موسسه تبيان - ايران شناسي
مطالعات تاريخي نشان داده است كه پيدايش ملاير از دوره قاجاريه و با اهتمام شاهزادگان قاجار آغاز شده و توسعه يافته است. در گذشته در خاور و باختر شهر فعلي ملاير و با فاصله كمي از آن، دو آبادي وجود داشته كه در حال حاضر خرابه هاي قلعه هاي آن ها به چشم مي خورد. اين محلات هسته اوليه شهر ملاير را تشكيل داده و قلعه هاي آن ها قسمتي از محله هاي كنوني شهر را نيز در بر مي گرفته است. مطالعات انجام شده نشان مي دهد كه اين قلعه احتمالا داراي هفت راه ورودي در اطراف خود بوده است كه هر يك به منظوري خاص و جهت افراد به خصوص و در زمان هاي معيني مورد استفاده قرار مي گرفته اند. بيشترينجمعيت شهرستان ملاير به كار كشاورزي اشتغال دارند. نوع كشت در اين منطقه آبي و ديمي بوده و انواع محصولات در آن به عمل ميآيد. |
اسدآباد منطقهاي تاريخي است كه قدمت آن به پيش از اسلام ميرسد. دليل اصلي اهميت اسدآباد، قرار گرفتن آن بر سر راه اصلي و قديمي ايران مركزي به بينالنهرين است. از آنجا كه اسدآباد، در دورههاي مختلف تاريخي صحنه كارزارهاي بسياري بوده تغييرات فراواني در طول تاريخ در آن به وجود آمده است. شهرستاناسدآباد در 47 كيلومتري باختر همدان و در مسير راه اصلي همدان – كرمانشاه قرار دارد.اساساقتصاد شهرستان اسد آباد بر كشاورزي، دامداري و تا حدوديبر صنايع دستي استوار است. محصولات كشاورزي و باغي و انواع فرآورده هاي دامي و صنايع دستي از صادرات مهم اين شهرستان محسوب ميشود. درشهرستان اسدآباد صنايع دستي از جايگاه خوبي برخوردارهستند. بافت قالي، گليم و جاجيم در اين شهرستان رواج دارد. در منطقه اسدآباد در حدود 8000 دستگاه قالي بافي وجود دارد كه عمدتا در روستاهاست. دارها عموما از نوع تبريزي و با چله گردان بوده و بعضا از نوع دارهاي فارسي (با چله دوختي) نيز استفاده ميشود. بافت معمولا با قلاب و بيشتر يك پوداست و فرشهاي خوب گاهبادو پود بافته مي شود. بناي يادبود سيدجمالالدين اسدآبادي، سنگنبشتهآقاجان بلاغي، تالاب و امامزاده پير سلمان، منطقه شكار ممنوع دشت اسدآباد، پل شكسته خسروآباد، باغهاي دربند و آبانبار شاهعباسي از جمله مكانهاي ديدني و تاريخي شهرستان اسدآباد به شمار ميروند. |
گفته ميشود وجه تسميه بهار به خاطر اسكان ايل بهارلو در اين منطقه است. بهار در گذشته مركز حكمرانان كردستان و لرستان بوده و در كتب قديم از آن به آبادي بسيار ياد شده است. شهرستان بهار در 8 كيلومتري شمال باختري همدان و در مسير راه اصلي همدان – لالجين – كبودر آهنگ قرار دارد. به علت وجود سفره آب زير زميني، كاريزهاي زيادي در اطراف اين منطقه وجود دارد كه از آب آن ها جهت كشاورزي استفاده مي شود. شهرستان بهار در زمينه صنايع دستي نيز از رونق نسبي برخوردار است و كوزه، اشيايسفالي و قاليبافي از مهم ترين صنايع دستي منطقه محسوب ميشوند. كارگاههاو فروشگاههاي سفال و سراميك لالجين مهمترين و جذابترين ناحيه ديدني بهار را تشكيل ميدهند. بر اساس شواهد تاريخي، از آغاز پيدايش لالجين (تقريباً از حدود 700 سال گذشته) توليدات سفال و سراميك همواره در اينمنطقه رايج بوده است. اهميت سفال لالجيندراصالتطرحها، رنگها و سفالينههاي دوغابي و زيباي آن بوده است كه دستان هنرمند سفالكاران لالجيني به گل مرده جان ميبخشد. علاوه بر محصولات صنايع دستي لالجين كه خود يكي از جاذبههاي گردشگري به شمار ميآيند،ديدن كارگاههاي توليدي آنها نيز خالي از لطف نيست. |
نگاهي كوتاه به شهرستان كبودر آهنگ |
كبودرآهنگ يكي از شهرستانهاي استان همدان است كه دربرگيرندهي يكي از آثار طبيعي وبا اهميت ايرانيان يعني غار عليصدر است. گفته ميشود در اين منطقه چون در گذشته رودهاي متعدد و بركههايي وجود داشته كه كبوتران از هر سو به آن مي شتافتند از اين رو آنرا كبوتر آهنگ ناميدند اما در زبان تركي كورنگ گفته مي شود كه به معني رودهاي آب است. |
نگاهي كوتاه به شهرستان رزن |
شهرستان رزن يكي از شهرستانهاي استان همدان است كه از شمال با استان قزوين، از خاور با استان مركزي و از جنوب و باختر با شهرستان كبودر آهنگ هم جوار و آب و هواي آن سرد و خشك است. به علت وجود مراتع مناسب در اطراف رزن، دامداري به عنوان يكي از اركان اصلي اقتصاد شهر مطرح شد و مهم ترين عامل توجه بيش تر به شهر رزن، قرارگرفتن آن بر سر راه تهران ـ همدان است. در مورد چگونگي نامگذاري و پيشينه تاريخي رزن دو روايت نقل شده است: اول آنكه رزن از كلمه رايزن گرفته شده كه در اصطلاح رايزن به معني مهماندار بوده است. در شرح اين مطلب آمده كه رزن بر سر راه اصفهان – زنجان و قزوين – همدان بنا شده است و بناي اوليه آن جنبه كاروانسرا داشته كه مسافران بعد از استراحت در كاروان سراي شاه عباسي واقع در آوج، منزل بعدي را رزن مي دانستند و به مرور زمان رايزن به رزن تبديل شده است. در روايت دوم درباره رزن آمده كه به علت وجود باغ هاي انگور (رز) اين منطقه به رزان معروف شده كه به مرور زمان به رزن تغيير يافته است. رزن مركز شهرستان رزن در 83 كيلومتري شمال خاوري همدان، در 49 درجه و 2 دقيقه درازاي جغرافيايي و 35 درجه و 33 دقيقه پهناي جغرافيايي و بلندي 1860 متري از سطح دريا قرار دارد. اين منطقه كشاورزي و دامداري بوده و آب كشاورزي از چاه هاي عميق و نيمه عميق، رود ها و كاريزها تامين شده و عمده ترين محصول كشاورزي اين شهرستان گندم، جو، بنشن، تره بار و بادام است. به لحاظ كوهستاني بودن منطقه و وجود مراتع خوب دامداري شهرستان از رونق خوبي برخوردار است و انواع فرآورده هاي دامي گوشت و پوست جزو صادرات اين منطقه به شمار مي آيند. مهمترين صنايع دستي اين منطقه را قالي، گيوه دوزي، گليم بافي، جوراب بافي و كوزه گري تشكيل ميدهد. مقبرهي امامزاده اظهربن علي و مقبرهي امامزاده هود مهمترين مكانهاي مذهبي اين شهرستان را تشكيل ميدهند. |