معرفی وبلاگ
سلام ،‌ خوش آمديد . در اين وبلاگ موضوعات زير مطرح مي شوند : اطلاعات ايران شناسي (معرفي شهرهاي ايران به تفكيك هر استان) - تاريخ ايران - ادبيات ايران زمين - جغرافياي ايران - گالري تصاوير و ... منابع وبلاگ => نرم افزار مرز پر گهر - سايت هاي : نماي ايران ، كتاب اول ، ساجد ، سازمان ميراث فرهنگي استان اصفهان ، پارست ، مؤسسه مطالعات تاريخ معاصر ايران ، گنجور دات نت
لينك دوستان
دسته
آرشیو
آمار وبلاگ
تعداد بازدید : 1471857
تعداد نوشته ها : 1100
تعداد نظرات : 27
Rss
طراح قالب

موسسه تبيان - ايران شناسي

Translate
لينك دوستان تبياني
پيج رنك

شهرستان حاجي‌آباد درشمال استان هرمزگان قراردارد و بلندي آن از سطح دريا هزارمتراست. اين شهرستان از سوي شمال و خاور به استان كرمان، از باختر به استان فارس و از جنوب به بخش فين شهرستان بندر عباس محدود مي‌شود. شهرستان حاجي آباد، ناحيه‌اي است كه درميان كوه هاي آن، دشت هاي پهناور و حاصل خيز قرار گرفته اند. اين شهرستان به دو بخش خاوري و باختري بخش مي شود، كه هر كدام از اين بخش ها از نظر جنس خاك، پهنه، آب، كشت‌و آب و هوا، داراي ويژگي‌هايي است. آب و هواي بخش خاوري، در زمستان معتدل و تابستان آن گرم و خشك بوده،آب اين بخش به گونه چشمه سارهاي كوهستاني بوده و بيش تر روستاها در پيرامون همين چشمه سارها بنا شده‌اند. بخش خاوري شامل ناحيه فارغان است، كه پيرامون آن پاره اي زمين هاي داخلي را دنباله رشته كوه زاگرس در بر گرفته و داراي ستيغ هاي بلند و دره هاي ژرف مي باشد. ناحيه فارغان و احمدي با توجه به كوهستاني بودن و دگرگوني آب و هوا، داراي پوشش گياهي از گونه هاي درختان جنگلي سردسيري و گرمسيري مي باشند. از دشت پهناور بخش خاوري مي توان به دشت آشكارا اشاره كرد كه گونه هاي فرآورده هاي كشاورزي در آن كشت مي‌شود. بخش باختري كم آب بوده و رود خانه ها، به دليل گذشتن از شوره زارها و گنبد هاي نمكي داراي آب شور مي باشند كه از نظر كشاورزي غير قابل استفاده اند. دشت پهناور گله به دليل شوري گله گاه و پهناوري شوره زارها، جز در كناره شمال و نقاطي از كناره جنوبي، در ديگر نواحي قابل استفاده براي كشاورزي نمي باشد. از اين رو بيش تر مردم اين ديار، در بخش خاوري آن به سر مي برند و بخش باختري جمعيت اندكي دارد. كار مردم بخش باختري، كشاورزي است كه با شمار كمي دام به كار خود ادامه مي دهند.
قالي بافي از جمله صنايع دستي رايج و مهم اين منطقه است . اين صنعت به ويژه در بين عشاير اسكان يافته رونق زيادي دارد. عشاير اسكان يافته افشاري و اييني به توليد و تهيه انواع قالي، قاليچه، رويه پشتي و چنته اشتغال دارند. اندازه فرش هاي منطقه در ابعاد 2×3 متر است. درشهرستان حاجي آباد و پيرامون آن، كشاورزي و باغ داري رواج داشته و سيستم كشاورزي كارآمدي، متناسب‌با توانايي‌هاي مالي كشاورزي ناحيه‌پيدا شده است. فرآورده‌هاي مهم اين بخش خرما، مركبات (ليمو شيرين و نارنگي)، صيفي، غلات و حبوبات مي‌شود. پرورش درخت خرما و مركبات اهميت بسياري دارد، به طوري كه در فارغان و هماگ ليموشيرين و نارنگي كم نظيري به دست مي آيد. پرورش اين محصولات به ويژه در بخش احمدي از كارهاي پر سود روستاييان اين ديار به شمار مي رود. دام‌داران اين بخش كوچ نشين بوده و به دليل نبودن مراتع مرغوب و استفاده بيش از اندازه از آن‌ها در اين بخش، دام پروري رونق چنداني ندارد. آب سرد برغني معروف به آب«ريشو»، آب معدني پيرامون روستاي معدونيه و چشمه سبز پوشان از جمله ديدني هاي اين شهرستان به شمار مي‌آيند.

از تاريخ كيش در زمان پيش از اسلام اطلاعات دقيقي در دست نيست. تنها منبع قابل اعتنا در اين زمينه نوشته هاي «نيارخوس» درياسالار يوناني است كه در سال 325 قبل از ميلاد به فرمان اسكندر مامور شد سفري اكتشافي را در سواحل درياي عمان و خليج فارس انجام دهد. نوشته هاي نيارخوس دلالت برآن مي كند كه وي جزيره كيش يا «اراراكتا» را در قرن چهارم پيش ازميلاد مورد بازديد قرار داده است.
مشخصاتي كه وي ارايه مي دهد با مشخصات جزيره كيش انطباق دارد. به طوري كه نيارخوس مي نويسد در اين جزيره بوستان‌ها و نخلستان‌هاي فراواني وجود داشته است. در دوره هخامنشيان، كيش مركز عمده صيد مرواريد بين النهرين و هندوستان بود و بازرگانان بزرگ دنيا به اين جزيره رفت و آمد داشتند
دوران عظمت و شكوفايي تاريخ كيش از قرن چهارم هجري، پس از وقوع زلزله در سيراف آغاز شد. پس از آن كه بندر سيراف از رونق افتاد تورانشاه به كمك حكام محلي بني قيصر در اين جزيره بندرگاهي ايجاد كرد و به عمران و آباداني آن همت گماشت و كيش را به مركز عمده بازرگاني خليج فارس تبديل نمود. در دوره اتابكان فارس اهميت كيش به حدي بود كه والي خليج فارس در اين جزيره سكونت داشت و برتمام جزاير خليج فارس و درياي عمان حكومت مي كرد. طبق نوشته هاي سياحان و تاريخ نويسان، در اين دوره درآمد كيش بابت عشريه كشتي هاي تجاري مبالغ بسيار قابل توجهي بوده است
از شواهد و قراين چنين پيداست كه در عصر غزنويان، سلجوقيان، خوارزمشاهيان و مغول جزيره كيش در اوج شكوفايي و رونق و مركز بازرگاني خليج فارس بوده است. مورخيني نظير قزويني، فضل الله بن عبدالله شيرازي، ابن بطوطه و حمدالله مستوفي كه در اين دوره از كيش ديدن كرده اند همگي از عظمت، آباداني و زيبايي كيش سخن گفته اند. بنابر نوشته هاي مورخين، نام كيش در دوره ايخانيان مغول پيوسته با اسامي ولايات معتبري چون بغداد، شيراز، بحرين و هندوستان آورده مي شده و پيوسته پيشوند «دولتخانه» قبل از عنوان كيش ذكر مي شده است. علاوه بر اين، ويرانه هاي به جا مانده از شهر حريره در قسمت شمال جزيره نيز از عظمت جزيره كيش در آن دوران حكايت مي كند
اهميت استراتژيك كشور ما به عنوان شاهراه ارتباطي شرق و غرب و نيز موقعيت ويژه كيش در خليج فارس همواره مورد توجه كشورهاي ديگر بوده است. تحولات اقتصادي اروپا در سده هاي پانزدهم و شانزدهم ميلادي، اروپايي ها و از جمله پرتغالي‌ها را متوجه بازارهاي مشرق زمين نمود. در اوايل قرن شانزدهم ميلادي پرتغالي‌ها به منظور تسلط بر بازارهاي تجاري هندوستان، عربستان و ايران و با هدف گسترش قلمرو مستعمراتي خويش كشتي هاي جنگي و بازرگاني خود را به اقيانوس هند گسيل داشتند
در سال 1912 هجري برابر با 1506 ميلادي آلفونس آلبوكرك درياسالار مستعمره جوي پرتغالي با ناوگاني شامل چهارده ناو جنگي درياي عمان و خليج فارس را درنورديد وپس از آن كه مسقط و چند بندر ديگر را به آتش كشيد در برابر شهر هرمز لنگه انداخت و از امير هرمز و كيش خواست كه خود را تسليم و از شاه پرتغال اطاعت نمايد. اين درخواست پذيرفته نشد و پرتغالي‌ها هرمز و گمبرون را را تصرف كردند، سرنوشت كيش دگرگون شد و عصر انزوا و سكون آغاز گرديد. علت اين امر اين بود كه اهميت استراتژيك جزيره هرمز به واسطه قرار داشتن بر دهانه خليج فارس از نظر پرتغالي ها به مراتب بيشتر از جزاير داخل خليج فارس و از جمله جزيره كيش بود و هرمز مي توانست وظيفه دفاع در مقابل يورش و مهاجمين ديگر را به شايستگي انجام دهد
پرتغالي‌ها تا دوره صفويه در كيش حضور داشتند و متاسفانه جز غارت و ويراني اثر ديگري از خود بر جاي نگذاشتند، تا اين كه بالاخره شاه عباس صفوي پس از فارغ شدن از جنگ عثماني‌ها‌ به آزاد ساختن بحرين، هرمز و كيش از تسلط بيگانگان همت گماشت
با اين همه هنگامي كه در دهه سوم قرن هفدهم ميلادي جزيره هرمز و ديگر جزاير و بنادر ايراني خليج فارس، به ايران بازگشت، نه تنها از اهميت كيش بلكه حتي از اهميت جزيره هرمز نيز كاسته شد و جاي آن را موقعيت جغرافيايي واقتصادي قابل توجه بندر جديد التاسيس عباس گرفت. در اين دوران كيش جزيره أي نيمه متروك و منزوي بود و حتي در دوره هايي به جايگاه دزدان دريايي خليج فارس بدل شد
كيش در دوران ناصرالدين شاه به عنوان تيول به قوام الملك شيرازي – يكي از ايل سالاران متنفذ فارس واگذار شد و او نيز آن را با مبلغ 25000 تومان به محمدرضا خان سطوت الممالك بستكي حاكم لنگه فروخت. جزيره كيش تا دوره پهلوي چندين بار خريد و فروش شد تا اين كه در سال 1340 خورشيدي دكتر منوچهر اقبال، اين جزيره را به مبلغ نه ميليون ريال از ورثه محمدرضا خان سطوت الممالك بستكي خريداري كرد
در سال 1349 جزيره كيش مورد بازديد هيات‌هاي كارشناسي ايران و آمريكا قرار گرفت و با توجه به موقعيت جغرافيايي و استراتژيكي مناسب، به عنوان يك مركز بين المللي توريستي - تجاري مورد توجه قرار گرفت. به منظور جلب جهانگردان به اين جزيره و تامين آسايش و رفاه آنان، در مهر 1351 سازمان عمران كيش به ثبت رسيد. سازمان عمران كيش طرح منطقه توريستي جزيره كيش را با الگو قراردادن جزاير هاوايي و كرانه‌هاي جنوبي درياي مدينترانه، با هزينه زيادي آغاز كرد و تا پيش از انقلاب فاز اول آن را به همراه بخشي از فاز دوم به اجرا درآورد. با پيروزي انقلاب اسلامي روند فعاليت‌هاي سازمان عمران متوقف شد.
در اسفند ماه 1358 شوراي انقلاب از حقوق و عوارض گمرگي در جزيره كيش عملا سرفصل جديدي را در جهت شروع فعاليت‌هاي تجاري و رونق منطقه محروم جنوب كشور گشود. اما مشكلات سال‌هاي پس از انقلاب موجب شد كه اين لايحه قانوني تا سال‌ها به اجرا در نيايد. تا اين كه در تير 1368 هيات وزيران در خصوص ورود و خروج كالا و نيز صادرات مجدد و توليد براي صادرات، جزيره كيش را به عنوان منطقه كاملا آزاد تجاري – صنعتي ثبت و اعلام كرد واز اين تاريخ به بعد فعاليت‌هاي اقتصادي مجددا در جزيره كيش شروع شد.
بالاخره در سال 1371 با تاسيس سازمان منطقه آزاد كيش اين جزيره جاني تازه گرفت و دوران توسعه سريع كيش آغاز شد.
براي آناني كه در جست وجوي بقايايي از تاريخ كهنسال كشور ما هستند، براي دوستداران دريا، خشكي، طلوع و غروب، كيش حرفي براي گفتن دارد.
كيش در قرن‌هاي پنجم تا هفتم هجري در اوج آباداني و رونق بوده است. علاوه بر شهادت مورخين و سياحان ايراني و عرب، وجود بقاياي شهر تاريخي حريره گواه بر اين است كه كيش در دوره‌هاي ايلخانيان، تيموريان و اتابكان پارس، جزيره‌اي آباد، شهري زيبا و يكي از مراكز عمده تجاري منطقه بوده است.
موقعيت جغرافيايي جزيره كيش
جزيره كيش با 90457 كيلومتر مربع مساحت يكي از زيبا ترين جزاير خليج فارس است كه در 18 كيلومتري كرانه جنوبي ايران بين مختصات جغرافيايي 53 درجه و 53 دقيقه تا54 درجه و 4 دقيقه طول شرقي از نصف النهار گرينويچ و 26 درجه و 29دقيقه تا 26 درجه و 35 دقيقه عرض شمالي واقع شده است.

طول جزيره كيش 15 كيلومتر در محور شرقي-غربي و پهناي آن 7 كيلومتر در محور شمالي جنوبي و تقريبابيضي شكل است.
فاصله كيش از راه دريا تا جزيره هندورابي 28 كيلومتر ،تا جزيره فارور 55 كيلومتر ،تا جزيره سيري 87 كيلومتر ، تا جزيره ابوموسي 177 كيلومتر ،تا قشم 225 كيلومتر ، تا بندر عباس 300 كيلومتر، تا چابهار 675 تا بوشهر740 كيلومتر و تا دبي 200 كيلومتر فاصله كيش تا تهران از راه هوائي 1052 كيلومتر و از راه زميني 1600 كيلومتر فاصله كيش تا اصفهان نيز از راه زميني 1200 كيلومتر است
كيش از طبيعتي زيبا و منحصر به فرد بر خوردار است . سواحل آرام با ماسه هاي مرجاني آب زلال دريا كه شفافيت كم نظير آن امكان مشاهده انواع آبزيان را در عمق چند متري مقدور مي سازد پوشش گياهي مناسب و سر سبزي و طراوت آن به ويژه در هفت ماه از سال چشم اندازي زيبا و تماشائي به آن بخشيده است كه سالانه حدود يك ميليون نفر از دوستداران طبيعت و دريا را به سوي خود جلب مي كند.
موقعيت زمين شناسي جزيره كيش
از نظر پستي و بلندي جزيرهء كيش تقريبا مسطح است. ارتفاع نسبي جزيره از سطح دريا حدود 32 متر است و مرتفع ترين نقطهء آن كه در شرق جزيره واقع است حدود 45 متر از سطح درِيا ارتفاع دارد.از اين رو جهت كرانه ها با شيب نسبتا ملايمي به دريا منتهي ميشود.

جزيره كيش داراي ساختار مرجاني است . جزاير مرجاني معمولا بر اثر گسترش انواع مرجانها و مواد آلي ديگر بر روي طاقديس ها گنبدهاي نمكي و مواد آتشفشاني تشكيل مي شوند
فرهنگ و مردم
بر اساس سرشماري بهمن 1379 ، جزيره كيش داراي 16500 نفر بوده و در حال حاضر بيش از 20 هزار نفر جمعيت ساكن دارد، كه 82 درصد آن طي سال هاي اخير در نتيجه فعاليت هاي اشتغالزايي ، به كيش مهاجرت كرده اند. ميزان باسوادي در كيش ، بيش از 92 درصد و درصد اشتغال ، بالاي 98 درصد است كه نشان دهنده وضعيت بسيار مطلوب اين دو شاخص است. ملاقات با اهالي بومي يك كشور يا منطقه براي بسياري از گردشگران يك جاذبه فراموش نشدني به شمار مي آيد.

در محله سفين شما مي توانيد با اهالي بومي سخت كوش و خونگرم كيش ملاقات كرده و از نزديك با سبك زندگي آنها آشنا شويد. اهالي بومي كيش به زبان هاي فارسي و عربي آشنايي دارند و تقريباٌ تمامي بانوان ، مردان و كودكان اين محله از لباس هاي سنتي استفاده مي كنند.
همزمان با توسعه توريستي و تجاري جزيره بخشي از اين افراد به كارهاي خدماتي رو آورده اند و بقيه از طرق سنتي به امرار معاش مي پردازند . ماهيگيري و دامپروري در ميان بوميان معمول است . تجار محلي و بومي در بازار سفين به كار مشغول هستند، فضا و معماري سنتي اين بازار يادآور بازارهاي سنتي و قديمي سرزمين اصلي ايران است .
در جزيره كيش ، مسلمانان اعم از شيعه و سني در كمال صلح و آرامش با هم زندگي مي كنند . آنان داراي مساحد باشكوهي هستند كه برخي از آنها در سازمان ميراث فرهنگي ايران ثبت شده است .

 

طبيعت در جزيره كيش

درخت سبز
آب‌هاي سطحي به قسمتي از منطقه شمالي جزيره كه به دره پرتغالي‌ها معروف است سرازير مي‌شوند، لذا اين منطقه از سرسبزي خاصي برخوردار است. در اطراف يكي از كهنسال ترين درختان لور جزيره، مجموعه درخت سبز احداث شده است
سرسبزي محوطه ساختمان‌ها و نرده‌هاي چوبي و پياده‌روهاي اين مجموعه، مناطق شمالي كشور را تداعي مي‌كند. اما يكي از عواملي كه سياحت كنندگان را به اين نقطه مي‌كشاند، هيبت افسانه‌اي درخت سبز است..
درخت سبز كهنسال‌ترين درخت «لور» جزيره است و احتمالا بين 500 تا 600 سال عمر دارد. بر شاخه هاي اين درخت، گره هايي با نخ يا پارچه زده شده است كه در نگاه اول آن را به نوعي مقدس مي نماياند. گروهي از مردم عقيده دارند كه اين درخت شگون دارد و به همين دليل به قصد برآورده شدن نيازشان پارچه‌هايي به شاخه‌هاي آن مي‌بندند. اما هيچكس نمي داند كه جنبه تقدس درخت لور كهنسال ندارند و معتقدند كه گره هاي موجود احتمالا به وسيله مسافران جزيره و ساكنان تازه آن به درخت زده شده است
يكي ديگر از عوامل جذابيت مجموعه درخت سبز همجواري آن با شهر تاريخي حريره است كه به گردشگران امكان مي دهد ضمن بازديد از بقاياي شهر تاريخي حريره ساعاتي را در اين مجموعه به استراحت بگذرانند
نمايشگاه خزندگان
در اين نمايشگاه بيش از يكصدگونه خزنده از خانواده مارسانان به نمايش گذاشته شده است. مارهاي عظيم بوا، پيتون آفريقا و آمازون، سوسمارايگوانه ماداگاسكار، عقرب سياه امپراتور آفريقا، مارپرنده تايلند، عنكبوت هاي بزرگ و پرنده خوار برزيلي نمونه‌هايي از اين گونه خزندگان هستند. علاقمندان به بازديد از نمايشگاه مي‌توانند به كانون هنر واقع در جنب پارك آهوان مراجعه كنند. اين نمايشگاه در آينده نزديك به سالن مخصوصي در پارك آهوان منتقل مي شود. در كانون هنر امكانات وسيع ديگري براي برپايي نمايشگاه‌هاي اختصاصي هنري تدارك ديده شده است كه در اختيار هنرمندان داخلي قرار مي‌گيرد

كشتي يوناني
در غرب جزيره و در نزديكي مجتمع غروب كيش، يك كشتي عظيم الجثه در سواحل نيلگون كيش جا خوش كرده است كه به كشتي يوناني معروف است. كشتي يوناني از نظر تاريخي قدمت و اهميت چنداني ندارد. در تاريخ چهارم مرداد ماه 1345 اين كشتي كه از بندر امام خميني عازم يونان بوده است در عرض جغرافيايي 26 و 20 درجه شمالي و طول جغرافيايي 53 و 54 درجه شرقي به گل نشست و هشتاد روز تلاش اورينوكو، يدك‌كش هلندي براي بيرون كشيدن اين كشتي به ثمري نرسيد. اطلاعات بدست آمده از شركت بيمه لويدز لندن نشان دهنده اين است كه اين كشتي در زمان به گل نشست متعلق به كشور يونان و بنام كولااف بوده است
اين كشتي در سالهاي بين 1338 تا يكسال قبل از توقف، در مالكيت خطوط كشتيراني ايران و با نامهاي همدان سيروس و فارس در تردد بوده و امپراطور و نچرايست از نامهاي ديگر اين كشتي است

 

مساجد و مدارس مذهبي درجزيره كيش

مسجد خاتم الانبياء
اين مسجدكه مناره هاي آن سر به آسمان كشيده و رو به سوي دريا دارد در منطقه سفين ، سمت شمال غربي جزيره واقع شده و از مهمترين بناهاي مذهبي كيش به شمار مي آيد و نمازهاي جماعات و جمعه در اين محل برگزار مي شود.
مسجد اميرالمومنين
مسجد اميرالمومنين ( ع ) داراي بافت معماري بسيار قديمي است و در سال 1370 توسط سازمان ميراث فرهنگي ايران بازسازي شده و در منطقه ماشه واقع مي باشد.
مسجد جامع نور
از ديگر مسجدهاي زيبا و قديمي كيش مسجد جامع نور مي باشد ، سبك معماري آن تركيبي از هنر ايراني و اسلامي است اين مسجد در منطقه سفين واقع شده و متعلق به مسلمانان اصل سنت مي باشد.

 

حمامها و آب انبارها درجزيره كيش

مجموعه حمام
اين مجموعه شامل حمامي است با صحن‌هاي متعدد و حصار آن به مساحت تقريبي 500 مترمربع. سربينه و گرمخانه و تون حمام در جنوب بخش ذكر شده قرار گرفته و توسط راهرو سرپوشيده‌اي از آن جدا شده است. دو خزينه كوچك و بزرگ در جنوب گرمخانه آخرين بخش ساختمان را تشكيل داده اند

باستان شناسان معتقدند اين حمام كه شايد در نوع خود از قديمي ترين حمام هاي ايراني باشد كه طي كاوش هاي باستان شناسي كشف و شناخته شده است، دو دوره متمايز و مجزا از هم دارد(دوره ايلخاني – دوره تيموري) با توجه به ظرفيت محدود حمام و با در نظر گرفتن ديوار بيروني سراسري كه تا مجموعه عمارت اعياني كه در جنوب شرقي حمام و بفراز تپه‌اي بلند قرار گرفته امتداد يافته است. به نظر ميرسد كه اين بنا حمامي خصوصي بوده و به صاحب مجموعه اعياني تعلق داشته است
آب انبار
در جزيره كيش مانند بسياري از نقاط كم آب كشور، در دهه هاي گذشته از آب انبارهاي مخصوصي براي ذخيره آب هاي حاصل از نزولات آسماني استفاده مي شد. اين آب انبارها در انتهاي آبگيرهاي طبيعي در عمق زمين در جزيره كيش، مانند بسياري از نقاط كم آب كشور، در دهه هاي گذشته از آب انبارهاي مخصوصي براي ذخيره آب‌هاي حاصل از نزولات آسماني استفاده مي شد. اين آب انبار در انتهاي آبگيرهاي طبيعي در عمق زمين ساخته مي شد. آثار تعدادي از اين آب انبارها هنوز در كيش باقي مانده است

قنات
قنات مجموعه اي از چند چاه زيرزميني است كه با شيبي كمتر از شيب سطح آب موجود در لايه‌هاي آبدار مناطق مرتفع يا رودخانه‌ها و مرداب‌‌ها و بركه‌ها را جمع‌آوري وبه نقاط پست تر مي رساند. اين روش يكي از متداول‌ترين روش‌هاي استخراج آب‌هاي زيرزميني در ايران بوده كه در كيش نيز متداول بوده است
در حال حاضر آثار بيش از ده قنات در بخش هاي شمالي و غربي جزيره وجود دارد. اگرچه قنات‌هاي كيش از نظر طول رشته قنات و يا عمق چاه‌ها قابل مقايسه با قنات‌هاي ديگر نقاط ايران نيست، اما با توجه به شيب بسياركم جزيره، چگونگي هدايت آب هاي زيرزميني به سطح زمين در كيش بسيار مهم بوده است و نشان مي دهد كه آن ها از پيشرفته ترين روش ها براي حفر قنات استفاده مي كرده اند
يكي ديگر از نكات جالب توجه در مورد قنات هاي كيش وسعت و ارتفاع گذرگاه‌هاي آب در زيرزمين است كه چندين برابر نمونه هاي مشابه در ساير نقاط كشور است. اين گذرگاه‌ها به گونه‌اي احداث گرديده‌اند كه چند نفر مي توانند در كنار هم و به راحتي در آن راه بروند. به همين دليل باستان شناسان به آن «قنات آب انبار» گفته اند و احتمال مي‌دهند كه در گذشته از اين گذرگاه‌ها به عنوان مخفي گاه هم استفاده مي‌شده است
پاياب
پاياب، دهليز يا نقبي است كه در سطح زمين در كنار دهانه چاه قنات حفر با شيب تند و با استفاده از تعدادي پله به سطح آب جاري قنات در زيرزمين مي رسد. هر چه عمق چاه بيشتر باشد، اين نقب طولاني تر و تعداد پله هاي آن زيادتر مي شود. زاويه حفر دهليز را طوري محاسبه مي كنند كه آخرين پله پاياب به انتهاي ميله (چاه) قنات برسد تا از روشنايي نوري كه از دهانه چاه به سطح آب مي تابد براي روشنايي محوطه پاياب استفاده شود. معمولا در اطراف آخرين پله محوطه ايجاد مي شود كه در روزهاي گرم تابستان، هوايي ملايم و دلپذير دارد و براي استراحت از آن استفاده مي شود
پاياب كيش كه قدمتي دو هزارساله دارد در محلي در نزديكي مجموعه درخت سبز قرار گرفته است . اين محل در سال هاي اخير به نحو زيبايي بازسازي شده و هم اكنون يكي از جاذبه هاي سياحتي جزيره است كه تعداد زيادي از مسافران را به سوي خود مي‌كشاند. در اين محل يك چايخانه و رستوران غذاهاي سنتي ايراني براي پذيرايي از گردشگران داير گرديده است

 

عمارات و محوطه هاي باستاني درجزيره كيش

بخش كارگاهي و صنعتي
اين مجموعه درست در كنار دريا ساخته شده است و داراي معماري و فضاهاي ناشناخته‌اي مي باشد. مجموعه كانال هاي افقي و زيرزميني و چاه‌هاي متعدد در گوشه و كنار، مجموعه بسيار جالب و نادري را تشكيل مي‌دهد كه هنوز عملكرد آن‌ها روشن نيست، اما به نظر مي‌رسد كه ارتباط مستقيم، با فعاليت هاي صيادي (صيد ماهي، مرواريد و مرجان) داشته و براي دسترسي آسان تر به دريا احداث گرديده است. شايد هم بتوان فرض كرد كه اين راهروها و كانال‌ها راه‌هاي مخفي بوده است كه در مواقع هجوم و حمله اهالي شهري مي‌توانسته‌اند به طور اضطراري از آن ها استفاده كنند

خانه اعياني
خانه اعياني يادآور خانه هاي چندخانوار قديمي در داخل فلات ايران و در شهرهايي چون يزد، اصفهان و كاشان است و يكي از نمونه هاي قديمي مسكن جمعي در حاشيه خليج فارس محسوب مي شود. علاوه بر وسعت خانه و همچنين فضاهاي مختلف و متنوع آن، كاشي‌هاي ستاره‌اي شكل كه در اين خانه به دست آمده است، همانند كاشي‌هايي كه زينت بخش بناهاي مهم ايلخاني ايران همچون تخت سليمان و سلطانيه به كار رفته است. پيدايي اين مقدار كاشي كه يقينا عنصر وارداتي به جزيره است نشان مي‌دهد كه اين عمارت به يكي از ثروتمندان كيش تعلق داشته است

شهر تاريخي حريره
گسترده پستي و بلنديها و خرابه‌هاي شهر قديمي حريره حدود 120 هكتار وسعت دارد. اين وسعت بازگو كننده اين مطلب است كه روزگاري شهري بزرگ و آباد در اين منطقه وجود داشته و جمعيت كثيري را در خود جاي مي داده است. آن چه امروز از اين شهر بر جاي مانده حجمي از معماري شهري است. اما كمتر و به ندرت تاق‌ها و پوشش‌ها و سقف‌ها سالم بر جاي مانده است جز در پاره‌اي موارد كه پوشش‌هاي تاقي شكل سنگي از گزند تخريب در امان مانده است

بندر شهر تاريخي حريره يك شهر يك پارچه و متمركز با معماري برون گرا بوده و از معماري دفاعي و درون گراي ديگر شهرهاي تاريخي ايران در آن نشاني نيست
انتخاب اين بخش از جزيره براي ايجاد شهر حريره طبيعي ترين و معقول ترين انتخاب بوده است چرا كه ساحل صخره‌اي مرتفع آن از سطح دريا تقريبا ده متر بلندتر است و وجود سه خليج و دماغه كه نقش بندرگاه طبيعي را دارد و نيز درياي نسبتا آرام تر از ديگر كرانه‌ها و سواحل جزيره خود عامل شكل گيري شهر در ساحل شمالي شده است
تاكنون عمليات اكتشافي باستان شناسي بقاياي شهر تاريخي حريره در سه مجموعه مجزا انجام شده است
شهر زيرزميني كاريز
قنات كيش بيش از 2500 سال قدمت دارد و از آب شيرين قابل شرب ساكنان جزيره را تامين مي كرده ولي اكنون به يك شهر زير زميني شگفت انگيز بدل شده كه بيش از 10000 متر مربع وسعت دارد.
كارگزاران با تجربه آن زحمت تمام طراحي هاي آن را كشيده و مي كوشند تا در پروژه بازسازي قنات كيش كه اكنون كاريز كيش خوانده مي شود ضمن حفظ بافت تاريخي آن كاربري هاي جديدي از اين شهر زير زميني بدست آورند . شهر زير زميني كاريز در فاز يك خود به قسمتهاي زير تقسيم و قابل بهره برداري خواهد بود.
شهر كاريز در عمق 16 متري زير زمين قرار دارد. سقف آن هشت متر ارتفاع و بيشتر سقف آن مملو از سنگواره ، صدف و مرجانهايي است كه با نظر كارشناسي 270 تا 570 ميليون سال قدمت دارد و تك تك آن شناسايي و داراي شناسنامه رسمي است. كارگزاران شهر زير زميني بر اين باورند كه دو ويژگي كاريز را در فهرست ابنيه جهاني در خواهد آورد.
اول اينكه كاريز در دل تنها جزيره مرجاني دنيا واقع است. دوم آنكه تنها بنايي است كه سقف مملو از صدفها و مرجانهاي طبيعي است. صدفها و مرجانهايي كه براي بازديد آنها دو راه وجود داشته ، بازديد از موزه هاي طبيعي يا غواصي در آبهاي آزاد و اكنون كاريز فصلي جديد و استثنايي در ÷يش روي تمامي دوستداران طبيعت گشوده كه بي واسطه خواهند توانست از بزرگترين مجموعه مرجاني بازديد كنند.
در خاتمه گفتني است كه خاكهاي برداشت شده از كاريز داراي خواص درماني زيادي است كه در " گل درماني " استفاده هاي فراوان خواهد داشت. اين امر همراه با خدمات گوناگوني همچون تاسيس مراكز اقامتي ، تجاري و تفريحي در زميني معادل 60000متر مربع در روي زمين كاريز احداث خواهد گرديد. زمين سطحي كاريز به پارك وسيعي بدل خواهد شد كه داراي دو تپه مرتفع خواهد بود. اين په ها از خاكهاي برداشت شده زير زمين ساخته شده و به چم انداز بي نظير جزيره كيش دل خواهد شد.

 

كاروانسراها ، دروازه ها و بازارها درجزيره كيش

يكي از شاخص هاي عمده اقتصادي و تجاري هر منطقه اي بازارهاو مراكز تجاري سنتي و مدرن آن منطقه مي باشد كثرت بازديد كنندگان از بازارها ومراكز تجاري موجود حاكي از ثبات اقتصادي، اطمينان و امنيت سرمايه گذاري در منطقه بوده و رضايتمندي سرمايه گذاران و مشتريان را فراهم مي آورد
بازارها و مراكز تجاري، نيروي محركه اقتصادي كيش هستند
كه با معماري مدرن وزيبادر منطقه خليج فارس و خاور ميانه منحصر به فرد بوده وبا انوع كالاها وشعبات نمايندگيهاي شركتهاي بزرگ دنيا به فعاليت اشتغال دارند
.اين بازارها ومراكز تجاري
بي شك يكي از جاذبه هاي اصلي كيش مي باشد كه سالانه تعداد قابل توجهي از مسافران وگردشگران را به جزيره كيش جذب مي نمايند.گردشگران ومسافران باهر قصدونيتي كه به كيش سفر نمايند بطور حتم ازبازارها ديدن كرده و دست خالي برنخواهند گشت.
دركيش 13 بازار و مجتمع تجاري بزرگ وجود دارد كه بيشتر آنها قدمت 10ساله دارد. اين بازارها زير نظر جامعه بازاريان و بازرگانان كيش اداره مي شوند.
بازار بهكيش
بازار بهكيش يكي از مراكز تجاري - خدماتي جزيره كيش مي باشد كه با چندين شركت كامپيوتري و خدماتي انواع كالا و خدمات را ارايه مي نمايد

بازار پارس خليج
تعداد 130واحد تجاري در بازار پارس خليج انواع كالاها را در دسترس مسافران وگردشگران جزيره قرار مي دهند.

بازار پرديس 1
اين بازار يكي از بزرگترين بازارهاي كيش مي باشد كه به سبك اروپايي وبا مشاوره مشهورترين معماران فرانسوي ساخته شده است. امكانات موجود دراين بازار بخوبي پاسخگوي نيازمشتريان و گردشگران مي باشد ، تنوع كالاها واجناس و همچنين وجود دفاترنمايندگي شركتهاي لوازم خانگي معروف دنيا موجب گرديده تااكثر مسافران از اين بازار ديدن نمايند. در اين بازار بيش از 200 واحد تجاري وجود دارد و همچنين يك رستوران و چندين كافي شاپ نيز با محيطي فرح بخش آماده پذيرايي از مشتريان مي باشند.

بازار پرديس 2
بازار پرديس 2 كه هم اكنون بزرگترين و مدرنترين بازار جزيره كيش مي باشد در سال1378 افتتاح گرديد.مساحت اين بازار 22000 متر مربع بوده ودر سه طبقه وبا 200واحد تجاري آماده خدمات رساني به مشتريان مي باشد.دراين بازار انواع تسهيلات رفاهي جهت غرفه داران ومشتريان مهيا مي باشد . اين تسهيلات عبارتند ازسيستمهاي خنك كننده مركزي ، پله برقي ، آسانسور، وسايل جابجايي كالا، تلفن و...

.معماري داخل بازارضمن زيبايي بگونه اي طراحي گرديده كه بازديدكنندگان درحين خريد مي توانند استراحت نموده وغذا صرف نمايند.درمحوطه بيروني بازار آبنماهاي زيبا و رقص نورها جلوه اي فوق العاده به اين بازار بخشيده است.
بازار زيتون
بازار زيتون يكي از جديدترين و مدرنترين بازارهاي كيش است كه با بهترين مصالح ساختماني ساخته شده است. مساحت اين بازار52000 متر مربع وزيربناي آن 7000 مترمربع در سه طبقه مي باشد.دراين بازار 95 غرفه تجاري و 12غرفه اداري وجود داردكه همگي مجهز به سيستمهاي خنك كننده مركزي ، سيستمهاي صوتي مركزي ، تلفن و فضاي سبز وپاركينگ مي باشند .
بازار مرجان
مجتمع مسكوني و تجاري مرجان با زيربنايي بالغ بر 25000 مترمربع ودرزميني به مساحت 200000 مترمربع واقع شده است.معماري اين بازار جذاب ومنحصر بفرد مي باشد. غرفه هاي موجوددر اين بازارعبارتند از : 200غرفه تجاري ، 80 دفتر اداري ،120 سوئيت و 120 انبار.همجنين 2 رسنوران كه جهت سرويس دهي به مشتريان شبها نيز داير مي باشند.
و ديگر بازارهاي بزرگ كيش عبارتند از
بازار سفين
بازار مرواريد
بازار مريم
بازار خدماتي هرمز
بازار مركز تجاري
بازار ونوس
بازار پانيذ
بازار عربها
بازار فرانسويها

بندرلنگه يكي از مهم‌ترين شهرستان‌هاي استان هرمزگان به شمار مي‌آيد. واژه لنگه، در فرهنگ ما به معني تا، فرد، تك، يكتا، بي همتا، و نادر آمده است. بنا به پاره اي روايت ها، نام پيشين اين منطقه به دليل وجود مرواريد مرغوب و زياد در آب هاي آن، شهر يا «بندر مرواريد» بوده، كه به مرور زمان به بندر لنگه تغيير يافته است.اين‌شهرستان از سوي شمال به شهرستان لار و لامرد، از خاور به شهرستان بندرعباس، از باختر به شهرستان كنگان و از جنوب به خليج فارس محدود است. كشاورزي‌ بندرلنگه به دليل نبودن آب شيرين بيش تر به گونه ديم است. اگر چه اين شهرستان در گذشته صادركننده فرآورده‌هاي كشاورزي بوده است اما در حال حاضر اين كار رونق چنداني ندارد. از مهم‌ترين صنايع دستي اين شهرستان مي‌توانيم به بافتن لباس‌هاي محلي به شيوه‌ي دستي اشاره كنيم. بيش ‌تر زنان اين شهرستان در اوقات بيكاري به اين حرفه اشتغال دارند و لباس هاي محلي به مصرف زنان و دختران مي‌رسد.حصيردستي نيز يكي از صنايع دستي اين شهرستان است كه در روستاهاي اطراف بندرلنگه توليد مي‌شود كه فاقد مرغوبيت در مقايسه با صنايع دستي ميناب است ولي از اين جهت بيش‌تر مصرف محلي دارد. گلابتون دوزي شهرستان بندرلنگه يكي ديگر از صنايع دستي اين منطقه است كه در مقايسه با ميناب و بندرعباس داراي مزيت ها و برتري‌هاي نسبي است. خوس (خوصي) دوزي، كم دوزي، ساختن قفس ماهيگيري دگرگور، از ديگر صنايع دستي اين منطقه به شمار مي‌آيد.
ماهي كه صيد آن در شهرستان بندر لنگه رواج دارد، يكي از كالا هاي صادراتي و از منابع مهم و خوراك اصلي مردم اين شهرستان است و بيش تر ماهي صيد شده به مصرف خوراك روزانه كرانه نشينان و مردم شهرها و روستا هاي گوناگون ناحيه مي رسد. صيد مرواريد نيز از كار هاي مهم مردم جزيره كيش شهرستان بندر لنگه بوده كه از اين راه درآمد زيادي به دست مي آورند. در گذشته گونه هاي مرواريد مرغوب با درخشندگي و رنگ هاي گوناگون در آب هاي حوزه بندر لنگه صيد مي شد و بندر لنگه مركز بزرگ صيد و داد وستد مرواريد بوده است. مرواريد هاي اين شهرستان از نظر گونه، درشتي، جنس، زيبايي، شفافيت و رنگ، در سراسر جهان كم نظير بوده اند . هم‌چنين برخي از كالا هاي صادراتي ساير شهرستان هاي كشور از اين بندر به شيخ نشين هاي حوزه خليج فارس صادر مي شود.
سواحل‌نيلگون‌خليج فارس، جزيره‌ي بسيار زيباي‌كيش، جزيره‌ي بسيار با صفاي قشم،تپه‌هاي پيرامون كنگ، درختان تاريخي، بازارهاي متعدد خريد در بخش‌ها و شهرهاي مختلف‌ اين منطقه، آب انبارهاي قديمي، آرامگاه زيارت يا زيارت خضردرشمال بندر كنگ، بازمانده مسجد كهنه، برج گرددرون دريا، بناهاي تاريخي در جنوب باختري شهر كهنه لنگه، بندرگاه شهرحريره در جزيره‌كيش، حسينيه بنگي، حسينيه بي‌بي هاشميه، حسينه غضنفري، خانه سعدي، خانه فكري، خرابه‌هاي تالار بازمانده دژ پرتغالي‌ها،دژلشتان يا لشتون در 6 كيلومتري شهر بندرلنگه، سفال هاي سده 4تا 7 هـ . ق درجزيره كيش، سفال‌هاي سلادون(سفال سخت سبز رنگ) و اسگرافياتو(سفال با نقش كنده) : سراسر بخش باستاني كيش، شهر باستاني كيش درجزيره كيش، ظرف هاي لعاب دار با نقش هاي سياه و آبي بر زمينه نخودي درجزيره كيش، كاخ حريره در جزيره كيش، كاروان‌سرايي با مسجد دو طبقه در بندر كنگ، لنگرگاه در 5/2 كيلومتري كرانه، مسجد افغان، در شهر بندر لنگه، مسجد امام علي در شهرستان لنگه، مسجد جمعه، مسجد حاجي خداداد، مسجد سيد عبدالقادر( دردوره زنديه) ، مسجد شهر پيشين كيش، مسجدغياث و مسجد و مناره ملك بن عباس‌در نزديكي دريا از جمله مكان‌هاي ديدني و تاريخي اين شهرستان به شمار مي‌آيند.
صنايع و معادن
كارگاه‌ها و كارخانه‌هاي كنسرو ماهي، پودرماهي، سردخانه، كارگاه توليد قايق‌هاي فايبر گلاس، كارخانه كشتي سازي وصنايع سنگين در اين منطقه ايجاد‌شده است. ازمهم‌ترين معادن شهرستان بندرلنگه كه به گونه پراكنده در بستك، تدرويه، پل غار، … وجود دارند‎؛ مي‌توان سنگ گچ، سنگ لاشه و شن و ماسه را نام برد. منابع نفت حوزه جزيره لاوان اين شهرستان به نام هاي رسالت، رشادت و سلمان، از ديگر منابع معدني شهرستان لنگه به شمار مي روند. در جزيره كيش نيزمعدن گوگرد و زرنيخ، وجود دارد.

كشاورزي و دام داري
كشاورزي‌بندرلنگه به دليل نبودن آب شيرين بيش تر به گونه ديم است. اگر چه اين شهرستان در گذشته صادركننده فرآورده‌هاي كشاورزي بوده است اما در حال حاضر اين كار رونق چنداني ندارد. مهم ترين فرآورده هاي زراعي آن مركبات (ليمو، نارنگي)، خرما، گندم ( آبي و ديم)، جو، تره‌بار، سبزي، جاليز، نباتات علوفه اي و دانه هاي روغني هستند. دام‌داري اين شهرستان به گونه‌ي سنتي است و رونق چنداني ندارد و مردم آن به پرورش گوسفند، بز و گاو مي پردازند.

مشخصات جغرافيايي
شهرستان بندر لنگه، با پهنه اي حدود 6/15038 كيلومتر مربع، در كنار آب هاي شمالي خليج فارس، در باختر و جنوب باختري استان هرمزگان، در 36 درجه و 35 دقيقه ي پهناي شمالي و 54 درجه و 50 دقيقه ي درازاي خاوري نسبت به نيم روز گرينويچ قرار دارد و بلندي آن از سطح دريا 5/13 متر است. اين شهرستان از سوي شمال به شهرستان لار و لامرد، از خاور به شهرستان بندر عباس، از باختر به شهرستان كنگان و از جنوب به خليج فارس محدود است. اين ناحيه به دليل نزديكي به دريا، رطوبت بالايي دارد، به طوري كه اندازه رطوبت در تابستان تا 100 درصد و در زمستان 50 تا 60 درصد است. ميانگين درجه حرارت سالانه اين منطقه، 26 درجه سانتيگراد وبارندگي در سال هاي گوناگون متغير است. اين شهرستان از لحاظ پوشش گياهي داراي گونه هاي رستني گرمسيري است كه دربخش هاي بلند مي رويند و مهم ترين آن ها، سدر( كنار)، گز، نخل، كهور، مورد، آويشن( آوشن)، بادام كوهي، گون، انجير، ميخك وحشي، بيد، خرزهره، آفتاب پرست، جم، زيتون گرمسيري و سريش است.

ماهي كه صيد آن در شهرستان بندر لنگه رواج دارد، يكي از كالا هاي صادراتي و از منابع مهم و خوراك اصلي مردم اين شهرستان است و بيش تر ماهي صيد شده به مصرف خوراك روزانه كرانه نشينان و مردم شهرها و روستا هاي گوناگون ناحيه مي رسد. صيد مرواريد نيز از كار هاي مهم مردم جزيره كيش شهرستان بندر لنگه بوده كه از اين راه درآمد زيادي به دست مي آورند. در گذشته گونه هاي مرواريد مرغوب با درخشندگي و رنگ هاي گوناگون در آب هاي حوزه بندر لنگه صيد مي شد و بندر لنگه مركز بزرگ صيد و داد وستد مرواريد بوده است. مرواريد هاي اين شهرستان از نظر گونه، درشتي، جنس، زيبايي، شفافيت و رنگ، در سراسر جهان كم نظير بوده اند . هم‌چنين برخي از كالا هاي صادراتي ساير شهرستان هاي كشور از اين بندر به شيخ نشين هاي حوزه خليج فارس صادر مي شود.
شهرستان بندرلنگه، در سرشماري عمومي نفوس و مسكن 1375 هـ . ش، 156930 نفر جمعيت داشته، كه از اين شمار 81272 نفر مرد و 75658 نفر زن بوده اند. مردم بندر لنگه داراي نژاد آريايي و سامي بوده و به زبان فارسي با گويش محلي بندري سخن مي گويند. همه آنان مسلمان سني شافعي و شيعه جعفري مي باشند. مردم اين شهرستان ميهمان نواز، سخت كوش، مقاوم و متدين هستند.
وجه تسميه و پيشينه تاريخي
واژه لنگه، در فرهنگ ها به معني تا، فرد، تك، يكتا، بي همتا، و نادر آمده است. بنا به پاره اي روايت ها، نام پيشين اين شهر به دليل وجود مرواريد مرغوب و زياد در آب هاي آن، شهر يا «بندر مرواريد» بوده، كه به مرور زمان به بندر لنگه تغيير يافته است. بعضي بر اين باورند، كه شهر لنگه به دليل آباداني، بزرگي و نفوس زيادي كه داشته است، به لنگه يا لنگه دنيا سرشناس بوده و خواسته اند بگويند بندر لنگه، لنگه و همانند دنياست. شماري نيز مي گويند كه لنگه همتاي بندر بمبيي هندوستان مي باشد و به همين جهت نام لنگه بر اين بندر نهاده شده است. بعضي بر اين باورند كه لنگه در عربي لنجه، به معني«باديه نشين» و «ييلاق» است و چون آب و هواي اين بندر نسبت به ديگر نقاط خليج فارس بهتر بوده و مردم سرزمين هاي جنوبي خليج فارس، تابستان را در بندر لنگه مي گذرانيدند، به اين محل لنجه گفته اند، سپس لنجه تبديل به لنگه شده و واژه لنگه، فارسي شده لنجه است. بندر لنگه در روزگار هخامنشيان « گوگانا » نام داشته است. اگر «گوگانا»، بندر لنگه امروزي باشد، تاريخ بناي آن، از روزگار هخامنشيان تا كنون به بيش از 2500 سال مي رسد. محمد ابراهيم كازروني، وقايع نگار زمان محمد شاه قاجار، از اين بندر، كه پنج هزار خانوار داشته و بسيار آباد بوده به عنوان عروس بنادر، ياد كرده است. در روزگار كريم خان زند(1163- 1193 هـ . ق) طايفه عرب قواسمي پس از كسب اجازه از خان زند، در اين شهر ساكن شدند كه وجود آن ها به دليل مهارت در دريا نوردي سبب رونق بازرگاني و آباداني اين شهر گرديد.

بستك، از شهرستان‌هاي استان هرمزگان، با قدمتي تاريخي، در قديم محلي براي استراحت كاروانها بوده است. شهر بستك در منطقه‌اي كوهستاني قرار دارد كه از شمال و غرب به استان فارس و از شرق و جنوب به استان هرمزگان متصل مي باشد. طول جغرافيائي شهر بستك 54 درجه و 23 دقيقه و عرض آن 27 درجه 14 دقيقه است.
طاق نصرتي در بستك به نام طاق بستك كه به فراخور تاجگذاري محمدرضاشاه پهلوي ساخته شده بود. اين طاق را پس از انقلاب 57 ويران كردند.ارتفاعش از سطح دريا 2120 گز مي باشد. بستك از شمال به شهرستان لار و از جنوب به شهرستان بندر لنگه و از سوي شرق با فاصله دوري در حدود 300 كيلومتر به بندر عباس محدود است. اين شهر در استان هرمزگان قرار دارد اما تا سال 1334 جزء استان فارس بوده است. بستك پيشينه تاريخي و سياسي طولاني دارد. داراي بيش از يكصد روستا بوده، كه در سال 1364 بخش وسيعي از روستاهاي منطقه به نام روئيدر از بستك جدا شد و به بخش خمير پيوند دادند و در سال 1370 تعدادي ديگر از روستاها در حوالي لمزان از بستك جدا شد. در امارت دبي يكي از اميرنشين‌هاي هفت‌گانه امارات متحده عربي محله اى وجود دارد كه بنام محله ى " بستكيه " معروف است
دهستان كوخرد يكي از دهستان‌هاي ايران واقع در استان هرمزگان است كه در شهرستان بستك ودر مركز بخش كوخرد قرار دارد. براساس اطلاعات موجود در مركز آمار ايران در 54 درجه و 29 دقيقه طول شرقي و 27 درجه و 5 دقيقه عرض شمالي از نصف النهار مبدأ واقع شده است. ارتفاع متوسط اين دهستان از سطح دريا 298 متر است. جمعيت: براساس آمار سال 1372 خورشيدى 6523 نفر مى باشد. دهستان كوخرد در فاصله‌ي 45 كيلومتري جنوب شرقي شهر بستك و در 23كيلومتري شهر جناح و بر سر راه اسفالت سراسري و ارتباطي بندر لنگه با شهرستان لار واقع شده است.
فاصله دهستان كوخرد تا بندر لنگه 125 كيلومتر و تا شهر لار 155 كيلومتر مي باشد.
جاده ارتباطي بين استاني لار ـــ بندر لنگه درست از وسط دهستان مي گذرد و دهستان را به دو قسمت مي‌كند كه تأثير زيادي برتوسعه‌ي فضايي ـــ كالبدي بافت دهستان و نيز گسترش واحدهاي خدماتي ـــ تجاري داشته است.
در غرب دهستان كوخرد ـــ دهستان هرنگ واقع مي باشد كه دومين دهستان‌هاي بخش كوخرد مي باشد، و در شرق كوخرد روستاي چاله قرار دارد. در جنوب كوخرد كوه خآب و در شمال كوخرد كوه ناخ قرار دارد.
دهستان كوخرد يكي از قديمي ترين دهستان‌هاي بخش كوخرد و شهرستان بستك مي باشد، كه از گفتاره كهن سالان روايت است كه كوخرد ((گبر)) نشين زرتشتي نشين بوده، و پنج هزار سال قبل از اسلام تاريخ دارد و در زمان قديم به نام سيبه معروف بوده است. دهستان كوخرد در 2 كيلومتري شمال رودخانه مهران واقع مي باشد.
روستاهاي تابعه
پر احمد، ديخور، مهران، مزاجان، كوخرد، عالي جان، گريند، كوردان، آسو، بربار، بار، بدمستان، تخت گرو،(نخل گرو)، صالح آباد (شهرك فجر)، لاور شيخ، پر درو، بار ترك، تشتو، كنارزرد، چارون، چاله ،تلخ اطهر، كوران، لاوردين، يُرد در تابعيت شهرستان بستك مي باشد.

در آن زمان مركز بلاد يا منطقه روستاي كوخرد (سيبه) بود، ودر آن دوران افرادي بنام حاكم زندگي مي كردند، قلعه وقشون هم داشتند واز مردمان فقير هفتاد يا هشتاد روستاي توابع باج و خراج مي گرفتند و ازاين راه امرار معاش مي كردند، نخلستان‌هاي اطراف بستك وزمينهاي كشت ديم به كُوخِردى‌ها تعلق داشت، هرسال يك بار از كوخرد افرادي به بستك مي آمدند ودرختان ميوه را غرس مي كردند،
كوخرد قديمي ترين مناطق شهرستان بستك است. آثار و بناهاي تاريخي بسياري وجود دارد كه گويا اين قدمت وتاريخ مي باشد. دهستان كوخرد كه تاريخ گذشته آن به دوره قبل از اسلام بر مي‌گردد بدين صورت در زبان عاميان وجود دارد كه مردماني در شهر بزرگي بنام ((سيبه)) زندگي مي كردن كه اين مردمان بر اثر سيلي عظيم كه از آبراه‌هاي كوه‌هاي شمال آن كوه ناخ بوجود آمده از بين رفته‌اند و تعدادي باقي مانده‌اند كه بناي روستاي كوخرد را نهادند.
در اين دهستان آثار بسياري از گذشتگان دور مردمان شهر سيبه بدست آمده است.آثار تاريخي گوناگوني نيز وجود دارد كه هر عابري يا هر شيفته تاريخي به سوي او مي شتابد.

نام اين بندر كه امروزه جاسك ناميده مي شود، در دوران گذشته به صورتهاي جاشك،چاشك، جك، راس الجاسك وچاسك نيز ثبت شده است . در دوران بسيار قديم بندر جاسك يكي از كانونهاي معتبر آيين ميترا بود . معبدي به نام آناهيتا در جاسك باقي مانده است. تهمتن بن توران شها ملقب به سلطان قطب الدين در سال1330ميلادي به بعد در جاسك حكومت داشته است.
سال1616ميلادي انگليسيها بندر جاسك را به عنوان بندر تجاري خود در شمال خليج فارس انتخاب كردند. اولين محموله انگليسيها در سال1616 با كشتي از هند در جاسك پهلو گرفت ودر سال1619ميلادي ، تجار مذكور اولين تجارتخانه شركت هند شرقي در جاسك تاسيس كردند.اين بندر تا زماني كه بندرعباس به تجارت انگليسيها اختصاص داده شد، مركز تجارت ومعاملات كمپاني هند شرقي با مركز ايران بود. در اواخر سال1620ميلادي هلنديها از ورود دو كشتي كمپاني هند شرقي به بندر جاسك جلوگيري كردند. اين كار كه منجر به نبرد سختي بين انگليسيها وهلنديها در حوالي اين بندر شد، به شكست واخراج هلنديها از بندر جاسك انجاميد.
كشور انگليس براي بسط نفوذ خود در سال 1864ميلادي اقدام به استحكام مواضع خود در خليج فارس نمود . ازجمله اين اقدامات، ايجاد خطوط تلگراف وكابل زير دريايي بود كه ايران وهند را از طريق گواتر – جاسك- بندرعباس مرتبط مي ساخت. دولت انگليس استحكامات نظامي چندي در جاسك به وجود آورد. در سال1901ميلادي خطوط تلگرافي (سيم دريايي) ديگري از بندر جاسك به مسقط (عمان) داير شد كه مركز آن در جاسك قرار داشت.
در سال1932 از سوي دولت ايران عبور بدون اجازه هواپيماهاي انگليسي وهلندي كه از خاور دور به خاورميانه مي آمدند، ممنوع اعلام شد زيرا از بدو تأسيس خطوط هوايي اين دوكشور بدون كسب اجازه در فرودگاهاي جاسك- بندرعباس- لنگه فرود مي آمدند. در نتيجه ممنوعيت ، مسير پروازهاي فوق تغيير كرد. بندر جاسك امروزه از شهرهاي نسبتا" آباد استان هرمزگان است كه سه طرف آن را آبهاي ساحلي احاطه كرده وآن را به صورت يك شبه جزيره درآورده است. شهر از دوسوي شرق وغرب به خليج جاسك مي پيوندد واز سوي ديگر (شمال شرقي) ، به مناظق نظامي متصل است.اين موقعيت شكل ظاهري شهر را به حالت طولي درآورده وعرض آن را بسياري محدود كرده است.
شهرستان جاسك،با پهنه‌اي حدود 2/16136كيلومترمربع، در كرانه درياي مكران (درياي عمان) در خاور تنگه هرمز قرار دارد و بلندي آن از سطح دريا 8/4 متر است. جاسك ‌در گذر زمان داراي نام‌هاي بسياري چون كارپل، كارپلا،جاشك، كفشك، جك، رأس الجاسك، و جاسك بوده است و در روزگار هخامنشيان، به آن بديس يا باديس مي‌گفته اند. به دليل كمبود آب در شهرستان جاسك، كشاورزي رونق چنداني ندارد. توليدات صنايع دستي اين شهرستان بيش‌تر جنبه خود مصرفي‌در منطقه‌داشته و زنان بشاگرد در نقاط روستايي صنايع دستي منطقه را توليد و عرضه مي كنند. سمبل صنايع دستي اين ناحيه را مي توان ساخت كپرها كه واحد مسكوني خانواده را تشكيل مي‌دهد، دانست كه از شاخه ها و برگ‌هاي نخل درست مي شود. حصيربافي، زيرانداز بافي، سوزن دوزي، خورجين و جوال دوزي، خرسك پشمي (كه نازك‌تر از گليم است) و كم دوزي از جمله صنايع دستي رواج يافته در اين شهرستان است. مهم‌ترين دليل اهميت يافتن جاسك، موقعيت سوق‌الجيشي آن در كرانه‌هاي خليج فارس بوده است. اين موقعيت از دوره‌هاي پيش از اسلام مورد توجه حكام بوده است. از سوي ديگر، رواج صيد مرواريد و نيز وجود امكان تجارت خارجي براي ايران از اين طريق اهميت آن‌را افزود. با اعمال سياست‌هاي استعمارگرانه انگليس در جاسك در قرن هفدهم، برخي تأسيسات پايه‌اي درمنطقه ايجاد مي‌شود و جاسك از اين منظر اهميت مي‌يابد. هم اكنون نيز جاسك به‌عنوان يك مركز صيد ماهي مطرح است و نيز ويژگي بندرگاهي آن به اهميت اين منطقه افزوده است. سواحل زيبا و گرم درياي مكران(عمان) مهم‌ترين جاذبه‌ي ديدني شهرستان جاسك را تشكيل مي‌دهد. آب هاي كرانه‌اي جاسك از نظر منبع صيد و راه هاي دريايي داراي ارزش ويژه‌اي است. بيش تر مردم جاسك به ماهي گيري مي پردازند و« بحل» و«يك بني»، در نزديكي شهر جاسك از صيدگاه هاي مهم اين ناحيه به شمار مي‌آيند. صيد هاي مهم اين منطقه ماهي «هوور» و «ساردين» است و ماهي غير خوراكي«موتو» نيز صيد مي شود. كوه سيبا درميان شهرستان ميناب و جاسك، آثار انگليسي ها و هلندي ها، اتاق هاي ساساني درآخر دماغه كوه مبارك، امام زاده اميرديوان، دژ پرتغالي ها در بندر جاسك، دخمه و گورستان پيش از اسلام در 15 كيلومتري شمال خاوري شهر جاسك، در محلي به نام سعادتمند، ساختمان پست و تلگراف ( 1869 م ) و ساختمان بنگله سرخ ( 1294هـ . ق ) برخي از مكان‌ هاي ديدني و تاريخي شهرستان جاسك را تشكيل مي‌دهند.
كشاورزي و دام داري
به دليل كمبود آب در شهرستان جاسك، كشاورزي رونق چنداني ندارد. اما با انجام طرح هاي اصلاحي، مانند كندن چاه هاي ژرف و تامين آب كشاورزي، مي توان فراورده هاي با ارزشي توليد كرد. از فراورده هاي كشاورزي اين ناحيه مي توان صيفي، توتون، تنباكو، ليمو، پرتقال، نارنگي، گياهان علوفه اي، جو، گندم و خرما را نام برد. در اين شهرستان دامداري به ويژه پرورش بز، زنبورداري و نگهداري شتر رايج مي باشد.

مشخصات جغرافيايي
شهرستان جاسك، با پهنه اي حدود 2/16136 كيلومتر مربع، در كرانه درياي مكران (درياي عمان) در خاور تنگه هرمز قرار دارد و بلندي آن از سطح دريا 8/4 است. اين شهرستان از شمال به شهرستان هاي كهنوج و ميناب، از خاور به شهرستان چابهار، از باختر به درياي مكران و شهرستان ميناب و از جنوب به درياي مكران محدود مي باشد. شمال اين شهرستان كوهستاني بوده و از كوه هاي گچي و آهكي تشكيل شده است. رشته كوه هاي بشاگرد باختري كه بيش تر در شهرستان هاي كهنوج و ميناب قرار دارند، نواحي شمالي شهرستان را پوشانده اند. در اين ناحيه مي توان به دو خليج خاوري و باختري جاسك كه به وسيله شبه جزيره جاسك به وجود آمده اند، اشاره نمود. در بخش هاي نزديك به بندر جاسك، ژرفاي چنداني وجود ندارد و لنگرگاه مناسبي براي لنج هاي باربري و مسافربري به شمار مي رود. كرانه هاي درياي مكران، در برخي نقاط صخره اي و در پاره اي رسي مي باشند. شهرستان جاسك مانند ديگر شهرستان هاي كناره اي خليج فارس و درياي مكران، از آب و هواي گرم و مرطوب برخوردار است كه زير تأثير آب و هواي بياباني و نيمه بياباني قرار دارد. بيش ترين حرارت هوا در تابستان 41 تا 52 درجه سانتيگراد مي باشد، اما در زمستان هوا معتدل و حرارت حدود 17 درجه سانتي گراد است. پوشش گياهي اين شهرستان متأثر از شرايط آب و هوا و ريزش بارندگي است كه در ناحيه حاره‌اي و جنگل‌هاي كرانه‌اي داراي گونه‌هاي گرمسيري بوده كه نوار كرانه اي شهرستان را به گونه پراكنده در برگرفته است. جمعيت شهرستان جاسك، ‌در سرشماري عمومي نفوس و مسكن 1375 هـ . ش، 56214 نفر، شامل 28930 نفر مرد و 27284 نفر زن بوده است. مردم شهر جاسك مسلمان و پيرو مذهب شيعه و سني هستند. زبان آن ها فارسي است و به زبان هاي بلوچي، عربي و هندي نيز آشنايي دارند. بلندي شهر جاسك از سطح دريا حدود 5 متر و فاصله هوايي آن تا تهران 1274 كيلومتر است. فاصله زميني اين شهر تا تهران 1760، تا بندرعباس 330، ‌تا ميناب 235، تا خمير 385، تا كنگ 600، ‌تا لنگه 605 كيلومتر است و فاصله دريايي آن تا خرمشهر 665، تا كويت 635، تا بوشهر 520، تا دوحه قطر 405، تا كيش 360، ‌تا بوموسي 200، تا لنگه 215، تا شارجه 215، تا قشم 125، تا بندرعباس 145، تا چابهار 165، و تا مسقط – عمان 130، مايل دريايي است.

وجه تسميه و پيشينه تاريخي
جاسك‌ درگذر زمان‌داراي نام‌هاي بسياري چون كارپل، كارپلا،جاشك، كفشك، جك، رأس الجاسك، و جاسك بوده است و در روزگار هخامنشيان، به آن بديس يا باديس مي گفته اند. بنا بر نظر برخي از مورخين، نام جاسك بر گرفته از نام ماهي «كفشك» است كه در گذشته در آب هاي كرانه جاسك به فراواني يافت مي شده و بعد ها به جاشك تبديل گرديده است. همانند اين عقيده، برخي نيز با توجه به فراواني ماهي «كش» ( فارسي)‌ يا «جش» (عربي) در آب هاي جاسك، نام گذشته اين شهر را «كش» يا «جش» كه بعدها به جاشك تبديل شده است، ذكر مي كنند. با اين وجود عده اي نيز اين نام را به قوم «شيهو» كه در روزگار كهن در ناحيه جاسك، به ويژه بندر جاسك كنوني، و نيز شمال عمان، زندگي مي كرده اند منسوب مي دانند. بر اين اساس نام هاي جاشك، جشن و جاسك، در كرانه هاي درياي پارس بازگو كننده وجود شيهوها يا جاشوها در اين منطقه است. «جاشو» در لغت به معني ناويار و ملوان آمده است. درسال 1320 هـ . ش، نام بندر« جاشك» به «جاسك» تغيير مي يابد. جاسك از روزگاران كهن داراي اهميت بوده و به عنوان پايگاه دريايي، مركز داد و ستد و بازرگاني مورد استفاده قرار گرفته است. اين شهردر روزگار هخامنشيان بندري آباد و پرجمعيت بوده و در دوران پارت ها، جايگاه استراتژيك و مهمي داشته است. ساسانيان شماري از شهرها و بندرهاي پيشين (جاسك، سيراف، ‌هرمز، كيش، … ) را گسترش دادند و تا دور دست ترين سرزمين هاي آن روزبه داد و ستد پرداختند. جاسك همانند گذشته از مراكز دريايي و بازرگاني ايران محسوب مي شد و در سر راه كشتي راني ايرانيان به هند و چين قرار داشت. پس از برآمدن اسلام، عرب ها اندك اندك همه كرانه هاي خليج فارس و درياي مكران را در دست گرفتند و در روزگار عباسيان بازرگاني ميان درياي پارس، هند و چين شكوفا شد. در سده 7 هـ . ق، شهر جاسك داراي اقتصادي شكوفا، دريانوردي پيشرفته و مردمي سخت كوش، هنرمند و جنگاور بود و با توجه به آثار و نوشته هاي تاريخ و جغرافيا نگاران اسلامي، شهر جاسك از دريا نوردي پرتوان، بازار بزرگ، لنگرگاه مناسب و بافت شهري پيشرفته اي برخوردار بوده كه همه كشتي هاي رهسپار هند و چين، در آن لنگر انداختنه و مسافران و بازرگانان چند روزي در اين شهر به خريد كالا و استراحت مي پرداختند.

بندرعباس از روزگاران‌كهن داراي نام‌هايي چون گامارااو، گامبارايو، گامارايو، گامبري، گمبرون، گميرون، گامرون، گمبرو، گمرو و جرون بوده است. اين شهرستان از سوي شمال به شهرستان حاجي آباد، از باختر به شهرستان بندرلنگه، از خاور به شهرستان رودان احمدي و از جنوب به خليج فارس محدود است. بندرعباس و پيرامون آن از كشاورزي خوبي برخودار بوده و كشت، بيش تر به گونه سنتي انجام مي‌شود. در اين ناحيه‌در سه فصل از سال مي توان به كشت پرداخت. از مهم‌ترين هنرهاي دستي مردم بندرعباس مي توان سفال‌گري، كوزه گري، گلابتون دوزي، فرش بافي، چادرشب بافي، بافت شيركي پيچ، سبد ويژه حمل خرما، حصير و كپر، . . . را نام برد. به دليل نزديكي بندرعباس با كرانه هاي خليج فارس، ماهي گيري بسيار رايج بوده و مردم اين شهرستان بيش‌تر به صيد ماهي و ميگو مي پردازند. صيد ماهي در كرانه هاي بندرعباس،در پاييز و زمستان صورت مي گيرد و صيد ميگو نيز از اوايل پاييز و نيمه نخست زمستان انجام مي‌شود. سواحل رويايي خليج فارس، جزاير متعدد نزديك به منطقه، آرامگاه پيشين در كوي نخل ناخدا،امام زاده سيدكامل، امام زاده سيد مظفر، امام زاده شاه محمد تقي، زيارت‌گاه خواجه خضر، عمارت كلاه فرنگي، مسجدمنبركهنه، مسجدناصري، مسجدصحراباغي، مسجد جامع، مسجد گله‌داري و معبد هندوها از مهم‌ترين مكان‌هاي ديدني و تاريخي اين شهرستان به شمار مي‌آيند.
صنايع و معادن
از مهم‌ترين صنايع بندرعباس مي‌توان‌به‌صنايع‌دريايي، شامل تاسيسات بندري(بندرهاي شهيد رجايي و شهيد باهنر)، صنايع‌كشتي‌سازي، صنايع نساجي، صنايع غذايي، صنايع ساختماني، نيروگاه هاي برق، پالايشگاه بندر عباس، … اشاره كرد. پالايشگاه بندر عباس، در سال 1372 هـ . ش، مورد بهره برداري قرار گرفته و از صنايع مهم هرمزگان است كه با آغاز به كار آن، از ورود فرآورده هاي نفتي، بي‌نياز شده و بخشي از فرآورده هاي آن، صادر مي‌شود. گنجايش روزانه اين پالايشگاه، بيش از 230 هزار بشكه بوده و فرآورده‌هاي آن، گاز مايع، بنزين، نفت سفيد، و سوخت هواپيما، گازوييل، نفت كوره، قير و گوگرد است. ساخت و طراحي پالايشگاه بندرعباس توسط مهندسان ايراني انجام شده و شركت هاي ژاپني و ايتاليايي تنها نقش نظارت را داشته اند. شهرستان بندرعباس داراي معدن آهك و گچ است كه در 2 كيلومتري خاور و هم‌چنين باختر آن قرار دارند. از مهم ترين معدن هاي اين شهرستان، معدن گازسورو، سرخون، ‌گيشو، شن و ماسه، نمك آبي را مي توان نام برد. معدن هايي كه مورد بهره‌برداري قرار گرفته‌اند، معدن سنگ گچ‌خمير، سنگ گچ كشكوييه و نمك در گور هستند. به دليل نزديكي بندرعباس با كرانه هاي خليج فارس، ماهي گيري بسيار رايج بوده و مردم اين شهرستان بيش تر به صيد ماهي و ميگو مي پردازند. صيد ماهي در كرانه هاي بندرعباس، در پاييز و زمستان صورت مي گيرد و صيد ميگو نيز از اوايل پاييز و نيمه نخست زمستان انجام مي شود.

كشاورزي و دام داري
بندرعباس و پيرامون آن از كشاورزي خوبي برخودار بوده و كشت، بيش تر به گونه سنتي انجام مي شود. در اين ناحيه، در سه فصل از سال مي توان به كشت پرداخت. در پاره‌اي نقاط، به ويژه بخش مركزي بندرعباس، برداشت سه گونه فرآورده در سال به خوبي انجام پذير است. در سال هاي اخير گرايش به سوي كشاورزي متناسب با امكان هاي مالي كشاورزي ناحيه، پيدا شده است. ازفرآورده هاي مهم اين منطقه مركبات، خرما، صيفي، گندم، جو، ذرت، حبوبات، …را مي توان نام برد. پرورش درخت خرما و گونه هاي مركبات اهميت زيادي دارد و ليموشيرين و نارنگي اين ناحيه كم نظير و خوش خوراك بوده وهمراه با خرما از فرآورده هاي پر سود مردم به شمار مي‌آيند. دام‌داري‌در بندرعباس‌به گونه سنتي رواج دارد، ولي از جايگاه مطلوبي برخوردار نيست. پرورش گوسفند، بز، شتر، مرغ گوشتي و زنبور عسل از فعاليت‌هاي دام‌داري مردم اين ديار محسوب مي شود.

مشخصات جغرافيايي
شهرستان بندر عباس با پهنه‌اي حدود 1/ 13255 كيلومتر مربع، در شمال تنگه هرمز، در 27 درجه و 11 دقيقه‌ي پهناي شمالي و 56 درجه و 17 دقيقه ي درازاي خاوري نسبت به نيم روز گرينويچ قرار گرفته و بلندي آن از سطح دريا 6 متر است. اين شهرستان از سوي شمال به شهرستان حاجي آباد، از باختر به شهرستان بندر لنگه، از خاور به شهرستان رودان احمدي و از جنوب به خليج فارس محدود است. آب وهواي شهرستان بندر عباس به دليل شرايط ويژه خود،گوناگون بوده و در ناحيه كوهستاني، گرم و خشك و در ناحيه كرانه اي و دشتي، گرم و مرطوب است. آب و هواي نوار كرانه اي آن، در تابستان بسيار گرم و مرطوب و در زمستان هوا معتدل مي شود. تابستان در اين ناحيه 9 ماه ادامه مي يابد و از اوايل آبان ماه اندك اندك از گرماي هوا كاسته مي شود. وزش بادهاي شمالي در اين شهرستان همراه با گرد و غبار بوده و گاهي با رطوبت زياد دريا همراه است و هواي بسيار گرم و مرطوبي را به وجود مي آورد كه به اين پديده در اصطلاح محلي «شرجي» گويند. بيش تر بخش هاي شهرستان بندر عباس كوهستاني است كه اندك اندك از جنوب شهرستان (كرانه خليج فارس) به سوي شمال قرار دارند، كه در برخي نقاط دشت هاي‌حاصل خيز و همواري را به گونه ميان كوهي به وجود آورده اند. بيش ترين بلندي در اين شهرستان 3267 متر و كم‌ترين آن، 2 متر از سطح درياست. شهرستان بندرعباس، ‌در سرشماري عمومي نفوس و مسكن 1375 هـ . ش، داراي 419938 نفر جمعيت بوده است، كه از اين شمار 219533 نفر مرد و 200405 نفر زن بوده اند. بندرعباسي ها سخت كوش، متدين، مهمان نوازهستند. همه آن ها مسلمان و پيرو مذهب شيعه جعفري و سني هستند. زبان رسمي بندرعباسي ها فارسي است و با گويش ويژه بندري سخن مي گويند. مردم اين شهر و پيرامون آن، آميخته اي از فارسي، بلوچي، عرب، سياه پوست، … هستند كه عباسي ناميده مي شوند. از ويژگي هاي نژاد مردم اين ديارمي توان به چهره گشاده با رنگ پوستي گندم گون يا سياه سوخته، قد بلند، موهاي مشكي با ابرواني كشيده و پايدار در دوندگي و راه پيمايي اشاره كرد.

فاصله هوايي بندرعباس تا تهران 1060 كيلومتر است. فاصله زميني اين شهر تا بوشهر 921، تا تهران 1501، تا اصفهان 1082، تا خرمشهر 1234، تا شيراز 601، تا كرمان 498، ‌تا يزد 824، تا بستك 250، تا گنگ 270، ‌تا بندر لنگه 260، ‌تا جاسك 330، تا حاجي آباد 165، تا دهبارز رودان 105، تا قشم 20، تا گاوبندي 510، تا ميناب 110، تا هرمز 30 كيلومتر است. راه زميني بندرعباس راه اصلي بندرعباس – تهران مي باشد، كه شهر بندرعباس از طريق آن به تمامي نقاط ايران مي پيوندد و ازراه هاي فرعي مي توان راه هاي سياهو، ‌خوش هنگام، جاسك، ‌جگين، گاوبندي، دريا، بندرچارك، جايين، احمدي، لنگه، گاوبندي، ستاق، مقام، گهره را نام برد.
از طريق بندرهاي استان هرمزگان حمل و نقل بار و مسافر به جزيره هاي ايران در خليج فارس و شيخ نشين ها و ديگر كشورها انجام مي گيرد و كالا از طريق همين بندرها، به ويژه بندرعباس، بندر شهيد رجايي و بندر شهيد باهنر، … وارد و يا صادر مي شود.
مسير بندرعباس- لطف آباد- بندرعباس. مسير بندرعباس- بافق- تهران- ‌مشهد- لطف آباد و برعكس، به درازاي 2 هزار و 665 كيلومتر و گنجايش سه ميليون تن در سال.
راه آهن بندرعباس – سرخس – بندر عباس. مسير بندرعباس- سيرجان- بافق- يزد- قم- تهران – شاهرود- فريمان ( مشهد )- سرخس و برعكس. با درازاي خط 2 هزار و 540 كيلومتر و گنجايش حمل و نقل سه ميليون تن بار در سال.
مسير بندرعباس – بندر هاي شمال ( تركمن – اميرآباد)، بندرعباس. مسير : بندر عباس- بافق- يزد- تهران- گرمسار- قايم شهر- بندر اميرآباد و يا تركمن و برعكس. با درازاي خط يك هزار و 878 كيلومتر و يك هزار و 947 كيلومتر و گنجايش حمل يك ميليون تن بار در سال.
مسير بندرعباس – رازي – بندرعباس. مسير : بندرعباس- سيرجان- بافق- يزد- تهران- رازي و برعكس، با درازاي خط 2 هزار و 446 كيلومتر و گنجايش حمل بار دو ميليون تن در سال. مسير بندرعباس، جلفا، بندرعباس، مسير : بندرعباس- سيرجان- بافق- يزد- تهران- تبريز- جلفا و برعكس. با درازاي 2 هزار و 470 كيلومتر با گنجايش حمل بار دو ميليون تن در سال. وجه تسميه و پيشينه تاريخي
بندرعباس از روزگاران‌كهن داراي نام هايي چون گامارااو، گامبارايو، گامارايو، گامبري، گمبرون، گميرون، گامرون، گمبرو، گمرو و جرون بوده است. بندرعباس درمحل يا نزديك آبادي ماهي‌گيري به نام شهرو(سورو، تهرو، توسر) قرار داشته است. در اوايل سده 8 هـ . ق، كه نام جزيره كنوني هرمز از جرون به هرمز تغيير يافت، نام جرون به شهرو داده شد. با پيشرفت هرمز، كه به گونه اي مركز تخليه كالاي بازرگاني و بارگيري كشتي ها، بين جزيره هرمز و كرانه هاي ايران شده بود، جرون نيز اندك اندك گسترش يافت. بعدها جرون به دليل وجود خرچنگ زياد در كرانه اش « گمرو» ناميده شد. شاه عباس بزرگ صفوي، براي اين كه گمرو يا گمبرون، بزرگترين بندر ايران شود، به شركت هند خاوري امكان هايي در گمبرو، كه انگليسي ها آن را «گامبرون» مي خواندند، داد. شاه عباس سپس اين شهر را به نام خود، بندر عباس خواند. بندر عباس از لحاظ جايگاه تاريخي ديرينگي زيادي دارد. تاريخ نگاران و باستان شناسان براين باورند، كه اين شهر، در دوران هخامنشي يكي از بندرهاي مهم درياي پارس بوده است. در دوران اشكاني خليج فارس، از جمله بندرعباس از جايگاه ويژه اي برخوردار بوده و در روزگار ساساني، از مراكز مهم داد و ستد و بازرگاني به شمار مي رفته است. در اثر كاوش هايي كه در اسكله سازي سورو انجام گرفته، چندين سكه نقره دوران ساساني به دست آمده است. شهر بندر عباس به دليل قرار گرفتن در دهانه و كناره خليج فارس و راه هاي بازرگاني وهمچنين نزديكي با تنگه مهم و استراتژيك هرمز، از لحاظ سياسي، اقتصادي و نظامي داراي اهميت است. در دوران اخير، بندرعباس به يكي از شهرهاي بزرگ، مهم و استراتژيك ايران تبديل گشته و پيشرفت زيادي كرده است.

 

مساجد و مدارس مذهبي درشهرستان بندر عباس

مسجد جامع دلگشا
اين بنا در محله دلگشا در كناره خيابان ساحلي بندر عباس واقع گرديده و ظاهرا بناي قديمي آن در سال 1175 ه . ق توسط زين العابدين ابوالقاسم اوزي بنا شده و در حدود سال 1354 ه . ش ‚ به غير از بخشي از شبستان آن ‚ كاملا تجديد شده و گسترش يافته است . بناي قديمي مسجد ‚ مشتمل بر شبستان ستوندار با 12 ستون در ميانه و ايوان هاي ستونداري در سه جبهه غربي ‚ جنوبي و شرقي بوده است . از اين بنا اكنون بخش ستونداري در ميانه شبستان جديد باقي مانده كه تنها قسمت در خور توجه و مطالعه بنا است . اين بخش از شبستان داراي 12 ستون با ساقه اي استوانه اي و پايه اي مكعب است كه ستون ها در بالا توسط قوس هاي جناغي به همديگر اتصال يافته و زمينه را براي بر پا داشتن مسطح تير پوش فراهم ساخته اند . ساقه و پايه ستون ها در تعميرات اخير با قطعات سنگ نما پوشش يافته است . سر ستون ها و بخش هاي فوقاني آنها داراي تزيينات گچي است . بخش هاي جديد بنا ‚ خاصه نماي بيروني آن ‚ فاقد اصالت تاريخي و هنري است

مسجد جامع گله داري
اين بنا در محله اوزي هاي بندر عباس واقع گرديده و بر طبق كتيبه سنگي آن ‚ در سال 1338 ه . ق توسط حاج شيخ احمد گله داري - به جاي مسجد كوچكتري از قرن سيزدهم - بنا گرديده است . اين مسجد بر روي صفه اي به ارتفاع 1/5 متر بنا گرديده و مشتمل بر صحن ‚ ايوان ‚ شبستان ستوندار ‚ ماذنه و شبستان زمستاني است . شبستان مسجد به صورت مربع داراي 16 ستون استوانه اي بر پايه مربع است . ستون ها و نيم ستون هاي مزبور توسط طاق هايي با قوس شكسته به همديگر متصل شده و سطحي را براي پوشش تير چوبي مسجد فراهم ساخته اند . پوشش شبستان ‚ به كمك تيرها و تخته هاي چوبي و اندود ضخيم گلي صورت گرفته است . در تعميرات سال 1354 ه . ش ‚ سطح زيرين سقف ‚ با پوشش هاي جديد آكوستيك پوشانده شده است . در ميانه ضلع غربي بنا ‚ محرابي به عمق حدود 1/30 و ارتفاع 4 متر با تزيينات زيباي گچي قرار گرفته است . در بدنه جنوبي اين محراب ‚ محفظه اي براي نگهداري كتاب ها و اشياي ديگر تعبيه شده است . در اضلاع مختلف شبستان جمعا 19 درگاه با درهاي چوبي و در جانب شرقي و جنوبي شبستان ‚ ايوان هايي با يك رديف ستون ساخته شده است . تمام ستون ها به غير از ستون هاي اصلي ‚ در راس اضلاع - كه مربع هستند - ساقه اي استوانه اي دارند . تزيينات بنا منحصر به تزيين گچي قالبي و گچبري هايي است كه در محراب ‚ سر ستون ها و سطح زيرين طاق ها به كار رفته و از زيبايي خاصي برخودار است . ازاره شبستان و ستون ها در دوره اخير با قطعات سنگ نما پوشش يافته است در زاويه شمال شرقي مسجد ‚ گلدسته اي به ارتفاع تقريبي 8 متر با طرح استوانه اي و ماذنه اي بر بالاي آن ساخته شده است . در گوشه جنوب شرقي صحن ‚ منبر و گلدسته اي پلكاني به جامانده كه روبه ويراني است . در حال حاضر ‚ بخشي از صحن جهت استفاده نمازگزاران مسقف شده است . كتيبه تاريخي بنا ‚ مورخ 1338 ه . ق است و نام باني بنا ‚ در كنار محراب و بر ديوار نصب شده است . در زير بناي مسجد ‚ شبستاني است كه در زمستان ها مورد استفاده بوده است در حال حاضر ( 1376 ه . ش ) ‚ در جانب شمالي مسجد ‚ بناهاي جديدي در دست ساختمان است كه طبقه دوم آنها به عنوان شبستان مورد استفاده قرار خواهد گرفت

 

X