موسسه تبيان - ايران شناسي
نگاهي كوتاه به شهرستان آق قلا |
اين شهرستان با مساحت 1762 كيلومتر مربعي خود در 16 كيلومتري شمال گرگان و در كنار رودخانة گرگانرود واقع است . حدود هزار سال قبل ، آن را اسپي دژ يا دژسفيد مي ناميدند . در دواني ، مبارك آباد ، سپس در حكومت پهلوي ،پهلوي دژ نام دارد . و سرانجام به آق قلا تغيير نام داد . بناي اوليه قلعه مبارك آباد منسوب به شاه طهماسب اول دانسته اند . او براي حفاظت از استراباد ، گرگان كنوني اين قلعه را ساخت قلعة مبارك آباد دو دروازه آجري و دري آهنين و محكم داشت كه رو به شمال و ديگري رو به جنوب بود . در قسمت شرق و غرب قلعه نيز خندق هايي ساخته بودند . در قسمت غربي محوطة دژ هم عمارتي از آجر مشتمل بر سه طبقه ساخته بودند كه محل اقامت حسينقلي خان جهانسوز ، برادر آقامحمدخان سرسلسله قاجار بود . در داخل قلعه و در چهار گوشه آن نيز برج هاي محكمي قرار داشت كه هر يك از آن ها يك عراده توپ گذاشته بودند . اين قلعه در زمان ناصرالدين شاه هنوز آباد بود اما از اين تارخ به بعد با مهاجرت تدريجي قاجارها آن دژ محكم متروكه شد و مخروبه گرديد . پس از آن كم كم تركمن ها جاي ايل قاجار را گرفتند . منطقة آق قلا به دليل داشتن شرايط مطلوب و جمعيت زياد در سال 1379 به شهرستان تبديل گرديد . جمعيت كنوني اين شهرستان به 120759 نفر مي رسد . از بخش هاي اين شهرستان مي توان به بخش جديد وشمگير به مركزيت انبار الوم اشاره كرد . از ديدني هاي آق قلا ، پنجشنبه بازار اين شهر است . در اين بازار محلي و ديدني ، مردم از هر قشر و صنفي كالاهاي خود را عرضه مي كنند كه در اين ميان عرضة صنايع دستي مردم تركمن ، مانند قالي ، قاليچه ، و پشتي هاي زيبا از همه ديدني تر است |
نگاهي كوتاه به شهرستان راميان |
شهرستان راميان يكي از جديدترين شهرستان هاي استان گلستان به شمار آمده و داراي دو بخش مركزي و فندرسك است. اين شهرستان در جنوب استان گلستان واقع شده و از شمال به گنبد كاووس، از خاور به شهرستان آزادشهر و از باختر به شهرستان علي آباد محدود مي شود. اين شهرستان از سمت جنوب نيز به ناحيهي بسطام شهرستان شاهرود از استان سمنان منتهي ميگردد. |
شهرستان مينودشت يكي از مناطق استان گلستان است كه از شمال به كلاله و گنبد كاووس،از باختر و جنوب به آزادشهر و از خاور به شهرستانهاي جاجرم و مانه و سملقان(استان خراسان شمالي) محدود است. قاليبافي مهم ترين صنعت دستي مردمان شهرستان مينودشت را تشكيل ميدهد. آرامگاه مختوم قلي شاعر شهير و پرآوازده تركمن كه در روستاي آق تقاي در فاصله60 كيلومتري مرز پل قرار دارد، مهم ترين جاذبهي گردشگري اين شهرستان و كلاله است. مختومقلي يكي از شخصيتهاي ادبي و حماسي تركمن به شمار ميآيد و به ويژه در ادب و هنر جمهوري تركمنستان از جايگاه ويژهاي برخوردار است. قلعه ماران در ناحيه حاجي لر مينو دشت نيز يكي ديگر از مهم ترين ديدني هاي اين منطقه است. بنا به يك روايت تاريخي قلعه ماران همان پايتخت دوم پارتها (اشكانيان) است كه تيرداد آن را ساخت و به دارا موسوم شد و گفت ميشود همان «داريون» يونانيهاست. |
طبيعت در شهرستان مينودشت |
رودخانه گرگان |
قلعه ها ، برجها و آتشكده ها در شهرستان مينودشت |
قلعه ماران مينو دشت |
آرامگاهها ، امامزاده ها و زيارتگاه ها در شهرستان مينودشت |
آرامگاه مختوم قلي فراغي |
اين شهرستان با مساحت 5071 كيلومتر مربع در بخش شرقي استان گلستان واقع شده و از طرف شمال به جمهوري تركمنستان ، از طرف غرب به شهرستان هاي علي اباد ، آق قلا و گرگان ، از طرف شرق به شهرستان هاي كلاله و مينودشت و از جنوب به شهرستان هاي ازاد شهر و راميان محدود است .ناهمواري هاي شهرستان گنبد كاووس از مناطق كوهستاني و جلگه اي تشكيل شده . حد فاصل بين گرگان رود و نوار مرزي تركمنستان كه در بخش داشلي برون قرار گرفته ، مناطق استپي وسيعي را بردارد . اين مناطق ، مهمترين مراتع قشلاقي اند . آب و هواي اين شهرستان در ارتفاعات آزادشهر و راميان ، معتدل و كوهستاني بوده و در شمال گرگان رود به سوي مرز تركمنستان به آب و هواي نيمه بياباني معتدل و نيمه خشك تبديل ميشود . ميزان بارندگي آن هم از جنوب به شمال . و از شرق به غرب كاهش مييابد . |
طبيعت در شهرستان گنبد كاووس |
رودخانه گنبد كاووس |
بندها و پلها در شهرستان گنبد كاووس |
سد كركس گنبد كاووس |
قلعه ها ، برجها و آتشكده ها در شهرستان گنبد كاووس |
ميل گنبد قابوس (گنبد كاووس) |
نگاهي كوتاه به شهرستان آزادشهر |
اين شهرستان با مساحت 871 كيلومتر مربع ، از شمال به شهرستان گنبد كاووس ، از غرب به شهرستان علي آباد ، از شرق به شهرستان مينودشت و استان خراسان و از جنوب هم به شهرستان راميان و استان سمنان محدود است . شهرستان آزاد شهر با موقعيتي كه دارد محل ارتباطي استان هاي خراسان و سمنان با استان هاي گلستان و مازندران بوده و مسير تردد كاميون هاي حامل بار به كشورهاي تازه استقلال يافته شوروي سابق نيز ميباشد . اين شهرستان داراي آب و هواي معتدل كوهستاني است . جمعيت شهرستان آزاد شهر 9908 نفر بوده و تركيب آن شامل اقوام سيستاني ، شاهرودي و خراساني است . شهرستان ازاد شهر از امكانات بالقوه توريستي مناسبي برخوردار است . پارك جنگلي دلند از گردشگاههاي جذاب اين شهرستان است |
نگاهي كوتاه به شهرستان كلاله |
اين شهرستان يكي از شهرستان هاي جديد و مهم استان گلستان است كه از شمال به جمهوري تركمنستان ، از شرق به استان خراسان ، از غرب به شهرستان هاي آزاد شهر و گنبد و از جنوب به استان هاي سمنان و خراسان محدود است . بخشي از طبيعت زيباي پارك ملي گلستان و سرچشمة رودخانه زاو كه از سرشاخه هاي پرآب گرگان رود است ، در اين منطقه واقع گرديده . جمعيت 155886 نفري شهرستان كلاله ، تركيب جمعيتي بسياري متنوعي داشته و شامل اقوام تركمن ، فارس ، ترك ، سيستاني و بلوچستان است . اين منطقه از استعداد بالايي در توليد محصولات مهم و كشاورزي برخوردار است . مزار خالد نبي كه مورد توجه تركمن هاست ، بر فراز ارتفاعات گوگجه داغ ، در شمال شرقي شهرستان كلاله قرار دارد از آثار تاريخي موجود در اين منطقه هم مي توان به مدرسه كريم ايشان در ورستايي به همين نام اشاره كرد از جمله بخش هاي شهرستان كلاله ، بخش مراوه تپه است . اين بخش در شمال شرقي استان گلستان و در نزديكي مرز جمهوري تركمنستان در حاشيه اترك واقع شده است . بيشتر اهالي مراوه تپه تركمن بوده و از اقوام ديگر تنها تعداد كمي در آن به سر مي برند . دامداري در اين بخش به دليل وجود مراتع وسيع و گسترده ، رواج بسياري دارد . مراتع مراوه تپه ، علاوه بر تامين نيازهاي منطقه ، پذيراي عشاير شمال خراسان نيز است . آن ها هر ساله با فرارسيدن پاييز به اين منطقه وارد شده و در اواخر ارديبهشت آن را ترك مي كنند . |