انديمشك در 158كيلومتري شمال اهواز و در دامنه‌هاي جنوبي زاگرس و در كناره خرابه هاي شهر قديمي «لور» واقع شده است.آب آشاميدني شهر انديمشك در نمونه آب شناسي در ايران كم نظير و بي‌مانند شناخته شده و بهترين نوع آب‌طبيعي و زلال در‌اين سامان وجود‌دارد. آثار تاريخي انديمشك را ويرانه هاي شهر ساساني لور، پل صيحه، بقعه شاه‌زاده احمد درمازو، قلعه‌رزه و ويرانه‌هاي‌شهرايلامي‌زعفران‌دشت تشكيل مي‌دهد. مهم‌ترين صنايع دستي شهرستان انديمشك را قالي‌بافي،جاجيم‌بافي،گليم بافي و موج‌بافي تشكيل مي‌دهد. طرح قالي‌ها بيش تر طرح‌هاي اصفهان و كاشان با نقش هاي شاه عباس و محلي است. قالي بافي در بيش‌تر روستاهاي اين شهرستان رايج است
مكان هاي ديدني و تاريخي
آثار تاريخي انديمشك را ويرانه هاي شهر ساساني لور، پل صيحه، بقعه شاهزاده احمد در مازو، قلعه رزه و ويرانه هاي شهر ايلامي زعفران دشت تشكيل مي‌دهد.
كشاورزي و دام داري
شغل اصلي مردم انديمشك كشاورزي مي باشد. محصول عمده اين بخش غلات ديمي بوده و گندم، جو، انار، انجير، سيب، گردو و انگور هم از ديگر محصولات اين شهرستان است.
مشخصات جغرافيايي
شهرستان انديمشك از شهرستان هاي استان خوزستان است كه ازنظرجغرافيايي در 48 درجه و 21 دقيقه ي درازاي خاوري و 32 درجه و 27 دقيقه ي پهناي شمالي و در ارتفاع 150 متري از سطح دريا واقع شده واز شمال به استان لرستان، از جنوب به دزفول و شوش و از باختر به استان ايلام محدود مي شود. اين شهرستان در جلگه واقع شده و آب وهواي آن گرم و خشك است. آب آشاميدني شهر انديمشك در نمونه آب شناسي در ايران كم نظير و بي‌مانند شناخته شده و بهترين نوع آب طبيعي و زلال در اين سامان وجود دارد.شهرستان انديمشك از نظر موقعيت راه هاي شوسه، اصلي و مركزي داراي اهميت بوده و راه هاي آن عبارتنداز:
آزاد راه انديمشك – دزفول به درازاي 10 كيلومتر
جاده آسفالته اصلي انديمشك – سد دز به درازاي 25 كيلومتر
بزرگراه انديمشك – اهواز به درازاي 152 كيلومتر
جاده آسفالته انديمشك – دهلران به درازاي 170 كيلومتر
جاده آسفالته انديمشك – پل دختر به درازاي 105 كيلومتر
جاده آسفالته انديمشك – دره شهر در استان ايلام به درازاي 135 كيلومتر
راه آهن سراسري نيز از اين شهر عبور مي كند.
وجه تسميه و پيشينه تاريخي
انديمشك واژگون شده «هندي مشك» است كه در كنار خرابه هاي شهر قديم «لور» و «اري ترين» ساخته شده است. لور شهري آباد بوده كه مورخين نيز از آن نام برده اند، اما از قرون و سطي به بعد از آبادي آن كاسته شده و پس از آن رو به ويراني نهاده است. در روزگار فتح‌علي‌شاه قاجار شخصي به نام حاج صالح خان مكري(حكمران شوشتر و دزفول) در كنار ويرانه هاي باستاني شهر لور دژي ساخت و آنرا قلعه «صالح آباد» ناميد، تا اين كه در اواخر دوره قاجاريه روستاي صالح آباد در 2 كيلومتري اين دژ بوسيله ايل «سگوند» ساخته شد كه شامل سياه چادرها و كپرهاي اين ايل و برخي از مهاجران لر بختياري بود. اما ديري نگذشت كه راه آهن سراسري جنوب افتتاح شد و سياه چادرها و كپرها از ميان رفته و صالح آباد، انديمشك ناميده شد. از اين روزگاران انديمشك راه گسترش و پيشرفت را پيمود. شهر انديمشك شهري توريستي و از نظر موقعيت راه هاي شوسه، اصلي و مركزي مهم مي باشد، زيرا تنها شهري است كه استان خوزستان، لرستان و كرمانشاهان را به هم ارتباط مي دهد. در سمت شمال خاوري شهر، دشتي باير است كه از قديم مردم به آن لور گفته اند و همان سرزميني است كه به نام ايلام از آن ياد مي شود.

در 13 كيلومتري جاده انديمشك به اهواز جاده اي منشعب مي شودكه پس از 120 كيلومتر به دهلران مي رسد. چشمه معدني دهلران به فاصله 5 كيلومتري شمال آن از زمين خارج مي شود. دراين منطقه دره وسيعي وجود دارد كه بوي سولفور آن از فاصله دور به مشام مي رسد. آب اين چشمه از دسته آب هاي كلرورسولفاته و بيكربناته كلسيك گرم مي باشد و خواص درماني فوق العاده اي دارد. مردم منطقه به منظور درمان بيماري هاي روماتيسمي،‌دردمفاصل و استخوان از آب اين چشمه استفاده مي كنند.

دزفول‌در‌142 كيلومتري‌شمال اهواز قرار دارد. نام اين‌منطقه از واژه «دژپل»يعني قلعه پل گرفته شده است. از قديمي‌ترين آثار تاريخي شهر مي توان به محوطه هاي پيش از تاريخ، شهر قديمي جندي شاپور(اولين مركز دانشگاهي ايران)، پل ساساني(با 14 دهانه اصلي و 12 دهانه فرعي)، بافت زيباي معماري سنتي و بناهاي قديمي اشاره نمود. آسياب هاي دزفول، مسجدجامع،‌بقعه سبز قبا، بازار قديم شهر، مسجد لب خندق، بقعه شاه ابوالقاسم،مجموعه تاريخي شاه ركن‌الدين، بقعه محمد‌بن‌جعفر‌طيار، بقعه‌رودبند و خانه تيز نو(اداره ميراث فرهنگي دزفول) از جمله مناطق ديدني و تاريخي اين شهرستان به شمار مي‌آيند. فرآورده هاي چوبي، نمدمالي، گيوه دوزي، سبدبافي، خراطي، نازك كاري چوب از قبيل قليان، زيرقليان، شمعدان، چوب لباسي، نمكدان و زيرسيگاري از جمله صنايع دستي مردم شهرستان دزفول به شمار مي‌آيد.
ازديگر صنايع اين‌منطقه مي توان ورشوسازي را نام برد.در شهرستان دزفول كارگاه‌هاي ورشوسازي نيز داير است و در آن‌ها‌ وسايل‌چاي خوري و سيني و منقل تهيه مي شود. قلم‌زني روي طلا و نقره و زرگري‌ نيز در اين شهرستان رواج دارد.
مكان هاي ديدني و تاريخي
از قديمي‌ترين آثار تاريخي شهر مي توان به محوطه هاي پيش از تاريخ، شهر قديمي جندي شاپور(اولين مركز دانشگاهي ايران)، پل ساساني(با 14 دهانه اصلي و 12 دهانه فرعي)، بافت‌زيباي‌معماري سنتي و بناهاي قديمي اشاره نمود. آسياب هاي دزفول، مسجدجامع،‌بقعه سبز قبا، بازار قديم شهر، مسجد لب خندق، بقعه شاه ابوالقاسم،مجموعه تاريخي شاه ركن‌الدين، بقعه محمد‌بن‌جعفر‌طيار، بقعه‌رودبند و خانه تيز نو(اداره ميراث فرهنگي دزفول) از جمله مناطق ديدني و تاريخي اين شهرستان به شمار مي‌آيند.
صنايع و معادن
صنايع كارخانه‌اي دزفول بسيار زياد و متنوع است. كارخانه‌هاي گچ پاكتي، موزاييك سازي، آجر سفال، آجرهوفمن، لوازم ساختماني، قير سازي، بافندگي، توليد پوشاك، توليد مواد غذايي، يخچال و فريزر سازي، توليد تيرچه و بلوك ساختماني، تهيه و توليد منبع هاي فلزي، اطاق سازي كاميون و وانت، ساخت ادوات كشاورزي، ‌سنگبري آهك پزي و انواع كارخانه هاي صنايع غذايي از قبيل كمپوت سازي، ‌توليد ماكاورني، توليد شكر و … در اين شهرستان فعاليت دارند. معادن شن و ماسه كه تحت نظارت دولت است‌در 3 مسير زير قرار دارد:
1-معدن مسير رودخانه دز واقع در جنوب شهر دزفول
2-معدن گلال كهنگ واقع در 21 كيلومتري جنوب خاوري دزفول
3-معدن مسير رود كرخه واقع در 22 كيلومتري باختر دزفول
كشاورزي و دام داري
كشاورزي در اين شهرستان در رده بالايي از توليد قرار گرفته و شغل اصلي اهالي دزفول به شمار مي رود. دشت حاصل خيز دزفول و وجود رودخانه هاي مهمي از قبيل دز و كرخه باعث شده كه انواع توليدات كشاورزي و باغ‌داري از قبيل گندم، جو، برنج، بنشن، نباتات علوفه اي، پنبه، تره بار، چغندر قند، نيشكرو مركبات مختلف به خصوص پرتقال در اين ناحيه به دست آيد. نوع كشت غالبا آبي است و روش كشت به دو صورت مكانيزه و نيمه مكانيزه انجام مي شود. علاوه بر اين دو مركز كشت و صنعت مدرن و بزرگ در حوالي دزفول و دو مركز تحقيقات كشاورزي در سطح اين شهرستان مشغول فعاليت هستند.دام‌داري نيز در شهرستان دزفول بسيار فعال بوده و شامل پرورش گوسفند، بز، گاو، گاوميش، شتر و انواع طيور بومي مي شود. هم‌چنين دام‌داري هاي صنعتي به تعداد بيش از ده واحد در نقاط مختلف اين شهرستان داير شده كه شامل شش واحد گاوداري هاي شيري و چهار واحد پروار بندي مي شود. اين دام‌داري ها به صورت مدرن و با امكانات خوب اداره مي شوند.
مشخصات جغرافيايي
شهرستان دزفول يكي از شهرستان هاي استان خوزستان است كه از شمال به شهرستان هاي انديمشك و اليگودرز(استان لرستان) از خاور به بخش هاي لالي ( شهرستان مسجد سليمان) وگتوند (شهرستان شوشتر) و از جنوب و باختر به شهرستان شوش محدود مي گردد. شهرستان دزفول از 2 بخش مركزي و سردشت تشكيل شده است. در اين شهرستان تنها منطقه شهري دزفول به عنوان مركز شهرستان محسوب مي شود. شهر دزفول مركز شهرستان دزفول از نظر جغرافيايي در 48 درجه و 24 دقيقه ي درازاي خاوري و 32 درجه و 22 دقيقه ي پهناي شمالي و در ارتفاع 140 متري از سطح دريا واقع شده است.
آب و هواي شهرستان دزفول گرم و خشك است و مهم ترين رودخانه آن دز است. شهرستان دزفول داراي يك فرودگاه بوده و خط آهن سراسري كشور نيز از اين شهر عبور مي كند وراه هاي زميني دزفول عبارتند از:
بزرگ‌راه دزفول – انديمشك به درازاي 10 كيلومتر
راه‌ آسفالته اصلي دزفول – شوشتر به درازاي 67 كيلومتر
مسير آسفالته دزفول – لالي به درازاي 85 كيلومتر
وجه تسميه و پيشينه تاريخي
«دزپل» يا «دژپل» را در اصطلاح محلي دزفيل و دژپيل گويند و معرب آن دسفول است. دزفول در زمان ساسانيان همزمان با ساختن پلي در كنار آن بر روي دز به منظور برقراري ارتباط بين پايتخت جديد يعني جندي شاپور و شوشتر بنا شده است. دز به معني قلعه مي باشد و احتمالا نام دزفول يا دزيل از نام همان پل مشتق شده است. دزفول در اصل «انداميش» نام داشت و تا اوايل قرن سيزدهم نيز به همين نام بوده است. شهر دزفول در روي تپه‌اي به ارتفاع 210 متر از رودخانه بنا شده و سرداب هاي عميق دارد. دزفول مانند شوشتر مدت‌ها تحت الشعاع جندي شاپور بود و پس از ويران شدن آن رونق يافت. سپس به سبب عدم توجه به تعمير شبكه آبياري درعهد ساساني آسيب ديد. دزفول از هجوم مغول محفوظ ماند اما بعدها تحت فرمان ايلخانان درآمد و در مقابل امير تيمور مقاومتي نشان نداد. نادر شاه چند بار به دزفول آمد و براي حفظ آن در مقابل لران، قلعه «دز شاه» را در چند كيلومتري شمال خاوري شهر بنا نمود. در طول تاريخ بعد از اسلام دزفول گاهي آباد و گاهي ويران گرديد اما پيشرفت واقعي آن پس از ايجاد سد دز در 30 سال اخير به وجود آمد. اين شهرستان در طول جنگ آسيب هاي زيادي ديد و پس از جنگ بازسازي شده و اكنون به زيبايي و آبادي يك شهرستان معمولي است.

مسجد لب خندق دزفول
اين بنا در شهر دزفول واقع شيده و از مساجد بزرگ و قديمي شهر است. بناي كنوني مسجد مربوط به دوره قاجاريه وبعد از آن است و مشتمل بر سردر صحن نسبتا وسيع ايوان گلدسته شبستان هايي با پوشش طاق و گنبد بر روي پايه هاي آجري و تزيينات كاشي كاري است. قديمي ترين تاريخ موجود در بنا سال 1177 هـ.ق است و مربوط به سنگ قبري است. آثار تاريخ دار بنا مورخ 1322 هـ.ق است و مربوط به تعميرات و تزيينات آن است.

آرامگاه يعقوب ليث صفاري دزفول
قدمت آرامگاه يعقوب ليث صفاري ، به دوره سلجوقي تا قاجار مي‌رسد و در روستاي 10 كيلومتري دزفول(سمت راست جاده دزفول)شوشتر واقع شده است.بنا احتمالا آرامگاه شاه ابوالقاسم، سردار نامي ايران، يعقوب ليث صفاري، است كه در شهر جندي‌ شاپور وفات يافته است. آرامگاه با گنبد مضرس ساخته شده و با توجه به مرمت‌هاي مختلف، قديمي‌ترين قسمت آن مربوط به دوره سلجوقي است.

پل دزفول
پل قديم دزفول با بيش از 1740 سال قدمت و مربوط به دوره ساساني است. اين پل به منظور عبور ارابه‌هاي جنگي در جنگي به نام «اپودا» بين «والرين» روم و شاپور اول ساخته شده بود.

شوش در 118 كيلومتري شمال اهواز قرار دارد. محوطه باستاني شوش بخش بزرگي به وسعت تقريبي 400 هكتار را در بر مي گيردكه در ميان دو رود كرخه و دز واقع شده است. اين محوطه از اوايل هزاره چهارم پيش از ميلاد تا اوايل دوره اسلامي به صورت يكي از مهم‌ترين شهرهاي تاريخ بشر درآمده است. اين شهر يكي از مراكز مهم منطقه جنوب باختري و جنوب ايران بود كه تا دوران عيلامي شهر شوش به عنوان پايتخت زمستاني هخامنشيان، پيش از احداث تخت جمشيد محسوب مي شد كه بعد از سقوط آنان به تدريج از رونق افتاد و به شهر كوچكي در كنار بارگاه دانيال نبي تبديل شد. شهر شوش با حمله مغول ها رو به ويراني نهاد.
مكان هاي ديدني و تاريخي
آكروپل، شهر شاهي، آپادانا، شهر پيشه وران، قلعه دمورگان، آرامگاه دانيال نبي، كاخ شائور و شهر باستاني چغازنبيل از مهم ترين ديدني هاي تاريخي و باستاني شهرستان شوش به شمار مي روند. محوطه باستاني هفت تپه حدود 15 كيلومتري جنوب خاوري شهر شوش واقع شده و همان‌طور كه از نام آن پيداست از تپه هاي متعددي تشكيل شده است. در تاريخ آمده بين شوش و چغازنبيل مكان مقدسي وجودداشته كه احتمالا هفت تپه امروز است.
كشاورزي و دام داري
شغل بيش ترمردم شهرستان شوش كشاورزي است. محصول عمده اين شهرستان گندم، جو، كنجد و حبوبات مي باشد. نهرهاي متعددي كه از رود شاهو جدا مي شوند به مصرف كشاورزي مي رسند. دامداري پس از كشاورزي اصلي ترين شغل مردم ناحيه بوده و انواع فرآورده هاي دامي و لبني از توليدات اين بخش محسوب مي گردد.
مشخصات جغرافيايي
شوش يكي از شهرستان‌هاي استان خوزستان است كه از شمال به شهرستان‌هاي دهلران، خرم آباد و انديمشك از خاور به دزفول از جنوب خاوري به شوشتر، از جنوب به اهواز و از جنوب باختري و باختر به دشت آزادگان محدود است. شهر شوش مركز شهرستان شوش در َ15 ْ48 طول جغرافيائي و َ12 ْ32 عرض جغرافيايي و ارتفاع 71 متري از سطح دريا واقع شده است. در سرشماري سراسري سال 1375 جمعيت شهرستان شوش 173232 نفر برآورد شده است. اين شهرستان در جلگه خوزستان قرار گرفته و هيچ گونه ناهمواري در آن مشاهده نمي شود به طور كلي اين شهرستان دشتي و هموار است. شهر شوش در مسير راه درجه يك اصلي اهواز- دزفول در110 كيلومتري جنوب خاوري اهواز و 40 كيلومتري شمال خاوري دزفول قرار دارد. هم‌چنين راه‌هاي فرعي شوش به موسيان به درازاي 90 كيلومتر و شوش چنانه به درازاي 80 كيلومتر است.
وجه تسميه و پيشينه تاريخي
نام باستاني شوش يا دشت سوسيانا «سوس» بود كه بعد تبديل به شوش شد. برخي شوش را به معناي خوب و خوش دانسته اند. نام شهرشوش به يوناني «سوساي» بوده و در تورات و قاموس كتاب مقدس آمده است كه شوش يا شوشيان در عبري به معناي زنبق است. در شهر شوش كه در 114 كيلومتري شمال اهواز واقع شده تپه هايي به چشم مي خورد كه نشانه وجود 5000 سال تمدن بشري در اين ناحيه مي باشد. تپه هاي باستاني مساحتي نزديك به 400 هكتار را در بر گرفته كه مجموعا 4 نقطه مهم «آكروپل»، «آپادانا»، شهر «شاهي»، شهر «صنعت گران»( پيشه وران ) را تشكيل مي دهند. آورده اند كه: « سوس از اقليم سوم و شهري وسط و گرمسيراست و اين اولين شهري است كه در خوزستان بنا كردند و هوشنگ برآن عمارت افزود و آن جا قلعه اي محكم ساخت و بر آن قلعه اي ديگر ساخت كه در غايت استحكام بود. شاپور ذوالاكتاف تجديد عمارت آن شهر كرد و شاپور خوره خواند و شكلش بر مثال باز نهاده بود. گور دانيال نبي بر جانب باختري شهر است در ميان آب و در آنجا ماهيان انسي اند و از مردم نگريزند و كس ايشان را نرنجاند».

هواي شوش گرم و خشك است. در مركز اين شهرستان بيش ترين درجه حرارت در تابستان ها 53 درجه بالاي صفر و كم ترين آن در زمستان ها يك درجه بالاي صفر است. ميزان باران ساليانه اين مركز به طور متوسط 250 ميلي متر است. اين شهرستان در جلگه خوزستان قرار گرفته است و هيچ گونه ناهمواري در آن مشاهده نمي شود به طور كلي اين شهرستان يك دست دشتي و هموار است. منابع آبي شهرستان شوش را رودخانه ها تشكيل مي دهند رودخانه مشهور كرخه كه به نام گاماسياب از دامنه هاي الوند سرچشمه گرفته و در لرستان موسوم به رود سيمره مي شود در خوزستان معروف به كرخه بوده و از شمال به جنوب شهرستان شوش جريان يافته و در انتها به باتلاق هورالعظيم وارد مي شود. چون بستر اين رودخانه نسبت به سطح زمين پايين تراست لذا از آب آن به جز در موارد استثنايي و با كمك موتور پمپ استفاده نمي شود. درختان گز، كنار و كهور عمده ترين پوشش گياهي اين منطقه را تشكيل مي دهند. هم چنين گياهان مرتعي براي چراي دام موجود است. روباه، شغال، گرگ، گراز، آهو، كفتار، دراج، كبك، قرقاول، غاز و مرغابي از جمله جانوران اين شهرستان به شمار مي روند.

مسجد شوش
مسجد شوش در روي بخش خاوري خرابه هاي باستاني شوش قرار داشته و از اواخر سده اول هجري قمري بوده و داراي بخش هاي حياط مركزي آلارستون دار حصار بيروني درگاه . منار9 بوده است.

موزه شوش
بناي موزه شوش با نماي آجري و حدود 550 متر زير بنا در ميان باغي رو به روي آرامگاه دانيال پيغمبر در شهر شوش قرار دارد. اين بنا ددر سال 1342 هـ.ش تاسيس شد و بناي آن همزمان با شروع حفاري هاي شوش و با به كار گيري بخش زيادي از آجرهاي به دست آمده از كاوش هاي شوش و چغازنبيل ساخته و در سال 1345 هـ.ش گشايش يافت.

شهرستان شوشتر در 90 كيلومتري شمال اهواز آثاري از تمدن هاي اعيلامي تا اسلامي را در خود جاي داده‌است. شوشتر در قديم مركز استان خوزستان بود و هم اكنون يكي از شهرهاي‌آباد،با اهميت‌و‌تاريخي‌اين‌استان‌به‌شمار‌مي‌رود.ديباي‌شوشتري شهرت جهاني‌داشته است و در قرن دهم پوشش كعبه را از ديباي شوشتري تهيه مي كرده‌اند.
مكان هاي ديدني و تاريخي
علاوه بر آثاري كه عظمت نواحي گتوند، عقيلي،شعييه و ديلم را در دوران عيلامي نمايان مي‌سازد اين شهر با شبكه اي از سازه هاي پيچيده نظير پل ها، شبكه ها، آسياب‌ها و آبشارها به صورت موزه تاسيسات درآمده است. قلعه سلاسل، بند ميران، كلاه‌فرنگي، پل شادروان، بند برج عيار، آبشارهاي متعدد، نهر بزرگ داريون، مسجد جامع و خانه مستوفي كه به اداره ميراث فرهنگي تبديل شده از مهم ترين ديدني‌هاي شهرستان شوشتر به شمار مي‌آيند.
صنايع و معادن
دو واحد بزرگ صنعتي كشت و صنعت نيشكر كارون در اين شهرستان از جمله مهم ترين مراكز صنعتي است‌كه توليد شكر را در اين منطقه بر عهده دارند.
كشاورزي و دام داري
شوشتر يكي از مراكز مهم كشاورزي ايران محسوب شده و محصولات عمده آن گندم، ذرت، حبوبات وصيفي‌جات است اين شهرستان به علت دارا بودن سدها، پل ها و آسياب هاي متعدد به صورت موزه تاسيسات مهار آب و استفاده از نيروي آن درآمده است. پس از كشاورزي دام‌داري نيز در اين شهرستان اهميت بسياري داشته است. دام و فرآورده هاي دامي و لبني از جمله توليدات اين بخش است. هم‌چنين شوشتر يكي از قطب‌هاي مهم توليد آبزيان در سطح ايران بوده كه در حدود دو سوم كل ماهي‌هاي استان خوزستان در شوشتر توليد وبه بازار كشور عرضه مي‌شود.
مشخصات جغرافيايي
شهرستان شوشتر با 3538 كيلومتر مربع مساحت در مركز استان خوزستان واقع شده و مركز آن شهر شوشتر است. اين شهرستان از شمال به شهرستان هاي دزفول و مسجد سليمان، از باختر به شهرستان هاي اهواز و دزفول و از جنوب به شهرستان هاي مسجد سليمان و اهواز محدود است. شهر شوشتر با 6/17 كيلومتر مربع مساحت در 85 كيلومتري شمال شهر اهواز از نظر جغرافيايي بين 32 درجه و 3 دقيقه‌ي پهناي شمالي و 48 درجه و 50 دقيقه ي درازاي خاوري نسبت به نصف النهار گرينويچ قرار دارد. بلندي اين شهرستان از سطح آب 43 متر و هواي آن گرم است. مركز شهرستان شوشتر به چند راه پيوسته است:
راه اصلي به سوي شمال باختري به درازاي 60 كيلومتر تا شهر دزفول
راه فرعي به سوي شمال به درازاي 30 كيلومتر تا شهرك گتوند
راه فرعي به سوي جنوب خاوري به درازاي 15 كيلومتر تا راه اصلي مسجد سليمان- اهواز
راه فرعي به سوي جنوب به درازاي 52 كيلومتر تا راه اصلي مسجد سليمان – اهواز كه از راه شوشتر به درازاي 85 كيلومتر به اهواز پيوسته است.
فاصله هوايي اين شهرستان تا تهران 463 كيلومتر است.
وجه تسميه و پيشينه تاريخي
شوشتر در چهار هزار سال پيش از ميلاد مسيح بنا شده و در هزاره قبل از ميلاد «هيدالو» نام داشت. از لحاظ جغرافيايي در شمال خاوري جلگه خوزستان و حد فاصل كوهستان و دشت قرار گرفته است. بعضي از مورخان بر اين باورند كه نام شوشتر از واژه «شوسا» يا «سوسا» يعني «مطبوع» و «دلپسند» گرفته شده است و عده اي آن را «شاه شاتر» يعني «شهر شاه» مي‌دانند. برخي شوش را به معني خوب و شوشتر را به معني خوب تر دانسته اند و برخي نيز آن را به مناسبت اين كه شش دروازه داشته است، «شش در» گفته و اعراب آن را «تستر» گفته اند. مورخين قديمي درباره شهر شوشتر نوشته اند: تستر شهري بزرگ، زيبا، خرم و داراي پاليزهاي نيكو و باغ هاي عالي است. همچنين درباره اين شهر نوشته اند:
والرين قيصر روم، اسير شاپور اول ساساني شد و در هفت سال اسيري به ساختن سد عظيم شادروان كه زير شوشتر واقع است، اشتغال داشت، اعراب شادروان را از عجايب ابنيه جهان شمرده اند. هنوز آثار آن به كلي از بين نرفته است. شوشتر در قديم مركز استان خوزستان بود و هم اكنون يكي از شهرهاي آباد، زيبا و تاريخي اين استان به شمار مي رود. ديباي‌شوشتري شهرت جهاني‌داشته است و در قرن دهم پوشش كعبه را از ديباي شوشتري تهيه مي كرده‌اند.

مسجد سليمان را شايد بتوان اولين شهر پارسي در خوزستان و جنوب باختر ايران ناميد. اين منطقه در 145 كيلومتري شمال شهر اهواز قرار دارد و نام آن برگرفته از تختگاه تاريخي سر مسجد و آتشكده است. در دوره عيلام احتمالا جزيي از ايالات سيماش بوده است. بعدها به واسطه ضعف عيلاميان مسكن پارسيان شده و در دوره هخامنشيان با نام پارسومانش شناخته شده است. آثار به جا مانده از اين ناحيه حداقل به هزاره پانزدهم پيش از ميلاد برمي‌گردد. مسجد سليمان مركز تحولات شگرفي در عرصه اقتصاد ايران بوده است كه از آن مي توان پالايشگاه بي‌بي‌يان (قديمي ترين پالايشگاه نفت در ايران و خاورميانه) اشاره نمود.
مكان هاي ديدني و تاريخي
صفه سر مسجد، بردنشانده، چهارطاقي سيم بند در انديكا، قلعه هاي ليت و بردي در انديكا، نقش برجسته هاي‌بي‌شمار و بازرفت، قبرستان انگليسي‌ها و ارامنه، چاه شماره يك، پالايشگاه، شهر بنوار، بقعه امام‌زاده شاه ابوالقاسم، بقعه امام‌زاده بابااحمد و بقعه هفت شهيدان از جمله مهم‌ترين ديدني هاي شهرستان مسجد سليمان به شمار مي‌آيند.
صنايع و معادن
علاوه بر صنعت نفت كه سبب گسترش تاسيسات نفتي در اين منطقه شده است كارخانه‌هاي متعدد ديگري از جمله كارخانه گوگرد سازي، كارخانه تانك سازي و كارخانه تصفيه شكر از نيشكر را نيز مي توان در اين ناحيه نام برد. عمده ترين معادن اين شهرستان نفت، گچ و سنگ هاي ساختماني هستند.
كشاورزي و دام داري
كشاورزي در اين منطقه به صورت ديمي و آبي انجام مي‌شود. عمده‌ترين محصول كشاورزي مسجد سليمان گندم و جو بوده و قسمتي از اين منطقه را مزارع ديم گندم و جو تشكيل مي دهد.
مشخصات جغرافيايي
مسجد سليمان با 9/6327 كيلومتر مربع مساحت، در شمال خاوري استان خوزستان واقع شده و مركز آن شهر مسجد سليمان است. اين شهرستان از شمال به استان چهارمحال و بختياري و دزفول، از خاور به استان چهارمحال و بختياري و شهرستان ايذه، از باختر به شهرستان هاي شوشتر و اهواز و از جنوب به شهرستان رامهرمز محدود مي‌شود. شهر مسجدسليمان با 6/27 كيلومتر مربع مساحت در 150 كيلومتري شمال خاوري اهواز بين 31 درجه و 59 دقيقه ي پهناي شمالي و 49 درجه و 17 دقيقه ي درازاي خاوري نسبت به نصف النهار گرينويچ قرار دارد و بلندي آن از سطح دريا 260 متر برآورد شده است. رودخانه كارون از اين شهرستان مي‌گذرد و آب و هواي آن گرم و مرطوب است.
راه آسفالته اصلي به سوي شمال باختري و از آن جا به سوي جنوب باختري به درازاي 135 كيلومتر تا اهواز و راه آسفالته فرعي به سوي جنوب خاوري تا مركز شهرستان رامهرمز به درازاي 102 كيلومتر از جمله راه هاي دسترسي به اين ناحيه هستند.
وجه تسميه و پيشينه تاريخي
آثار و بقاياي يك پرستش‌گاه قديمي كه قبلا به گفته گيرشمن به دوره هاي پيش از ساسانيان مربوط است، در اين شهر كه قبلا مردم بومي آن را مسجد سلمان يا سليمان مي گفتند موجب شد كه اين شهر مسجد سليمان نام گذاري شود. اين شهرستان در سده هاي وسطي«تلغر» ناميده مي شد و اين نام به سرزميني گفته مي شود كه از كنار رودخانه كارون تا زمين هاي خاوري چشمه نفت امتداد داشت. در اين ناحيه، قسمت بالايي آن را«ترك دز» و پايين تر را «مسجد سليمان» مي خواندند. بلوك تلغر در قديم سرزمين آبادي بوده و روستاهايي داشته است. ياقوت مي گويد كه در حوالي ايذه ( احتمالا مسجد سليمان فعلي) آتشكده اي بوده كه تا زمان هارون الرشيد فروزان بوده است. شركت نفت «دارسي» بناي شهر مسجد سليمان را درسال 1906 شروع كرد و چون اولين حفاري ها در اين منطقه ايران به نفت رسيد مرغوبيت آن توجه شركت را جلب كرده و شروع به ساختن راه ها و كندن چاه هاي ديگر نمودند وخانه هاي زيادي را براي كاركنان اروپايي، هندي و ايراني بنا كردند. چون كار در آن جا فراوان شد مردم بسياري از هر سو به اين منطقه آمده و اين سرزمين رو به توسعه و پيشرفت نهاد و اكنون از شهرهاي مهم صنعتي خوزستان به شمار مي رود.