موسسه تبيان - ايران شناسي
شهرستان كاشان يكي از قديمي ترين و تاريخي ترين شهرستان هاي استان اصفهان به شمار مي آيد كه از روستاهاي توريستي و مناطق كويري و طبيعي زيادي برخوردار است. نياسر و قمصر كه ازمعروف ترين مناطق توريستي و پرورش گل و گلاب گيري ايران به شمار مي آيند، در اين شهرستان واقع شده اند. در فصل گل اين مناطق داراي مناظر بسيار بديع و زيبا مي شوند واهالي به ياري موسسات و ارگان هاي توريستي با راه اندازي جشنواره هاي محلي از خيل بازديدكنندگان پذيرايي مي كنند. غارنياسر كاشان يكي از معدود آثارباستاني و طبيعي است كه ازمهم ترين جاذبه هاي منطقه به شمار مي آيد. اين غار يكي از عجايب و نوادر آثار باستاني است كه در حدود 1800 تا 2000 سال قبل در كوه كركس و بر فراز تپه هاي آهكي مشرف بر نياسر كاشان و احتمالا با مقاصد آييني و مذهبي به صورت تونل سنگي و پر پيچ و خم با ابزار ابتدايي كنده شده است. شهرستان كاشان يكي از كهن ترين سكونت گاه هاي ايران است كه آثار كهن فرهنگ و تمدن انساني يافته شده در آن، اين مطلب را تاييد مي كند. آثار به دست آمده از تپه سيلك كاشان نشان مي دهد كه در حدود 6500 هزار سال پيش در اين منطقه مردمي زندگي مي كردند كه ابزار سنگي و استخواني مي ساختند. پرازرش ترين اثري كه از اين دوره به جاي مانده، دسته چاقويي است از استخوان كه به شكل يك انسان در حال ستايش تراشيده شده است. نخستين سفال هاي منقوش كه به هزاره پنجم پيش از تاريخ تعلق دارد، در تپه هاي سيلك كاشان به دست آمده است. همچنين در بين نمونه هاي كشف شده از سيلك سفال هاي قرمز رنگي نيز به چشم مي خورد كه داراي تزييناتي به صورت لكه هاي سياه و دودي است. قدمت هنر سفال گري را در اين شهرستان از آثار باقي مانده از آن دوران مي توان يافت. سفال هايي با نقش هاي سياه رنگ از 4300 سال پيش از ميلاد مسيح و سفال هايي با نقش هاي سياه و برجسته از3800 سال پيش از ميلاد باقي مانده است كه قدمت اين صنعت را نشان مي دهد. علاوه بر اين از6200 سال پيش ابزار مسي باقي مانده است كه نشانگر ديرينگي اين صنعت در اين شهرستان مي باشد. همه آثار بر جا مانده از دوران پيش از جمله قالي طرح شكاري وين درموزه هنرهاي دستي اتريش، سيني نقره قلمزني كار كاشان كه در موزه هنرهاي زيباي شهر بوستون آمريكا نگهداري مي شود، نقش ها و تصوير هاي زيباي بناهاي عالي قاپو در اصفهان كه كار استادان هنرمند كاشان است، نشانگر قدمت هنرهاي دستي در اين شهرستان است.امروزه در كاشان صنايع دستي متنوع و با ارزشي توليد مي شود كه علاوه بر مصارف داخلي از اقلام صادراتي كشور نيز به شمار مي رود. از ميان اين صنايع دستي مي توان به قالي بافي، گلاب گيري، سفال گري، كاشي سازي، قلم زني ومسگري، قلم كاري، پارچه بافي، نقاشي، مخمل بافي، ابريشم بافي، سراميك، صنايع فلزي، زيلو بافي، پتو بافي، آجر سازي و انواع دوخت ها از جمله: نقش دوزي، زغره در دوزي، ترمه دوزي، زري دوزي، اشك دوزي، تكه دوزي، لندره دوزي، خاتمي، گلابتون دوزي، ده يك دوزي، نقده دوزي، مرواريد دوزي، سرمه دوزي، ابريشم دوزي، مرواريد دوزي، پيله دوزي و شرفه دوزي اشاره كرد. |
طبيعت درشهرستان كاشان |
شهرستان كاشان با وجود وسعت كم از تنوع آب و هوايي و اوضاع طبيعي برخوردار است به طوري كه شمال آن كه بخش آران و قسمت هايي از بخش حومه را در بر مي گيرد خشك و گرمسيري و قسمتي از نواحي مركزي و تمام نواحي جنوبي آن كوهستاني و ييلاقي است. به همين دليل رودخانه مهم و قابل اهميت اين شهرستان در نواحي جنوبي آن جريان دارند كه عمدتا عبارت اند از: رودخانه قمصر، رودخانه جوشقان، آب شاه، آب لتحر، خط، قهرود، كهرود. ولي به علت كم آبي در بيش تر نقاط اين شهرستان اقدام بر حفر آب انبار و كاريزهاي متعددي نيز نموده اند كه در موارد ضروري از آن ها استفاده مي شود. در شهر كاشان 70 آب انبار بزرگ و كوچك وجود دارد. به دليل بارندگي هايي كه بيش تر به صورت برف در قلل مرتفع اين شهرستان صورت مي گيرد چشمه هاي فراواني در نقاط مختلف آن وجود دارد كه مهم ترين آن ها عبارت اند از: چشمه فين معروف به سليماني، چشمه اسكندر، آب سرخ فريزهند، چشمه شاه، چشمه چمن بالا و چشمه ميلاجرد. |
مساجد و مدارس مذهبي درشهرستان كاشان |
مسجد ميان ده (قمصر) كاشان |
آرامگاها،امامزاده ها و زيارتگاه ها درشهرستان كاشان |
آرامگاه شاه عباس كبير كاشان |
آرامگاه ها، امامزاده ها و زيارتگاه ها درشهرستان كاشان |
بقعه ا بولؤلؤ كاشان |
قلعه ها،برجها و آتشكده ها درشهرستان كاشان |
منار پنجه شاه كاشان |
عمارات و محوطه هاي باستاني در شهرستان كاشان |
باغ فين كاشان |
كاروانسراها،دروازه ها و بازارها درشهرستان كاشان |
كاروان سراي مرنجاب كاشان |
بندها و پلهاي تاريخي درشهرستان كاشان |
بند قهرود كاشان |
شهرستان فريدون شهر كه در غربي ترين نقطه استان اصفهان قرار دارد با استان لرستان و استان چهارمحال وبختياري هم مرز است. از اين رو گذرگاهي براي عشاير اين دو منطقه محسوب مي شود. عشاير منطقه صنايع دستي زيبا و متنوعي توليد مي كنند كه بيش تر محلي بوده و جنبه خود مصرفي دارد. مهم ترين صنايع دستي اين شهرستان قالي بافي مي باشد. علاوه بر آن گليم، شال و جوراب هاي پشمي نيز از هنرهاي دستي توليدي منطقه به شمار مي رود. قالي بافي در اين شهرستان از اهميت و ارزش بالايي برخوردار است و سهم مهمي در اقتصاد خانواده ها و كل منطقه دارد. بيش تر مردم منطقه به ويژه زنان و دختران اين شهرستان در كارگاه هاي خانگي به قالي بافي اشتغال دارند. |
طبيعت درشهرستان فريدون شهر |
مهم ترين رودخانه اين شهرستان رودخانه يلان است. رودخانه يلان از كوه هاي تتره و چاله ور در جنوب و جنوب خاوري شهرستان فريدون شهر سرچشمه گرفته و بعد از پيوستن آب چشمه لنگان به رودخانه دز در خوزستان مي ريزد. |
آرامگاه ها،امامزاده ها و زيارتگاه ها درشهرستان فريدون شهر |
امام زاده سيد صالح فريدون شهر |
خوانسار يكي از شهرستان هاي استان اصفهان است كه مرم آن به كارهاي كشاورزي و پرورش زنبور عسل اشتغال دارند. چشمه هاي طبيعي و چشم انداز رودخانه ها؛ جاذبه هاي طبيعي شهرستان خوانسار را تشكيل مي دهند و مسجدهاي قديمي و آرامگاه هاي بزرگان نيز از جاذبه هاي تاريخي اين منطقه به شمار مي آيند. در شهرستان خوانسار صنايع دستي از قدمت و تنوع زيادي برخوردار است. قالي بافي، آهنگري، نجاري، كفش، گيوه، كوزه گري، سفال، خياطي، قاش تراشي، چيت سازي، عصاري، تهيه شيريني( گز) و... از صنايع دستي اين شهرستان محسوب مي شوند. در زير به برخي از هنرهاي دستي مردم اين شهرستان اشاره مي شود. در گذشته به دليل نبودن قاشق و چنگال فلزي، هنر قاشق تراشي اهميت زيادي داشته است، ولي اندك اندك از اهميت آن كاسته شده است. در گذشته قاشق هاي بزرگي از چوب گلابي براي افشره خوري مي ساختند، كه ظريف بوده و چون دسته آن به شكل دست به كفه اش پيوند مي يافته به قاشق دست دلبري سرشناس بوده است. |
طبيعت درشهرستان خوانسار |
رودخانه خوانسار مهم ترين رود اين شهرستان است. رودخانه خوانسار كه از جنوب و جنوب خاوري شهر خوانسار و دامنه كوه هاي خوانسار و پنج پنجه سرچشمه مي گيرد، در فصل تابستان زمين هاي مزروعي روستاهاي شمال شهر را مشروب كرده و در فصل تابستان با جهت كلي جنوبي - شمالي در تنگه غرقاب (فرقاب) به رودخانه گلپايگان متصل شده و سرانجام به درياچه نمك (مسيله) مي ريزد. |
مساجد ومدارس مذهبي درشهرستان خوانسار |
مسجد جامع خوانسار |
آرامگاها،امامزاد ها و زيارتگاهها درشهرستان خوانسار |
مقبره بابا پير خوانسار |
برخوار و ميمه از شهرستان هاي استان اصفهان است كه در مركز استان واقع شده است. هنر قالي بافي در شهرستان برخوار و ميمه مهم ترين صنعت دستي محسوب مي شود و بيش تر اهالي در كار گاه هاي خانگي به بافت قالي مشغول هستند. قالي اين منطقه از قدمت و اصالت خاصي برخوردار است. قالي هاي بافت ميمه جنبه صادراتي دارند و بيش تر به تهران ارسال مي شوند. اين قالي ها داراي طرح كاشان و نقش هاي افشان، لچك ترنج، جنگلي و هم چنين طرح خاصي معروف به ميمه هستند. در استان اصفهان قالي هاي ميمه طرح منحصر به فردي دارد كه با طرح مناطق ديگر متفاوت است. علاوه بر قالي بافي، كرباس بافي نيز از ديگر صنايع دستي اين شهرستان محسوب مي شود. |
طبيعت درشهرستان برخوار و ميمه |
منبع آبي اين منطقه را عموما آب هاي زيرزميني تشكيل مي دهند. قنات ها مهم ترين راه دست يابي به آب هاي زيرزميني هستند. اين شهرستان به دليل قرار گرفتن در كنار كوير اردستان؛ هيچ رود سطحي در آن جريان ندارد. |
مساجد و مدارس مذهبي درشهرستان برخوار و ميمه |
مسجد بزرگ گز (برخوار و ميمه) |
فريدن يكي از شهرستان هاي استان اصفهان است كه در باختر استان واقع شده است. سواحل زاينده رود كه يكي از زيباترين و بااهميت ترين رودهاي ايران است، از مهم ترين گردش گاه هاي اهالي شهرستان فريدن به شمار مي آيد. صنايع دستي در شهرستان فريدن هم چون ساير نقاط استان اصفهان از رونق زيادي برخوردار است. بافته هاي داري در فريدن از مهم ترين صنايع دستي اين منطقه به شمار مي روند. اين بافته ها عبارتند از: قالي بافي، گليم دو روي ساده و نقش دار، ماشتا(نوعي روانداز كه بر روي كرسي مي انداختند) و جاجيم. ارامنه اين شهرستان هم چنين به زرگري، قلم زني، كنده كاري روي سنگ نيز مشغول هستند. طرح هاي متداول قالي در اين منطقه لچك، ترنج، طرح گل هاي رز، طرح افشان با گلدان و طرح مام ميهن است. تعدادي از مهم ترين روستاهاي ارمني نشين اين شهرستان كه به بافت قالي اشتغال دارند عبارتند از: قلعه گريگور، دارا بورد، آريگان، روستاي موكل سنكرد، پونستان، ذرنه (بولوران) خوي گان پايين، خوي گان بالا، خونگ، هاران، نحاكرد، ميلاكرد، شوريشكان، سنگباران و سوران. منطقه بربرود (بورواري): در جنوب منطقه كمره (خمين) و در غرب شهرستان فريدن در قسمت شمالي منطقه لرستان است ارامنه اين منطقه را بورواري را به معني سرشار از رايحه و بوي خوش نام نهادند تعدادي از روستاهاي ارمني نشين اين منطقه عبارت بوده اند از پاهرا، شاور اوا، پاريشان، خسروآباد، گوران، قره كهريز، خرج آباد، خورزند، نصرآباد است. در اين منطقه نيز دست بافت هاي گوناگوني وجود دارد كه مهم ترين آن قالي بافي است. از مهم ترين ويژگي هاي فرش بافي اين منطقه مي توان به اين موارد اشاره نمود: دار قالي، از نوع عمودي است مكانيزم پود كشي از نوع تخت باف (يك پود ضخيم) بوده و گره فارسي به كار برده مي شود. رجشماري بين 32-36 است، رنگ رزي خامه ها، هم با رنگ رزي گياهي و هم شيميايي انجام مي گردد، طرح هاي مورد استفاده براي بافت قالي اغلب از منطقه كمره در روستاي سيليان آورده مي شود و با كمي تغيير بر روي آن مورد استفاده قرار مي گيرد. |
طبيعت درشهرستان فريدن |
رودخانه زاينده رود كه از كوه هاي زردكوه بختياري، كربوش و خور سرچشمه گرفته و پس از گذشتن از 30 كيلومتري جنوب خاوري مركز اين شهرستان به باتلاق گاوخوني در خاور اصفهان مي ريزد. مهم ترين رودهايي كه در اين شهرستان جريان دارند عبارتند از: آب آلكن، آب بلادگان، آب ترز، آب چران، آب چم در، آب درزرگه، آب دره غاز، آب دره كم ان، آب رودبار، آب زرك، آب سرپستان، آب گوكان، آب ميدانك بالا، آب ميدانك پايين، چشمه لنگان، دربند، وهرگان، دره پيرگلي، دره خدنگستان، دره خوربه، دره دولت آباد، دره غار، دره هركل، زاينده، سرداب، قمرود، كاهنگان، هرمزگان. |
كليساها درشهرستان فريدن |
كليساي غوكاس |
شهرستان تيران و كرون در گذشتهبه صورت يك شهرستان نبوده است و جزو شهرستان نجف آباد به شمار مي آمد. امروزه اين دو منطقه به صورت يك شهرستان واحد به نام تيران و كرون تشكيل شده است. ساكنين تيران و كرون به كشاورزي اشتغال دارند. شهرستان تيران به اين دليل كه درمجاورت استان چهارمحال و بختياري قرار دارد و با عشاير اين منطقه همسايه است، از صنايع دستي عشايري بي بهره نبوده و انواع هنرهاي دستي در اين منطقه رواج دارد. از ميان صنايع دستي رايج اين شهرستان مي توان به قالي بافي اشاره نمود كه مهم ترين صنعت دستي اين منطقه است. قالي هاي اين منطقه به علت همسايگي با شهرستان نجف آباد با طرح نجف آباد بافته مي شوند و از زيبايي و دوام قابل توجهي برخوردار هستند. |
طبيعت درشهرستان تيران و كرون |
آب هاي سطحي و زيرزميني منابع آبي اين شهرستان را تشكيل مي دهد. چاه هاي عميق و نيمه عميق و قنات ها عمده ترين راه هاي دسترسي به آب هاي زيرزميني هستند. تنها رودخانه اين شهرستان مرغاب نام دارد و از دالانكوه سرچشمه گرفته و به زاينده رود ملحق مي شود. آبشار كرد عليا و آبشار دالان كوه از مهم ترين آبشارهاي شهرستان به شمار مي آيند. چشمه مرغاب و چشمه شاهي كه از تفرج گاه هاي مردم منطقه به شمار مي آيند، از مهم ترين چشمه هاي شهرستان تيران و كرون است.اين شهرستان در يك منطقه دشتي قرار دارد و به شكل تپه ماهوري است به لحاظ طبيعي اين شهرستان بين دورشته كوه واقع شده است. مهم ترين ارتفاعات آن عبارت اند از: دالان كوه با ارتفاع 3450متر و كوه هاي دره بيد، سورمه و لاسميان. |
آرامگاهها،امامزاده ها و زيارتگاها درشهرستان تيران و كرون |
شهرستان تيران و كرون از مكان هاي مذهبي و زيارت گاه هاي قابل توجهي برخوردار است. امام زاده هايي كه در قسمت هاي مختلف اين شهرستان واقع شده اند عبارت اند از: |