موسسه تبيان - ايران شناسي
| قوچان در جلگه باتلاقي كه رود اترك از آن‌جا بر مي خيزد و به سمت باختر جاري شده و سپس به طرف خاور بازمي‌گردد و رود مشهد از آن‌جا سرچشمه مي گيرد؛ واقع شده است. در بين مردم قوچان، به ويژه آبادي هاي پيرامون آن، آداب و رسوم ويژه اي بازمانده، كه بيان‌گر تفاهم و به هم پيوسته‌گي آنان و ميراثي كهن از اصالت ملي و زبان و رسم و عادت هاي مردم آن است. مردم قوچان از نژاد آريايي‌هايي هستند كه پيش از اسلام، در شمال خراسان رضوي زندگي مي كرده‌اند و زبان آنان فارسي باستان و بعدها فارسي دري بوده است. اين مردمان در دگرگوني هاي تاريخي، دست خوش آميزش با نژادهاي ديگري چون تركان‌غز، سلجوقي و مغول شده‌اند. از اوايل سده 11 هـ . ق مهاجرت كردان باختر ايران به شمال خراسان آغاز شد. با اين حال قوچاني ها تا كنون اصالت نژادي، به ويژه زبان خود را هم چنان نگاه‌داشته و به فارسي سخن مي گويند. همه مردم قوچان مسلمان و پيرو مذهب شيعه جعفري هستند. جمعيت شهرستان قوچان‌در سرشماري عمومي نفوس ومسكن سال 1375 هـ . ش، 236.875 نفر بوده است. مهم ترين صنايع دستي مردم قوچان، عبارت‌اند: پوستين دوزي، نمد مالي، گليم بافي، دوختن چاروق (گونه‌اي كفش)، ساغري، گيوه و كفش، كمخت، فرش، قاليچه بافي، جاجيم بافي، عرقچين دوزي، جوراب بافي، دستكش پشمي، كيسه حمام، گونه اي لباس مردانه از برك (پشم نرم بز و گوسفند) كه در اصطلاح محلي چوخه نام دارد، پيراهن آلاجه (آله جه دوزي)، و صادرات قوچان شامل صنايع دستي نامبرده و فرآورده هاي دامي چون روده، پشم، كرك، موي بز، كره، روغن، پنير، پوست گاو، گوسفند، بز و گوساله است. |
| مساجد در شهرستان قوچان |
| مدرسه عوضيه يا مسجد جامع قوچان |
| تپه هاي تاريخي در شهرستان قوچان |
| تپه يام در شمال‌فاروج‌كه‌باستان شناسان ايتاليايي بر اين باورند كه در ژرفاي آن؛ شهر باستاني وجود دارد. قلعه تپه در 15 كيلومتري شهر قوچان، تپه فتح آباد در 5 كيلومتري باختر قوچان است و نادر شاه افشار در چمن فتح آباد اردو زده بود و در همين تپه كشته شده است . تپه نادري يا مرواريد تپه، در شمال باختري شهر در بخش نظامي شهر قرار دارد. تپه زوباران قوچان از هزاره اول پ.م تپه چيلغاني در قوچان مربوط به هزاره اول پ.م ، و ده‌ها تپه ديگر. |
| آرامگاهها و امامزاده ها در شهرستان قوچان |
| آرامگاه بابا حسن قوچان |