نور در گذشته به «سولده» معروف بود و از قديمي ترين مناطق مازندران به شمار‌مي‌آيد. وجه تسميه نور منتسب به رود نور است كه به دليل زلالي آب و انعكاس نور در آن به اين نام خوانده شده است. نور در زمان هاي گذشته به سبب موقعيت طبيعي و سوق الجيشي از اهميت ويژه‌اي برخوردار بوده است، وجود قلعه و استحكامات متعدد در اين منطقه و منطقه كجور، تاييد كننده اين ادعا است. نور امروزي منطقه‌اي‌زيبا و توسعه يافته است. شهرستان نور يكي از شهرستان‌هاي استان مازندران از شمال به درياي‌مازندران از خاور به آمل از جنوب به رشته‌كوه‌هاي البرز و لاريجان (شهرستان آمل) و از باختر به شهرستان نوشهر محدود مي شود. اين شهرستان از نظر جغرافيايي در 52 درجه ي درازاي خاوري و 36 درجه و 35 دقيقه ي پهناي شمالي واقع شده است. آمل نزديك ترين شهرستان به نور است كه به فاصله 46 كيلومتري از آن قرار دارد. فاصله نور تا مركز استان (ساري) 114 كيلومتر و تا تهران 243 كيلومتر است.خاك منطقه نور خاك زراعتي و باتلاقي است و آب كشاورزي آن از رودخانه تأمين مي‌شود. 90 درصد مردم اين شهرستان به شغل كشاورزي اشتغال دارند. از مهم‌ترين محصولات كشاورزي آن مي‌توان برنج، گندم، جو، مركبات و انواع سبريجات را نام برد. برنج، ‌مركبات، فرآورده‌هاي شيري و فرآورده هاي چوبي صادرات شهرستان نور را تشكيل مي دهند. گليم و جاجيم بافي، ظروف سفال، ظروف و مجسمه هاي چوبي، حصيربافي و دست بافت ها از عمده ترين صنايع دستي نور است. كرانه هاي درياي مازندران، آبشار سوا سره در ناحيه اي از توابع بلده، پارك جنگلي نور در 2 كيلومتري شهر نور، غار پيرزن جاني درروستاي اوكلاو نور – كجور، بقعه آقا شاه‌بالوزاهد در 21 كيلومتري جنوب خاوري سولده در روستاي آهو دشت نور، خانه نيما در روستاي يوش از توابع بلده، كاخ تميشان در 5 كيلومتري خاور نور و قلعه بلده معروف‌ترين مكان‌هاي ديدني و تاريخي اين شهرستان را تشكيل مي‌دهند.

شهرستان بابلسر يكي ديگر از شهرستان هاي زيبا و سبز مازندران است كه از جاذبه هاي بي‌شمار گردشگري برخوردار است. اين منطقه در مسير راه اصلي كناره قرار گرفته و مركز آن از نظر جغرافيايي در 52 درجه و 39 دقيقه ي درازاي خاروري و 36 درجه و 42 دقيقه ي پهناي شمالي واقع بوده از شمال به درياي مازندران، از شمال خاور به جويبار از جنوب به بابل از جنوب باختري به آمل و از شمال باختري به محمود آباد محدود مي‌شود. بابلسر در قديم «مشهد سر» نام داشت. برخي بر اين باورند كه اين نام از واقعه شهادت امام زاده ابراهيم ابوجراب بن اطهر، برادر امام رضا (ع) كه در آن جا مدفون است، گرفته شده باشد. منطقه فعلي بابلسر بيش از صد سال قدمت دارد و در سرچشمه رودخانه بابل استقرار يافته است. اين شهر در گذشته به عنوان بندر و مركز تجارت ايران و روسيه رونق داشت. زماني كه تجارت بين ايران و روسيه كاهش يافت و بنادر تركمن (بندر شاه سابق)، نوشهر و انزلي آباد گرديد، بندر بابلسر موقعيت خود را از دست داد، اما در دوران اخير بابلسر بيش از نقاط ديگر شمال مورد توجه رضا شاه قرار گرفت و به صورت شهر كوچك و زيبا درآمد. بابلسر اكنون يكي از بهترين و زيباترين گردش‌گاه ها و استراحت‌گاه‌هاي شمال ايران به شمار مي رود. رود بابل كه از كوه هاي بابل سرچشمه گرفته، زمين هاي مسير خود را آبياري كرده و از بابل و امير كلا گذشته و سرانجام از ميان شهربابلسر مي گذرد و به درياي مازندران مي ريزد. اين رود نقش مهمي در آبياري بابلسر دارد. از فرآورده‌هاي كشاورزي اين شهرستان مي توان گندم، برنج، مركبات، تره بار، آلوچه و گوجه سبز را نام برد. آب كشاورزي اين منطقه از رود بابل تأمين مي شود. پل بابلسر و پل كوچك دواثر تاريخي و قديمي در اين منطقه هستند كه همراه با طبيعت زيبا و دل‌نشين اين شهرستان از جمله ديدني‌هاي اين منطقه محسوب مي‌شوند. بابلسر در انتهاي راه اصلي كناره درياي مازندران قرار دارد و راه هاي اصلي و فرعي آن را مسير بابلسر – نوشهر به درازاي 120 كيلومتر، راه فرعي بابلسر – فرح آباد به درازاي 58 كيلومتر و راه اصلي بابلسر – بابل به درازاي 19 كيلومتر تشكيل مي‌دهد.

شهرستان‌بابل‌يكي‌ازشهرستان‌هاي‌استان مازندران است كه از شمال به‌بابلسر، از خاور به شهرستان هاي جويبار، قائم شهر، سوادكوه، از جنوب به رشته كوه البرز وشهرستان فيروزكوه و از باختر به آمل محدود مي‌شود. مركز شهرستان از نظر جغرافيايي در 52 درجه و 44 دقيقه ي درازاي خاوري و 36 درجه و 34 دقيقه‌ي پهناي شمالي و 39 كيلومتري شهر ساري (مركز استان) واقع شده است. قائم شهر نزديك‌ترين شهرستان به بابل‌است. بابل از شهرهايي است كه در دوران اسلامي نيز وجود داشته و به نام‌هاي «مامطيران»، «مامطير»، «بار فروش‌ده»، «بار فروش» و «بابل» شناخته شده است. اولين نام اين شهر «مامطير» بود كه در قرن دهم هجري «بار فروش» و در زمان حكومت محمد خالد،بازار و عمارتي در آن بنا شد. در سال 160 هـ . ق مازياربن قارن مسجد جامع آن را بنا نهادكه شامل مساجد، عمارت، مدارس، دكاكين، سراها و بيوتات بود. «بارفروش» به عنوان مركز تجاري به ويژه در دوره صفوي از رونق، آبادي، وسعت و گستردگي برخوردار شد. شاه عباس اول فرمان داد باغ ارم را در قسمت جنوبي شهر بنا كنند. بابل در زمان فتح‌علي شاه قاجار نيز اهميت قابل توجهي پيدا كرد.پيش‌ازانقلاب اكتبر روسيه، بابل از طريق بندر مشهد سر(بابلسر) با كشور روسيه ارتباط تجاري داشت و به يكي از مراكز مهم بازرگاني استان مازندران تبديل شده بود. بابل امروزي شهري آباد و زيباست. بابل منطقه حاصل خيزي بوده و آب كشاورزي آن از طريق رودخانه ها، دره و چاه هاي عميق تأمين مي‌شود.مهم‌ترين محصولات كشاورزي اين شهرستان را برنج، غلات، حبوبات، ‌صيفي، كنجد، نيشكر، كنف، پنبه، مركبات، بادام زميني تشكيل مي‌دهند. اين منطقه از ديدني هاي بي‌شماري برخوردار است. تپه هاي شال كتي، بالكن، چهار كتي، امام زاده قاسم، بازار قديمي، بقعه‌درويش فخرالدين، بقعه سلطان محمد طاهر، پل محمد حسن خان، تكيه مقريكلا و كاخ بابل‌برخي از مهم‌ترين ديدني هاي اين شهرستان را تشكيل مي‌دهند.

موزه بابل
موزه بابل در خيابان مدرس واقع است. ساختمان اين موزه در سال 1307 هجري شمسي به عنوان بلديه ( شهرداري ) بنا شده و به دليل دارا بودن ويژگي هاي خاص معماري در فهرست آثار ملي ايران ثبت شده است. اين بنا در اسفند ماه 1374 با كاربري فرهنگي در اختيار سازمان ميراث فرهنگي مازندران قرار گرفت و در بهمن ماه سال 1375 پس از احيا و مرمت و باز پيرايي تحت عنوان موزه بابل گشايش يا?ت . در حال حاضر از طبقه همكف موزه به عنوان نمايشگاه موقت اثار فرهنگي – هنري استفاده مي شود و در طبقه دوم آن اثار باستان شناسي و مردم شناسي به نمايش در آمده است.
بخش باستان شناسي:
در اين بخش اثاري از دوره هاي پيش از تاريخ، و اسلامي در يك اتاق و دو سالن در معرض ديد است. از قديمي ترين آثار دوران پيش از تاريخ اين موزه ظروف سفالي قرمز رنگ منقوش « اسماعيل آباد» متعلق به هزاره پنجم قبل از ميلاد است. همچنين سفال هاي منقوش هزاره چهارم و سوم پيش از ميلاد از تپه حصار دامغان سيلك كاشان و شوش را مي توان در اين موزه ديد. ويتريني نيز به سفال خاكستري رنگ داغ دار « تورنگ تپه» و ظروف خاكستري مازندران در اواخر هزاره سوم و اواخر هزاره دوم پيش از ميلاد اختصاص دارد. در يكي از سالن ها اشيايي از اواخر هزاره دو م و اوايل هزاره اول پيش از ميلاد تا دوره پارت و ساساني موجود است. اين آثار شامل مجسمه هاي سفالي، مفرغي، جنگ فزارهاي مفرغي و ظروف سنگي است. بيشتر اين اشيا از مناطق باستاني مازندران مانند بهشهر، ساري، قائم شهر، نكا و نور به دست آمده و بيانگر تمدن ديرپاي مناطق باستاني خطه شمال است. سالن دوم موزه نيز به ارايه آثار اسلامي اختصاص يافته و آثاري چون ظروف سفالي لعاب دار از قرن سه تا ده هجري، آبگينه در اشكال تنگ، صراحي، پياله و ... است. زيورآلات هزاره اول قبل از ميلاد و دوره اسلامي نيز در اين موزه در معرض ديد قرار دارند.
بخش مردم شناسي :
اين بخش شامل يك تالار نسبتا" وسيع است و آثار موجود در آن عموما" مربوط به زندگي اقوام خاصي نيست: وسايل كشاورزي، پوشاك مازندران، گيلان، تركمن، چادر شب بافي زنان مازندران ، صنايع دستي زنان تركمن صحرا و صنايع دستي كارگاه ميراث فرهنگي كشور اعم از زري بافي و سفال گري در اني بخش به نمايش گذاشته شده است.
يادمان هاي چوبي:
يك سالن از اين موزه به يادمان هاي چوبي مازندران اختصاص يافته است و در، پنجره ، قسمت هايي از كتبيه و تزيينات صندوق مزار بقاع متبركه اين سامان در انواع منبت- مشبك و قاب و گره را در خود جاي داده است. قديمي ترين اثر اين بخش كتيبه صندوق مزار بقعه متبركه امامزاده علي ( ع) روستاي سواد كوه با تاريخ 833 ه.ق. است. دو لنگه در چوبي منبت كاري شده كتيبه دار متعلق به بقعه متبركه شاهزاده رضا ( ع) روستاي « لدربندپي» شرقي بابل نيز از اشياي با ارزش اين مجموعه است. اين موزه كه در سال 1380 مرمت اساسي شد، در آينده نزديك بازگشايي خواهد شد.

مسجد و مناره درودگر بابل
مسجد جامع بابل بابل
مسجد چهارسوق بابل
مسجد كاظم بيك بابل
مسجد محدثين/شيخ كبير بابل
امامزاده ها و بقعه ها

امامزاده عبدالله بابل
قعه امامزاده محمد بابل
بقعه متبركه درويش علم بازي بابل
امامزاده حسن ابن موسي الكاظم بابل
امامزاده سلطان محمد طاهر بابل
امامزاده شاه عبدالله بابل
امامزاده قاسم بابل
امامزاده محمد بابل
بقعه درويش فخرالدين بابل
بقعه ملا محمد شهر آشوب بابل
بقعه شاهزاده رضا بابل
بقعه سه برار هفت تن بابل
مامزاده عباس بابل
امامزاده عباس بابل
مقبره پادشاه امير بابل
امامزاده محمد مشهد سرا بابل
قلعه ملا محمد شهر آشوب بابل
بقعه امامزاده محمد بابل
امامزاده عبدالله بابل
بقعه درويش علم بازي
ديگر مناطق باستاني

شهرستان زيباي بهشهر يكي از شهرستان هاي استان مازندران است كه از شمال به خليج ميان كاله، از خاور به شهرستان كردكوي، از جنوب به دامنه هاي البرز وشهرستان دامغان و از باختر به شهرستان ساري و نكا محدود مي‌شود. بهشهر به سبب آب و هواي بسيار مطلوب خود همواره مورد نظر شاهان و خوانين محلي بوده و وجود كاخ‌هاي متعدد در اين منطقه‌ي ديدني از استان مازندران‌؛ گواهي براي اين ادعاست. ناحيه بهشهر كه در سابق «خرگوران» نام داشت توسط شاه عباس خريداري شد و در سال 1021 هجري به دستور وي شهري در آن جا احداث شد. اين شهر جديد، «اشرف البلاد» نام گرفت كه اقامت گاه شاه عباس اول در مازندران بود. «اشرف البلاد» در اثر جنگ هاي داخلي، حملات تركمن ها، ‌افغان ها و حملات سپاهيان زند صدمات فراوان ديد و به طور مكرر تخريب شد. نادر شاه زماني كه عازم جنگ با لزگي ها بود مدتي را در اين شهر سپري كرد و محمد حسن خان قاجار نيزعلاقه زيادي به اين منطقه داشت و غالبا در اين شهر اقامت مي كرد. مهاجران گرجي كه شاه عباس آن ها را از قفقاز كوچانده بود و گروهي از خانواده هاي طالشي لنكران كه از سواحل درياي مازندران آمده بودند و جمعي از تات ها كه يكي از قبايل ايراني بودند سكنه اين شهر را تشكيل مي‌دهند. بهشهر امروزي، منطقه‌اي زيبا و جذاب است كه ‌از آثار تاريخي و طبيعي متعددي برخوردار است. مركز اين شهرستان از نظر جغرافيايي در 53 درجه و 33 دقيقه ي درازاي خاوري و 36 درجه و 43 دقيقه ي پهناي شمالي قرار دارد. نزديك‌ترين شهرستان به آن ساري، در فاصله 49 كيلومتري و فاصله آن تا تهران 326 كيلومتر است. بهشهر از لحاظ جغرافيايي در مكان حاصل‌خيزي واقع شده و داراي كشاورزي غني‌است.از محصولات كشاورزي اين منطقه مي توان برنج، گندم، جو، پنبه، باقلا، توتون، تخمه آفتاب‌گردان، ‌هندوانه، چيت، كاموا، ‌نئوپان، روغن نباتي، ميز و صندلي چوبي و آرد را نام برد. در اين شهرستان انواع صنايع نيز وجوددارندوازمهم‌ترين آن‌ها مي‌توان صنايع غذايي، صنايع‌مبل‌سازي، صنايع‌كائوچويي، صنايع‌فلزي، صنايع نساجي، صنايع چوب، صنايع چاپ و انتشار و صنايع غير فلزي را نام برد. مسيرهاي ارتباطي اين منطقه از سمت خاور، بهشهر – كردكوي به درازاي 55 كيلومتر و از طرف باختر، بهشهر – ساري به درازاي 46 كيلومترهستند. راه آهن سراسري تهران – بندر تركمن نيز از ميان شهر بهشهر عبور مي‌ كند. آبشار زنگت در روستاي زنگت بهشهر. تپه كش، درياچه عباس آباد، غار كمربند (هوتو)،كاخ چشمه عمارت، كاخ صفي آباد، عمارت و باغ صفوي (باغ شاه) و كاخ عباس آباد تنها برخي از مهم‌ترين مناطق ديدني و تاريخي شهرستان بهشهر به شمار مي‌آيند.

شهرستان نكا در 33 كيلومتري جنوب باختري بهشهر، در مسير راه اصلي ساري – گرگان قرار دارد و رود نكا از ميان مركزاين شهرستان گذشته و سرانجام به درياي مازندران مي ريزد. منطقه‌اي كه امروزه نكا ناميده مي‌شود طي 70 سال اخير ازتوسعه محله يا روستاي «تاريخ محله» جنب پلي بر روي رودخانه نكا، به وجود آمده است. نكا در منطقه‌اي كاملا دشتي قرار دارد و آب و هواي آن معتدل و مرطوب است. مجسمه و ظروف چوبي، حصيربافي، سفال و دست بافت ها از مهم ترين صنايع دستي نكا به شمار مي‌آيند. تالاب لپو – پلنگان در خاور نيروگاه نكا، جنگل‌هاي نكا در داخل نكا، درياچه استخرپشت در ميان دره رودخانه زارم مسيرنكا و سواحل زاغمرز در مسير زاغمرز – نكا از معروف‌ترين مناطق شهرستان نكا به شمار مي آيند.
مكان هاي ديدني و تاريخي
تالاب لپو – پلنگان در خاورنيروگاه نكا، جنگل هاي نكا در داخل نكا، درياچه استخرپشت در ميان دره رودخانه زارم مسيرنكا و سواحل زاغمرز در مسير زاغمرز – نكا از معرف‌ترين مناطق شهرستان نكا به شمار مي آيند.
كشاورزي و دام داري
كشاورزي، باغ داري و دام داري اساس اقتصاد مردم اين منطقه را تشكيل‌مي‌دهد. آب كشاورزي شهرستان‌نكا از رودخانه‌ها تأمين مي شود و محصولات عمده آن گندم، جو، پنبه، آفتابگردان، برنج، ‌سويا و تره بارهستند. گندم، پنبه، برنج، ‌آفتاب گردان، سويا، توليدات چوبي، سيمان و آجر صادرات شهرستان نكا را تشكيل مي دهند.
مشخصات جغرافيايي
شهرستان نكا در استان مازندران ازشمال خاوري تا جنوب خاوري هم مرز شهرستان بهشهر و از شمال باختري تا جنوب خاوري هم مرز ساري است. مركزاين شهرستان از نظر جغرافيايي در 53 درجه و 17 دقيقه‌ي درازاي خاوري و 36 درجه و 39 دقيقه‌ي پهناي شمالي واقع است. شهرستان نكا در 33 كيلومتري جنوب باختري بهشهر، در مسير راه اصلي ساري – گرگان قرار دارد و رود نكا از ميان مركزاين شهرستان گذشته و سرانجام به درياي مازندران مي ريزد. نكا در منطقه اي كاملا دشتي قرار دارد و آب و هواي آن معتدل و مرطوب است. شهر نكا در مسير راه اصلي ساري – بهشهر قرار دارد و از اين طريق به درازاي 22 كيلومتر به سوي شمال خاوري تا بهشهر و به درازاي 23 كيلومتر به سوي جنوب باختري تا ساري فاصله دارد. راه آهن سراسري تهران – گرگان از يك كيلومتري شهر نكا مي گذرد.
وجه تسميه و پيشينه تاريخي
در داده هاي منابع تاريخي و جغرافيايي تا دوره قاجار اطلاع دقيقي درباره نكا وجود ندارد، اما در منابع جغرافيا نويسان قرون اوليه اسلامي از شهري به نام «مهربان» يا «ميردان» در نزديكي نكا‌ امروزي ياد شده است. نكا امروزي طي 70 سال اخير ازتوسعه محله يا روستاي «تاريخ محله» جنب پلي بر روي رودخانه نكا، به وجود آمده است. اين شهر به علت عبور راه آهن سراسري و داشتن راه هاي ارتباطي مناسب، استقرار صنايع چوبي، انبارهاي نفت و نيروگاه عظيم برق به يكي از كانون هاي توسعه در استان مازندران تبديل شده است. اين شهرستان سواحل زيبايي دارد و نزديك شبه جزيره ميانكاله قرار گرفته است.

جويبار در استان مازندران شهرستاني مجزا و منقطقه‌اي بسيار زيبا و ديدني در كرانه درياي مازندران براي بازديد توريست هاي خارجي و ايراني است كه اساس اقتصاد آن بر گردشگري، كشاورزي و ماهي‌گيري استوار است. شهرستان جويبار يكي از شهرستان‌هاي كوچك استان مازندران است كه در گذشته«باغلو» نام داشت و قصبه مركز دهستان گيلخوران در بخش مركزي شهرستان قائم شهر بوده است. بعدها پس از احداث راه آهن در شهرستان قائم شهر و ايجاد كارخانه‌هاي بزرگ نساجي، كنسرو سازي و شالي‌كوبي در قائم شهر، اين شهرستان به جرگه شهرهاي بزرگ كشور پيوست و جويبار نيز عنوان شهر گرفت. شهرستان جويبار از شمال به ساحل درياي مازندران ‌از خاور به ساري، ‌از جنوب به قائم شهر و از باختر به بابل محدود مي‌شود. مركز اين شهرستان در 21 كيلومتري شمال قائم شهر و 18 كيلومتري شمال خاوري ساري واقع است و از نظر جغرافيايي در 52 درجه و 54 دقيقه‌ي درازاي خاوري و 36 درجه و 38 دقيقه‌ي پهناي شمالي واقع شده است. جويبار دشتي حاصل‌خيز با خاك مناسب وآب و هواي مرطوب است كه آب كشاورزي آن از طريق چاه‌ها و رودخانه‌ها تامين مي‌شود. محصولات كشاورزي اين شهرستان كوچك ساحلي را پنبه، غلات، كنجد و صيفي‌جات تشكيل‌مي دهند. جويبار راه شوسه به قائم شهر و كياكلا دارد. سواحل زيباي درياي مازندران مهم‌ترين و بزرگ‌ترين جاذبه‌ي گردشگري شهرستان جويبار را تشكيل مي‌دهند. صنايع دستي شهرستان جويبار شامل حصيربافي، سبدبافي، مصنوعات چوبي است. دو زيارتگاه به نام هاي امام‌زاده مهدي مير هادي و امام‌زاده صادق رضا كه گفته مي‌شود از نوادگان امام صادق (ع) هستند؛ نيز در اين شهرستان وجود دارند.
مناطق باستاني جويبار
پل قديمي روستاي استرآباد محله جويبار
پل قديمي آجري مشك آباد جويبار
پل قديمي آجري آزان جويبار
تكيه كردكلا جويبار
پل اجري خشت پل جويبار
امامزاده سيدقائم الدين جويبار
تكيه بيزكي جويبار
پل جمعه بازار