يكي از نقاط باستاني و تاريخي ايران بوده و در ناحيه جنوب استان تهران واقع شده است. شهرستان ري از نظر كشاورزي بسيار فعال و غني است. كارخانه هاي صنعتي و توليدي زيادي نيز در اين منطقه مستقر شده كه نيروهاي قابل توجهي را به خود جذب كرده است. جاذبه هاي تاريخي شهرستان ري بر جاذبه هاي طبيعي منطقه غلبه دارد و اين به سبب تاريخ كهن اين منطقه است. قدمت طولاني و سابقه كهن ري سبب شده كه آثار تاريخي بسيار قديمي مانند باروي ري برين ( كه مربوط به سده هاي پيش از ميلاد است) در اين شهر وجود داشته باشد. آستانه مقدس حضرت عبدالعظيم (ع) نيز كه مهم ترين اثر تاريخي و مذهبي استان تهران به شمار مي آيد، در اين منطقه واقع شده است. آتشگاه هاي قديمي، تپه هاي باستاني، قلعه هاي قديمي و ديگر مناطق تاريخي از مهم ترين ديدني هاي شهرستان ري به شمار مي آيند كه از قدمت تاريخي و اهميت فراوان برخوردار اند. بازرگاني، صنعت گري،‌ كشاورزي و دام داري از مشاغل اصلي اهالي شهرستان ري به شمار مي رود.
مكان هاي ديدني و تاريخي
ري تنها منطقه باستاني استان تهران است كه داراي آثار تاريخي و مكان هاي ديدني زيادي است. اين منطقه قطب توسعه توريسم مذهبي استان تهران نيز به شمار مي آيد. جاذبه هاي تاريخي شهرستان ري بر جاذبه هاي طبيعي منطقه غالب است. قدمت طولاني و سابقه كهن ري سبب شده كه آثار تاريخي بسيار قديمي مانند باروي ري برين - كه مربوط به سده هاي قبل از ميلاد است- در اين شهر وجود داشته باشد. آستانه مقدس حضرت عبدالعظيم (ع) يكي ازمهم ترين آثار تاريخي و مذهبي شهرستان ري است. آتشگاه هاي قديمي، تپه هاي باستاني، قلعه هاي قديمي و مناطق تاريخي از ديگر ديدني هاي شهرستان ري هستند كه از قدمت تاريخي و اهميت فراوان برخوردار هستند.
صنايع و معادن
كارخانه هاي صنعتي و توليدي مستقر در شهرستان ري نيروهاي زيادي به خود جذب نموده و شامل گونه هاي زير مي شود: پالايشگاه بزرگ تهران، فرآورده هاي نفتي، چيت سازي، ريسندگي، بافندگي، توري سازي، خودرو و كاميون سازي، سيمان، صنايع غذايي،‌ ابزار سازي، آجر پزي و شيشه سازي و ... مصنوعات نخي، پشمي، چرمي و سنگ هاي معدني از جمله ديگر صنايع اين شهرستان است.
معادن فعال شهرستان ري عبارتند از:
ـ منگنز محمد آباد واقع در 40 كيلومتري جنوب شهر ري و جنوب خاوري كهريزك.
ـ‌ سولفات دو سود فشاپويه در 28 كيلومتري جنوب خاوري حسن آباد.
ـ كوارتزيت غني آباد 5 كيلومتري خاور شهر ري، حاشيه جنوبي كوه بي بي شهربانو.
ـ سنگ آهك لپه زنگ 19 كيلومتري خاور شهر ري.
ـ سنگ آهك دولت آباد 2 كيلومتري سرپل سيمان (ميدان شوش به شهر ري) جنوب كارخانه سيمان ري.
ـ سنگ آهك صفاييه و چاه حمزه 4 كيلومتري خاور پل سمنان.
ـ سنگ آهك بي بي شهربانو 5 كيلومتري خاور شهر ري.
هم چنين در مسير رودخانه كرج؛ معادن شن و ماسه موجود است كه در چندين نقطه استخراج و مورد بهره برداري قرار مي گيرد.
كشاورزي و دام داري
شهرستان ري از نظر كشاورزي بسيار فعال بوده و 50 درصد كشاورزي آن به روش صنعتي و بازمانده ي آن به روش نيمه صنعتي و سنتي انجام مي گيرد. فرآورده هاي كشاورزي شامل: گندم،‌ نباتات علوفه اي، پنبه، چغندر قند، ذرت و تره بار است. از لحاظ باغ داري، بالغ بر 2000 هكتار از زمين هاي شهرستان ري را تاكستان پوشانده و 2000 هكتار آن شامل سيب، گوجه، آلو، زرد آلو و گلابي است. جهت آبياري زمين هاي زير كشت و باغ ها از چاه هاي ژرف و نيمه ژرف و قنات ها استفاده مي شود.
دام داري و دام پروري در اين شهرستان بسيار گسترده و فعال بوده و شامل: گاوداري، گوسفند داري و مرغ داري هاي صنعتي است. گاوداري به صورت صنعتي و نيمه صنعتي و سنتي بوده و شامل گاوهاي دو رگ و بومي است. جهت مصارف گوشتي نيز گاوداري پروار بندي رواج دارد. در بخش گوسفند داري نيز تعداد گوسفندان و بزهاي دام داران نيمه متحرك (نيمه كوچ رو) اين شهرستان چشم گير است. اين دام ها در فصل هاي پاييز و زمستان در محل نگه داري شده و در فصل هاي بهار و تابستان جهت تعليف و چراي دام به مراتع اطراف سد لار برده مي شوند. در قسمت مرغ داري هاي صنعتي تعداد قابل ملاحظه اي مرغ داري صنعتي در سطح شهرستان ري وجود دارد كه ساليانه حدود يازده ميليون مرغ گوشتي و بيش از دو ميليون مرغ تخمي و مادر پرورش مي دهند.
وجه تسميه و پيشينه تاريخي
در حدود 3000 سال ق. م سلوكوس، نام ‹‹اورويوس›› را بر ري نهاد. در زمان اشكانيان اين نام به ‹‹ارساكيا›› و ‹‹ارشكيه›› تغيير يافت و در زمان حكومت ساسانيان به ‹‹ري›› تبديل شد. ري يكي از نقاط باستاني ايران است. آثاري كه از ري به دست آمده به هزاره چهارم پيش از ميلاد مي رسد و از نظر قدمت به دو بخش تقسيم مي شود:
الف ـ ري باستاني كه در جنوب چشمه علي، ميان بارويي بزرگ كه در روزگاران پيش از اسلام (4000 ق. م) احداث شده بود، قرار داشت و به ري برين يا ري عليا معروف بود.
ب ـ ري سده هاي واپسين كه در جنوب خاوري بخش نخستين يا ري عليا در جنوب كوه بي بي شهربانو واقع شده بود و به ري زيرين يا ري سفلي معروف بود.
اقوام آريايي مهاجر با ورود به ايران، در دشت ها، جلگه ها و ديگر مكان هاي خوش آب و هوا اقامت گزيدند. اين قوم هنگامي كه به دشت ري رسيدند، شهر ري را جهت قلعه سازي انتخاب كرده ميداني بزرگ را در آن بنا نهادند. سپس جهت نگهباني و حفاظت از آن مكان آتش مقدس را در ميان ميدان بر افروختند.
شهر ري به تدريج توسعه و گسترش يافت. شمال شهر ري به علت داشتن هواي بهتر، محل اسكان ملوك، شاهزاده گان، امراء و اشراف بوده است. در آن روزگار به خاطر حفاظت از شمال شهر بارو و حصار عظيمي در پيرامون شمال شهر احداث و در جنوب نيز خندقي ژرف حفر شد.
مردم اين شهر با آمدن سپاهيان اسلام به دين اسلام گرويدند، كه بيش تر آنان اهل تسنن بودند و در نيمه ي اول سده دوم هجري به مذهب شيعه روي آوردند. ري در دوره اسلامي،‌ پناه گاه فرمان داران بني اميه بود. اين شهر از كشمكش هاي مذهبي آسيب بسيار ديد و در سال 617 هـ. ق مردم آن، در تاخت و تاز مغولان قتل عام شدند. هنوز آثار حمله ددمنشانه مغولان از بين نرفته بود كه ري بار ديگر در سال 786 هـ . ق به دست سپاهيان تيمور به ويرانه اي بدل شد و از آن پس، ديگر روي آبادي به خود نديد. ويرانه هاي ري قديم هنوز نزديك شهر كنوني ري باقي است. شهر ري از قديم مركز و كانون علم و ادب بوده و لذا در زمان هاي مختلف شخصيت هاي علمي و دانشمندان بزرگي چون ابوالفتح رازي و محمد زكرياي رازي فيلسوف و پزشك نامي از آن برخاسته اند.
مشخصات جغرافيايي
شهرستان ري از شمال به تهران، از خاور به شهرستان ورامين، از جنوب به استان قم واز باختر به شهرستان هاي كرج و ساوه محدود مي شود. شهر ري مركز شهرستان ري از نظر جغرافيايي در 51 درجه و 26 دقيقه درازاي خاوري و 35 درجه و 36 دقيقه پهناي شمالي و بلندي 1062 متري از سطح دريا واقع شده است. مهم ترين رودخانه هايي كه در محدوده ي شهرستان ري جريان دارند؛ رودخانه هاي كرج، جاجرود،‌ شور و سرخه حصار هستند. به طور كلي شهرستان ري در ناحيه دشتي استان تهران واقع شده و تنها كوه بي بي شهربانو در شمال خاوري و كوه آزاد در 21 كيلومتري جنوب باختري آن قرار گرفته است. شهرري در مسير راه آهن تهران ـ مشهد و تهران ـ بندر تركمن و در 15 كيلومتري ايستگاه راه آهن تهران قرار دارد. سابر مسيرهاي دسترسي به اين منطقه عبارتند از:
1ـ راهي به سوي جنوب باختري كه از كنار درياچه قم مي گذرد و 125 كيلومتر از شهر ري تا قم فاصله دارد.
2ـ راهي به سوي جنوب خاوري از طريق بزرگ راه به درازاي 40 كيلومتر كه به شهر ورامين مي پيوندد.
3ـ بزرگ راه تهران ـ قم
4ـ جاده كمربندي كه بزرگ راهش مهم است و جاده قديم كرج و بزرگ راه در 4 كيلومتري تهران ـ كرج واقع است.
5ـ راه هاي روستايي كه به شهر منتهي مي شوند.

رودخانه سرخه حصار ري
رودخانه سرخه حصار كه از كوه سرخه حصار واقع در 4 كيلومتري شمال روستاي همرسين سرچشمه مي ‌گيرد از خاور شهر ري مي ‌گذرد و با تغيير جهت به سمت جنوب خاور و مشروب نمودن زمين هاي مزروعي به رودخانه جاجرود مي ‌ريزد.
چشمه‌ي شور ري
چشمه شور مهم ترين چشمه‌ي شهرستان ري است
كوه بي بي شهربانو ري
اين كوه در در 15 كيلومتري جنوب خاوري تهران و خاور شهر ري در دهستان غار خاوري واقع شده است. كوه بي بي شهربانو 1535 متر ارتفاع دارد.

مقبره هاي ديلمي و سلجوقي ري
مقبره هاي ديلمي و سلجوقي يا كوه نقاره خانه كه مربوط به دوران سلجوقي است از يادگارهاي تاريخي شهرري بوده و با شماره 203 به ثبت رسيده است.
گورستان ابن بابويه ري
ابن بابويه يكي از گورستان هاي قديمي شهر تهران است كه پيش از تاسيس بهشت زهرا، بزرگ ترين گورستان شهر بود. اين گورستان در فضايي آرام و سرسبز در زميني به مساحت 5/9 هكتار ايجاد شده است. گورستان ابن بابويه موزه اي ارزشمند است كه مردان بزرگ تاريخ معاصر ايران را در خود جاي داده است. از جمله اين بزرگان مى توان به ميرزاده عشقي شاعر بزرگ و انقلابي، دهخدا اديب و خالق لغت نامه دهخدا و دكتر حسين فاطمي وزير امور خارجه ايران در دوران نهضت ملي كردن صنعت نفت اشاره كرد.
گورستان حضرت عبدالعظيم ري
گورستان عبدالعظيم در جنوب خاوري صحن بيروني حرم حضرت عبدالعظيم واقع شده و زير نظر سازمان حج و اوقاف اداره مى شود. در اين گورستان بزرگان زيادي آرميده اند از آن جمله مي توان به "ستارخان" سردار ملي ايران اشاره نمود. آرامگاه سردار ملي در فضايي بسيار ساده و گمنام با سنگي قديمي كه نام سردار بسيار ساده و بي پيرايه بر آن حك شده است در ميان سنگ هاي حكاكي شده گورستان به چشم مي خورد كه البته به سختي مى توان آن را در ميان ساير قبور يافت.
بناي سنگي زرتشتيان ري
در قسمت باختري كوه بي بي شهربانو و در خاور كارخانه سيمان از قديم تا چند سال پيش چهار بناي سنگي مكعبي شكل قرار گرفته بود كه وسط آن ها حفره اي خالي وجود داشت. اين بناها كه در سال هاي گذشته به دست سنگ فروشان سودجو خراب شده، بى گمان استودان زردشتيان شهرستان بوده است. جايي كه در آن استخوان مرده هاي خود را بر اساس آموزه هاي ونديداد اوستا مى گذاشتند.
آرامگاه مرحوم سيد محمد طباطبايي ري
آرامگاه مرحوم سيد محمد طباطبايي كه در ميدان مركزي شهر ري قرار دارد، متعلق به قرن 13 هجري قمري بوده و با شماره 2097 به ثبت رسيده است.
آرامگاه رضاشاه ري
آرامگاه رضاشاه كه در شهرري قرار دارد، مربوط به دوره پهلوي بوده و با شماره 1329 به ثبت رسيده است.
آستانه‌‏‎ حضرت عبدالعظيم )ع) ري
حضرت عبدالعظيم‌ از نوادگان ‏‎‌امام‌‏‎‏‎ حسن مجتبي‌‏‎ ‏‎(ع‌‏‎(‎ است كه‌ در قرن‌‏‎ سوم هجري قمري‌‏‎‏‎ شهيد و‏‎ در‏‎ شهر ري‌‏‎ دفن شد‏‎. حرم‌ حضرت ‏‎عبدالعظيم (ع) ‏‎يكي‌‏‎ از زيارتگاه‌هاي‌‏‎‏‎ بزرگ‌‏‎‏‎ و معتبر شيعيان‌‏‎‏‎ جهان است‏‎ كه به مرور زمان ساخته و بناهاي متعلق به آن در دوره هاي مختلف تاريخي با شكوه زيادي احداث شده اند. اين مجموعه‌ مشتمل بر حرم‌ها، رواق‌ها، مسجدها، ايوان‌ها، صحن‌ها‏‎ و ديگر آثار‏‎ متعلق و وابسته‌‏‎ به‌‏‎ آن است. بقعه‌هاي امام ‌زاده‌‏‎ حمزه برادر امام‌‏‎ رضا‏‎ (ع)‏‎‎‏‎ و امام ‌زاده‌‏‎ طاهر از فرزندان‌ امام‌‏‎ سجاد‏‎ ‏‎‏‎)‎ع‌‏‎) نيز در همين‌‏‎ مجموعه قرار دارد‏‎.‎
بناي‌‏‎ اصلي‌‏‎ و نخستين اين‏‎ آستانه، در‏‎ نيمه‌ دوم‌‏‎ قرن‌ سوم‌‏‎ هجري قمري (قرن نهم‌‏‎ ميلادي‌‏‎) تعمير اساسي‌‏‎ شد و درگاه‌‏‎ اصلي ورودي آن كه‌ در سمت شمال قرار دارد، به فرمان پادشاهان‌‏‎ آل ‌بويه تكميل شده ‏‎و آذين يافت‌‏‎.‎ هم چنين گنبد مطهر ساخته شد و بعدها با‏‎ روكش‌‏‎ طلا پوشيده‌ شد.
قديمي ‌ترين اثر تاريخي اين‌ آستانه،‌‏‎ صندوق ‌مطهر ‌است ‌كه‌ از چوب عود فوفل‌ و گردو ساخته‌ شده‌ است‌. اين صندوق از آثار باستاني نفيس‌ ايران‌ بوده‌ و از لحاظ‏‎ بزرگي ‌كم ‌نظير‏‎ است. چهار طرف‌ اين‌ صندوق‌ گران بها كتيبه‌اي به‌ خط نسخ‌ و ثلث‌ برجسته‌ حكاكي شده‌ كه‌ مربوط به‌ سال‌ ساخت‌ صندوق‌ يعني 725 هجري قمري است‌. درب منبت كاري سمت‌ مقبره‌ ناصرالدين شاه‌‏‎ نيز، از ديگر قسمت‌هاي تاريخي بنا است‌ كه‌ قبل‌ از اين‌ كه‌ به صورت‌ آرامگاه‌ درآيد به‌ نام‌ مسجد هلاكوخان‌ خوانده‌ مي ‌شد. قدمت‌ اين‌ بنا به‌ سال‌ 848 هجري‌‏‎ قمري،‌ دوران سلطنت‌ شاهرخ‌ بهادر تيموري مي ‌رسد. آثار هنري با ارزشي از جمله‌ درهاي منبت كاري شده‌ با خطوط زيبا و نفيس‌ مربوط به سده‌ هاي هشتم‌ تا دهم‌ هجري باقي مانده‌ است. ايوان‌ رواق‌ و سر در بناي آستانه از آثار دوره صفويه و ضريح‌ نقره‌، آينه‌ كاري، نقاشي و طلا كاري گنبد از آثار دوره قاجاريه و متعلق‌ به‌ قرن‌ سيزدهم‌ هجري است.
بقعه و گنبد بى بى شهربانو ري
گنبد بي بي شهربانو بقعه اي مينايي رنگ، مربوط به قرن چهارم هجري قمري است. اين بقعه در دامنه جنوبي كوه ري معروف به كوه بي بي شهربانو قرار دارد. اين بنا به روايتي، محل آرامگاه مادر حضرت سجاد امام چهارم(ع) و دختر يزدگرد سوم ساساني است. در نزديكي بقعه بى بى شهربانو غاري بزرگ وجود دارد و نزديك آن هم چشمه آبي در زير كوه است كه آب آشاميدني بقعه و زايران را تامين مى كند و منظره آن هم بسيار زيبا و جالب است. زايران به در ورودي پله اي كه به چشمه آب زيرزميني منتهي ميشود دخيل ميبندند. اين بقعه با شماره 256 به ثبت رسيده است.
امام زاده شعيب ابوموسي ري
امام زاده شعيب ابوموسي از مراكز عبادي متعلق به دوران قاجاريه است كه در فيروز آباد شهرري قرار دارد و با شماره 3377 به ثبت رسيده است.
بقعه ا ستودان بزرجوميد ري
بقعه استودان بزرجوميد در جنوب خاوري بقعه بي بي شهربانو، بر فراز تپه نقاره خانه واقع شده است. بناي اين عمارت از محوطه اي به طول 33 متر (جنوبي - شمالي) و عرض 22 متر (خاوري - باختري) كه با ديوار سنگي بسيار قديمي محصور مي باشد، تشكيل شده است. در سمت شمال آن سنگ طبيعي كوهستان قرار دارد و در جنوب اين محوطه نيز چند بناي محكم و استوار سنگي با پوشش هاي گنبدي شكل از سنگ و آجر ساخته شده است. در دوره هاي بعد از احداث ديواره هايي جديد، رواق ها، اتاق ها و راهروها، محوطه اصلي آن را به دو صحن تقسيم كردند. گنبد بقعه از عهد ديلميان است. اكنون كهن ترين اثر تاريخ دار بقعه، صندق روي مرقد است كه تاريخ آن 888 است و نشان مىدهد كه شكل كنوني بنا در آن تاريخ به وجود آمده است. در اين تاريخ ري و ناحيه هاي آن از جمله تهران، در تصرف خاندان آق قويونلو بود. در نفيس و منبت كاري بقعه از يادگارهاي زمان شاه تهماسب است.
امام زاده عبدالله ري
امام زاده عبدالله از مراكز عبادي متعلق به دوران صفوي - قاجاري است. بناي اين بقعه در خيابان فداييان اسلام، سه راه ورامين قرار دارد و با شماره 2313 به ثبت رسيده است. 
بقعه ابن بابويه ري
بقعه ابن بابويه واقع در ابن بابويه، نرسيده به ري از مراكز عبادي مربوط به اوايل قرن 8 هجري قمري است كه با شماره 1816 به ثبت رسيده است.
امام زاده هادي ري
امام زاده هادي بنايي آجري و از يادگارهاي دوران صفوي در منطقه شهر ري است. درون حرم مقبره اي وجود دارد كه با كاشي معرق پوشيده شده است. گفته مي شود كه اين بقعه به فرمان شاه تهماسب صفوي ساخته شده است. امام زاده هادي به نام مسجد شاه هم خوانده مي شود و محوطه آن آرامگاه بسياري از هنرمندان تهران است.

زندان هارون الرشيد
بناي زندان هارون الرشيد بعد از ورود اسلام به منطقه ساخته شده است. اين بنا كه درده كيلومتري جاده تهران به خراسان در دامنه كوه هاي مسگرآباد واقع است، از سنگ هاي نامنظم سياه رنگ با ملاط گچ و تاق هاي آجري ساخته شده است(تاق آجري اين بنا از بين رفته است). زندان هارون دو طبقه است كه هر طبقه آن چهار صفه دارد. اين بناي شگفت انگيز كه در قرن چهارم هجري قمري ساخته شده به دوران آل بويه مربوط است. بقاياي اين بنا در دامنه كوه مسگر آباد شهرري، از يادگارهاي آن دوره مي باشد.
ساير آثار تاريخي
از ديگر آثار تاريخي موجود در ري مي توان از موارد زير نام برد كه برخي از آن ها موجود و برخي ديگر تخريب شده و يا قسمتي از آن ها به جاي مانده است. اين بناها عبارتند از: بقعه امام زاده حمزه، بقعه امام زاده طاهر، بقعه بي بي زبيده، بقعه جوانمرد قصاب، بقعه ابوالفتوح رازي، بقاياي كاخ فخرالدوله يا فخرآباد، بقاياي گنبد مرداويج، بقاياي گنبد اينانج، قلعه گبرها يا دخمه گبرها، كاخ اشكاني، تپه كهريزك، تپه كميل، تپه خلاريز و تپه گبري.
نقش برجسته قاجاري چشمه علي ري
نقش برجسته قاجاري چشمه علي از حجاري هاي مربوط به سال 1348 هجري قمري است كه در خيابان چشمه علي شهرري قرار دارد. اين اثر با شماره 2284 به ثبت رسيده است.
نقش برجسته ساساني ري
بر روي كوه سرسره در شهرري نقش برجسته اي روي سنگ، حكاكي شده كه از يادگارهاي به جاي مانده از عهد ساساني مي باشد. تپه چشمه علي و قلعه بارو و نقش برجسته آن از مكان هاي تاريخي و ديدني شهر ري است كه مربوط به دوران بعد از ساساني است و با شماره 202 به ثبت رسيده است.
تپه مرتضي گرد ري
تپه مرتضي گرد كه از يادگارهاي دوران ساساني است در شهرري واقع بوده و با شماره 214 به ثبت رسيده است.
تپه چال ترخان ري
تپه چال ترخان كه در كيلومتر 25 تهران قرار دارد، از يادگارهاي تاريخي دوران ساساني بوده و با شماره 255 به ثبت رسيده است.
تپه ميل ري
تپه ميل در كنار جاده ميل به ورامين و در نزديكي ده خير واقع شده است. اين تپه از تپه هاي بسيار كهن منطقه است كه بقاياي آتشكده اي قديمي بر روي آن به جاي مانده است.
تپه گبري ري
در شمال خاوري امين آباد، تپه اي قرار دارد كه به نام تپه گبري مشهور است. بر بالاي اين تپه آثار برج سنگي و گچي بزرگي از دوران ديلميان باقي مانده كه به احتمال قوي مقبره مرداويج زيارگيلي از سرداران معروف آل زيار (ديلمي) است.
تپه كهريزك ري
تپه كهريزك تپه اي است باستاني در شهر ري كه متعلق به هزاره اول ق. م بوده و در جنوب گورستان بهشت زهرا واقع است.

كاروان سراي كنارگرد ري
كاروان سراي كنارگرد از يادگارهاي تاريخي منطقه فشاپويه شهرري است كه مربوط به دوران زنديه بوده و با شماره 1342 به ثبت رسيده است.
كاروان سراي دوقلو ري
كاروان سراي دوقلو و بقاع متصل به آستانه حضرت عبدالعظيم، مربوط به دوران مغول، صفوي، قاجاري و پهلوي بوده و با شماره 406 به ثبت رسيده است.
بازار شهر ري
بازار شهر ري كه همانند ساير بازارهاي ايران از بافتي سنتي برخوردار است از آثار دوران صفوي و قاجاريه مي باشد. به دليل تخريب ها و دخل و تصرف هايي كه در طول زمان بر اين بازار وارد شده، باز شناسي بخش صفوي آن ناممكن مي نمايد. در سال950 هـ . ق متولي وقت آستانه حضرت عبدالعظيم به دليل مشكل تهيه خواروبار زايرين، درخواستي را تقديم شاه طهماسب كرد كه در پاسخ به آن، شاه دستور ساختن 24 باب دكان را به سمت حرم داد. احداث اين دكان ها شروع شكل گيري بازار فعلي ري است كه ادامه آن به سمت شمال، در زمان ناصرالدين شاه و در چند نوبت انجام گرفت. مرحله اول شكل گيري بازار از چهار سوي كوچك كه بعد از حمام قرار داشته، به سمت شمال و تا ابتداي چهار سوي بزرگ مي باشد. مرحله دوم آن به دستور امير كبير ساخته شده است كه شامل چهار سوي بزرگ و راسته كاروان سراي دو قلو مي شود. مرحله سوم، ادامه ساخت بازار به سمت شمال بوده است.
مجموعه بازار شهر ري شامل يك راسته اصلي است كه به بازار حضرتي معروف است و جهت آن شمالي، جنوبي بوده و تا ورودي حضرت عبدالعظيم (ع) ادامه مي يابد و راسته ديگري كه با راسته حضرتي در چهار سوي بزرگ تلاقي دارد، اين راسته از سمت باختر به راسته كاروان سراي دو قلو و از خاور به ميداني كوچك مي رسد. با اين كه بخش هاي مهمي از بازار شهر ري در ساليان اخير تخريب گشته است ولي بازار به عنوان نبض اقتصادي شهر ري و مهم ترين معبر دسترسي به حرم حضرت عبدالعظيم هم چنان به حيات خود ادامه مي دهد و هر روز تعداد زيادي از زوار حضرت عبدالعطيم(ع) از زير طاق و چشمه هاي آن عبور مي كنند. كسبه بازار شهر ري نيز اغلب به مشاغلي كه در ارتباط با نياز زوار است، مشغول مي باشند. مجموعه بازار با شماره 1967 به ثبت رسيده است.

قلعه زردشتيان ري
در مقابل بقعه بي بي شهربانو، بر دامنه شمالي كوه ري(كوه بي بي شهربانو) بقاياي قلعه اي وجود دارد كه به قلعه زردشتيان (برج خاموشي) معروف است. در زمان هاي گذشته پيروان زردشت مردگان خود را در اين مكان قرار مىدادند.
قلعه طبرك ري
قلعه طبرك، بارو و حصار قديم شهر، از آثار برجاي مانده دوران خلفاي عباسي و مهم ترين آثار اسلامي ري است كه شامل يك رشته ديوارهاي خشتي و سنگي مي باشد . ري كهن به هنگام فتح به دست سپاه اسلام ويران و در قرون بعد دوباره آباد مي ‌گردد. منصور دوانيقي خليفه عباسي، نيمه خاوري شهر ري عهد اسلامي،‌ واقع در جنوب كوه بي بي شهربانو را پي مي ‌افكند و بر گرد آن خندقي حفر مي ‌نمايد و در سال 158 هجري قمري، مسجد جامعي در آن بنا مي كند و قلعه اي ( قلعه طبرك) در شمال آن احداث مي نمايد كه در دوره سلجوقيان به دستور طغرل سلجوقي منهدم شد. در بالاي كوه، تصويري از بهرام گور نقش شده بود كه در دوران قاجاريه، صورت فتحعليشاه را به جاي آن تراشيده اند.
قلعه گبري ري
قلعه گبري كه از بناهاي مربوط به دوران قبل از اسلام تا قرن 3 و 4 هجري قمري است، در شهرري قرار داشته و با شماره 1982 به ثبت رسيده است.
برج نقاره خانه ري
بقاياي برج آجري نقاره خانه برفراز كوهي به نام كوه نقاره خانه در شهر ري قرار دارد. اين برج كه داراي هشت ترك است از بناهاي عهد سلجوقي بوده و در قسمت بالايي برج و باروي شهر سلجوقيان قرار دارد. پژوهش ها و كاوش هاي علمي نشان داده اند كه محل برج نقاره خانه آرامگاه يكي از شهرياران سلجوقي بوده است.
برج نقاره خانه ري
بقاياي برج آجري نقاره خانه برفراز كوهي به نام كوه نقاره خانه در شهر ري قرار دارد. اين برج كه داراي هشت ترك است از بناهاي عهد سلجوقي بوده و در قسمت بالايي برج و باروي شهر سلجوقيان قرار دارد. پژوهش ها و كاوش هاي علمي نشان داده اند كه محل برج نقاره خانه آرامگاه يكي از شهرياران سلجوقي بوده است.
برج طغرل ري
برج طغرل كه قدمت آن به نيمه اول قرن پنجم هجري قمري مي رسد، بنايي مدور و بلند به طول حدود20 متر است. اين برج در محوطه اي قرار دارد كه به احتمال قوي مدفن طغرل اول، پادشاه سلجوقي است. بدنه اين برج ترك خورده است كه البته در سال 1300 هجري قمري تعمير شده است به همين دليل،‌ آثار و نشانه هاي به جاي مانده تاريخي و معماري سلجوقي آن از قبيل كتيبه كوفي و نقش و نگار آجري آن از بين رفته است. اكنون اين برج قديمي به صورت يك بناي تازه درآمده است. لوح سنگ مرمر سردر برج، به يادگار مرمت بنا نصب شده است.
باروي ري برين
باروي بزرگ ري برين(ري عليا) در روزگاران پيش از اسلام ( 4000 ق. م ) احداث شده و ري باستاني را كه در جنوب چشمه علي قرار داشت، در بر گرفته بود. اين بارو و حصار عظيم را آريايي ها به خاطر حفاظت از شهر در پيرامون شمال شهر احداث و در جنوب آن نيز خندقي ژرف حفر كردند. ظاهرا نيمه خاوري اين بارو - كه هنوز قسمت هايي از آن در شمال چشمه علي، و پهنه كارخانه هاي گليسيرين و سيمان به چشم مي خورد- به طور كامل و پي‌هاي ديگر جهات آن در اوايل عهد قاجاريه بازسازي شده است. اين بارو نمايشگر حدود ري پيش از اسلام است. ري پس از اسلام در قسمت خاوري بارو، به دست خلفاي عباسي پي ريزي شده است.
بقاياي آتشگاه ري
در 12 كيلومتري جنوب خاوري ري بر روي تپه ميل در كنار جاده ميل به ورامين و در نزديكي ده خير آتشكده اي كهن از عهد ساساني به جاي مانده كه در زمان هاي كهن از آن به عنوان معبد استفاده مي شد. در وسط اين معبد، آتشداني قرار داشت كه آتش آن همواره روشن بود. گفته مي شود كه اين آتشكده توسط فريدون ساخته شده بود ولي همانند آتشكده هاي ديگر، به دست اسكندر مقدوني منهدم شد.