شهرستان ميبد در پنجاه كيلومتري شمال‌باختري شهرستان يزد قرار دارد. اين شهرستان با 1271 كيلومتر مربع وسعت، كوچك‌ترين شهرستان استان و است و به لحاظ تراكم نسبي جمعيت، بعد از يزد قرار دارد. در حال حاضر جمعيت اين شهرستان بالغ بر 62286 هزار نفر است. شهرستان ميبد شامل يك بخش «مركزي» و دو دهستان «بفروييه» و «شهدا»است. اگرچه بافت سنتي اين شهرستان در طول زمان گزندهاي فراوان ديده است، اما يكي از نمونه‌هاي نادر شهرهاي باستاني ايران به شمار مي‌رود. يك روايت افسانه‌اي حكايت از آن دارد كه ميبد در زمان «كيومرث» بنيان‌گذاري شد و نخستين آدميان از راه آب و دريا به اين سرزمين پا گذاشتند. راه‌هاي باستاني آن را سواران مادي، پارسي، اشكاني و ساساني در نورديدند. «نارين قلعه» ميبد كهن‌ترين سند تاريخي و شهرسازي استان يزد است. سكه‌هاي به جاي مانده از دوران «پوراندخت ساساني» كه در اين شهرستان ضرب مي‌شد، از جمله اسناد تاريخي است كه اهميت سياسي و مدنيت شهرستان ميبد را در دوران ساساني نشان مي‌دهد. صنايع دستي مردم ميبد را زيلوبافي، سراميك سازي، سفال سازي، كرباس بافي، فرش بافي و موتابي تشكيل مي‌دهند كه از گذشته هاي دور در اين ناحيه رواج داشته است. مهم‌ترين مراكز ديدني و تاريخي شهرستان ميبد را نارين قلعه ميبد، مسجد جامع ميبد، مسجد جامع فيروزآباد، مسجد جامع بفروييه، مسجد جامع زيرگ بيده (معماري بوكني)، قلعه‌هاي پراكنده، مجموعه كارواني رباط، زيارت‌گاه‌هاي امام‌زاده خديجه خاتون، ميرصدرالدين قنبر، پير چراغ، پير بفرو، موزه زيلو، آسياب‌ها، حسينيه‌هاي قديمي، آب‌انبارها، برج‌ها، مراكز مذهبي زرتشتيان، خانقاه، باروي شهر قديم شامل برج‌ها، حصارها، خندق‌ها و دروازه‌هاي شهر ميبد از دوره ساساني به بعد تشكيل مي‌دهند.
مكان هاي ديدني و تاريخي
آب انبارهاي تاريخي، آتشكده‌هاي حسن آباد، آرامگاه مير شمي الحق، آرامگاه مير صدر الدين قنره، امام زاده خديجه خاتون، برج كبوترخان، برج محمودآباد، برج عبدالوهاب، برج كاظم آباد، پير چراغ، ‌پير خرمن، چاپار خانه، حسينيه هاي تاريخي، خانقاه ( سده 8 هـ. ق )، دخمه شورك، 33راه باستاني، كاروان سرا، مزرعه كلانتر، ‌مسجدجامع (از سده نخست هجري قمري)، مسجد جامع فيروز آباد (سده 8 هـ. ق)، مسجد جامع بفروييه (سده 8 هـ. ق)، مسجد زيرگ بيده، نارين قلعه ( كهن‌دژ) و يخچال هاي طبيعي از جمله مكان‌هاي ديدني و تاريخي شهرستان ميبد به شمار مي آيند.
صنايع و معادن
صنايع ماشيني ميبد ملامين سازي، ريسندگي، نخ تابي و پنبه پاك كني است. از معادن اين شهرستان مي‌توان معدن هاي سنگ گچ، سرب، روي و ماسه سنگ را نام برد. كشاورزي و دام داري
از ديرباز كشاورزي ميبد رونق داشته و جزو كارهاي مهم اين منطقه به شمار مي رفته است و بخش بزرگي اززمين هاي پيرامون شهر در محله ها به كشت يا به باغ انار اختصاص دارند. در زمين هاي خارج از محدوده شهري نيز كشت گندم، صيفي، يونجه، پسته، پنبه و ديگر فرآورده هاي كشاورزي رواج دارد. مهم ترين نقاط دام‌پروري ميبد، آبادي هاي كوه‌پايه اي باختر و روستاي حسن آباد است. هم‌چنين شماري مرغ‌داري در ميبد وجود دارد كه علاوه بر تأمين نياز ناحيه، به ديگر نقاط نيز مرغ صادر مي كنند.
مشخصات جغرافيايي
شهرستان ميبد، در شمال شهرستان يزد قرار داشته و از سوي شمال و خاور به شهرستان اردكان، از جنوب و باختر به شهرستان يزد محدود مي شود. بلندي مركز اين شهرستان از سطح دريا 1234 متر است. آب و هواي ميبد گرم و خشك است، ولي در دامنه كوه هاي باختري گرما كاهش يافته و بر بارندگي افزوده مي شود. ميانگين باران، ساليانه در حدود 62 ميلي متر است. شهر ميبد، مركز شهرستان ميبد استان يزد، با پهنه اي حدود 1810 هكتار، در شمال باختري شهر يزد، در كناره كوير مركزي ايران، از نظر جغرافيايي در 53 درجه و 29 دقيقه ي درازاي خاوري و 32 درجه و 13 دقيقه ي پهناي شمالي نسبت به نيم روز گرينويچ قرار دارد. اين شهر از سوي شمال به اردكان، از باختر به حسن آباد، از خاور به جاده سنتو، و آبادي بارجين و از جنوب به روستاي ركن آباد محدود مي شود. سرشماري سال 1375جمعيت شهرستان ميبد 59141 نفر شامل 31121 نفر مرد و 28020 نفر زن بوده است. مردم اين شهرستان مسلمان شيعه هستند و به زبان فارسي و لهجه شيرين يزدي سخن مي گويند. زرتشتي هاي ساكن در اين منطقه به زبان ويژه خود سخن مي گويند. مردم ميبد سخت كوش، سخن سنج، متدين و مقاوم اند و به آداب و رسوم باستاني خود پاي بند هستند.
وجه تسميه و پيشينه تاريخي
ميبد، در روزگار پادشاهي قباد، پادشاه ساساني ساخته شده و دليل آن را چنين روايت كرده اند. يكي از فرزندان شاه به نام موبد بيمار شد و پزشكان هواي اين منطقه را براي او بهبودي بخش دانستند، از اين رو با ايجاد اين شهر و بناي قلعه اي، آن را «موبدگر» خواندند كه به مرور زمان «گرد» از بين رفته و «موبد» را «ميبد» ناميدند. نام ميبد (ميبذ) كه از واژگان فارسي ميانه است خود، نشان از دوران ساساني دارد. در آثار تاريخي و جغرافيايي سده‌هاي نخستين پيش از اسلام، بارها از اين نام ياد شده است. اما با توجه به پيشينه دراز شهر ميبد، گمان مي رود اين نام دگرگون شده نام پيشين و يا نام تازه اي از دوران ساساني باشد. با اين حال بايد خاطر نشان ساخت ميبد را كه در آثار تاريخي وجغرافيايي، از سرهنگان يزدگرد دانسته‌اند، همان «مهبود» از سپهبدان نام‌دار زمان قباد و انوشيروان است. بنياد نخستين ميبد از دوران هاي كهن تاريخ ايران است، اما در زمان ساسانيان، كه يكي از دوره هاي بنيان گذاري و گسترش شهرها در ايران به شمار مي‌رود، محدوده كهن شهر ميبد نيز گسترش يافت. بعضي از منابع تاريخي و جغرافيايي كه به معرفي شهر پيشين ميبد پرداخته‌اند، بارزترين مشخصه شهرسازي پيشين ميبد را كهن‌سالي شهر، دژ استوار «نارين قلعه» و تأسيسات دفاعي آن دانسته‌اند. سكه هاي بازمانده از روزگار پوراندخت ساساني، كه در ميبد ضرب مي‌شده، بيان گر اهميت سياسي و جايگاه ويژه اين شهر باستاني است. ميبد، در روزگار مغول شهري آباد و پرجمعيت بوده و اهميت شهر ميبد و قلعه آن به شاهان آل مظفر مربوط است. محمدبن مظفر در سال 737 هـ . ق با به دست آوردن گنجي كه در يزد بود، به ميبد آمد و قلعه دالان (نارين قلعه) را بازسازي و دور آن را خندق ايجاد كرد.