خاش امروزي در نزديكي شهر قديمي خاش قرار دارد كه تاريخ پيدايش آن به پيش از حكومت نادر مي رسد. خاش به دليل استقرار درحوزه هاي مرتفع نسبت به شهرهاي مجاورقله تفتان از آب و هواي مطلوبي‌برخوردار است و به همين‌دليل موردتوجه بوده است. قدمت اين شهر به دوره افشاريه مي رسد. مهم ترين دليل توجه به اين منطقه در آن دوران-كه نهايتا به تبديل آن به يك شهر منجر شد- ايجاد قلاع نظامي جهت مبارزه با راهزنان منطقه بوده است. پس از قتل نادر هياتي انگليسي مسئول ساخت ابتيه‌اي در منطقه شدند و اين ناحيه به آرامي چهره يك شهر را پيدا كرد. صنعت سوزن دوزي خاص اين منطقه بوده و به عنوان مهم ترين صنعت دستي منطقه به شمار مي رود. اقتصاد شهرستان خاش به ترتيب بر دام‌داري و كشاورزي استواراست و روغن، پشم و كرك ازصادرات اين منطقه است.
كشاورزي و دام داري
كشاورزي در اين ناحيه به دليل شرايط خاص محيطي يعني كمبود آب زراعي و نامناسب بودن زمين ها، پيشرفت چشم‌گيري نداشته و به علت كمبود باران در اين منطقه زراعت ديم به ندرت صورت مي گيرد. عمده ترين فرآورده هاي كشاورزي در خاش شامل خرما، پسته، جاليز، برنج، ذرت، ‌تره بار، نباتات علوفه اي، سيب، انگور، ‌انجير، انار، مركبات، گندم ‌و جو است. دام‌داري از ديرباز در منطقه رايج بوده و به سبب كمبود پوشش گياهي جهت تعليف دام ها، علوفه دستي و زائدات زراعي جبران اين نقيصه را مي نمايند. علاوه بر آن دامنه هاي جنوبي و باختزي كوه تفتان محل مناسبي جهت چراي منطقه به شمار مي روند.
مشخصات جغرافيايي
شهرستان خاش از نظرجغرافيايي در 61 درجه و 12 دقيقه درازاي خاوري و 28 درجه و 13 دقيقه پهناي شمالي در جنوب كوه تفتان واقع شده است. اين منطقه در 1415 متري از سطح دريا و 185 كيلومتري جنوب زاهدان و در مسير زاهدان – ايران‌شهر قرار دارد. آب و هواي اين شهرستان معتدل و متمايل به گرم و خشك است. مسيرهاي دسترسي به خاش عبارت اند از:
1- راه زاهدان – ايران‌شهر (كه شهر خاش در 185 كيلومتري زاهدان و در 148 كيلومتري ايران‌شهر قرار دارد)
2- مسير راه خاش – ميرجاوه به درازاي 110 كيلومتر
3- راه خاش – سراوان به درازاي 155 كيلومتر
جمعيت اين شهرستان در سرشماري سال 1375 تعداد 129569 نفر شمارش شده‌است. مردم شهرستان خاش آريايي نژادند و به زبان فارسي با گويش بلوچي سخن مي گويند.علاوه بر بلوچان، عده اي يزدي نيز در شهرستان خاش به سر مي برند.
وجه تسميه و پيشينه تاريخي
خاش امروزي در نزديكي شهر قديمي خاش قرار دارد كه تاريخ پيدايش آن به پيش از حكومت نادر مي رسد. اين شهر تا قبل از نادرشاه به علت ناامني و آمد و شد راهزنان و ياغيان، چندان اعتبار نداشت. نادر شاه ضمن سركوب راهزنان، اين منطقه را امن كرد و ميرباي خان را به حكومت آن جا فرستاد. ميرباي خان در ميان آبادي قلعه اي ساخت و در عمران و آباداني خاش كوشش كرد. پس از كشته شدن نادرشاه، انگليسي ها زمان را مغتنم شمرده و به منطقه خاش وارد شدند و بناهايي را در آن جا ايجاد كردند. در همين زمان سردار ايدوخان رئيس طايفه ريگي بر آنجا تسلط پيدا كرد و قلعه هاي ديگري به نام هاي حيدرآباد و ناصري بنا نمود. بدين ترتيب، خاش رو به توسعه و آباداني گذاشت و از شكل يك روستا خارج شده و آرام آرام سيماي شهري به خود گرفت.