شامل 103053 نفر مرد و 101535 نفر زن بوده است. مردم ميناب سخت كوش، استوار، وطن دوست، مهمان نواز و متدين هستند و به زبان فارسي و لهجه شيرين مينايي سخن مي گويند. ساكنان شهر ميناب مسلمان و پيرو مذهب شيعه جعفري و سني بوده و زبان مردم شهرستان ميناب، فارسي و لهجه هاي مينابي، بشاگردي، بلوچي در اين منطقه رايج است. شمار زيادي مهاجر لاري و بحريني در اين شهرستان ساكن شده اند و به لهجه هاي خود سخن مي گويند. فاصله هوايي ميناب تا تهران 1094 كيلومتر و فاصله زميني آن تا تهران 1616، تا بندر عباس 110، تا دهبارز 64 كيلومتر است. دو راه آسفالته درجه 2 از سيريك، كه يكي به سوي شمال به درازاي 75 كيلومتر تا مركز شهرستان ميناب و ديگري به سوي جنوب خاوري به درازاي 150 كيلومتر تا بندر جاسك كشيده شده است. بندر هاي مهم شهرستان ميناب، عبارتند از: تياب، كلاهي، كرگان، كوهستك، سيريك. بعضي از اين بندرها، خليج هاي كوچكي دارند كه به آن «خور» مي گويند.
وجه تسميه و پيشينه تاريخي
از دشت ميناب با نام پيشين هرمز كهنه، ياد شده و از دير باز تا كنون به نام هاي منا، مناب، مناو، مينا، ميناو، مينو، … نيز خوانده شده است. ميناب را به دليل نزديكي با دريا و وجود رودهايي در پيرامون آن، «ميان آب» نيز گفته اند، كه اندك اندك به ميناب تغيير يافته است. واژه ميناب، در گذشته به جهت شفافيت آب رود ميناب، مينا آب بوده، كه به مرور زمان و به دليل دگرگوني، حرف«آ» از بين رفته و به گونه ميناب درآمده است. مردم محل بر اين باورند كه در روزگاران كهن، دو خواهر به نام‌هاي «بي‌بي مينو» و«بي‌بي نازنين» اين شهر را پايه گذاري كرده اند. ناحيه ميناب از ديرباز نه تنها به نام هاي گوناگون، نظر جهانگردان را به خود جلب كرده، بلكه دست‌خوش يورش هاي ويران‌گر نيز بوده است. در محل امروزي ميناب، شهري آباد، كه مركز ايالت هرمز كهنه بوده، قرار داشته كه تيمورلنگ با يورش وحشيانه خود، آن را خراب كرده و هفت دژ استوار آن را نيز ويران ساخته است. يكي از دژهاي ويران شده شهر به نام دژ«بي بي مي نو»، كه همان «بي بي مينو» باشد، در گوشه خاوري شهر باز مانده است و به اين دژ «هزاره» هم مي‌گويند. از بازمانده‌هاي تاريخي اين شهر، دژ ميناب است، كه شهر ميناب بر دامنه آن بنا شده است. اين دژ تا اواخر دوران قاجاريه، مركز حكومت بوده و اكنون خرابه اي بيش نيست.