شهرستان پارس آباد يكي از شهرستان هاي استان اردبيل است. مردم پارس آباد مسلمان و شيعه مذهب بوده و به زبان آذري گفت و گو مي كنند. اين شهرستان در سرشماري سال 1375 تعداد 138887 نفر جمعيت داشته است. شغل اصلي ساكنين را زراعت و كشاورزي تشكيل مي‌دهد و فرش بافي مهم ترين صنايع دستي منطقه است.عمده محصولات كشاورزي پارس آباد صادرمي شود. مهم ترين صادرات اين منطقه را گندم، جو، بنشن، ‌دانه هاي روغني، تره بار( بويژه خيار و هندوانه) انگور، پسته، قند، كمپوت تشكيل مي دهد.
عشاير و روستاييان منطقه مغان در استان اردبيل ورني‌هاي نفيسي توليد مي ‌كنند كه نقش و نگارهاي زيباي روي بدنه‌ آن ها بيش ‌تراز طبيعت منطقه و شيوه زندگي عشيره‌اي آن ها الهام گرفته است. با اين كه در گذشته ساخت ورني در اين منطقه رواج زيادي داشته است، اما متاسفانه گراني اين محصول رفته رفته از شمارمشتريان داخلي آن كاسته است. هم اكنون ورني بافان مغان براساس نياز بازارهاي داخلي يا خارجي به توليد آن مي ‌پردازند، به همين خاطر از توليد اين محصول تا حد زيادي كاسته شده است.
تپه نادر كه از تپه هاي باستاني و تاريخي شهرستان پارس آباد و محل تاج گذاري نادرشاه افشار است به همراه قلعه هاي قديمي متعلق به دوره اشكانيان و پل هاي تاريخي و قديمي و گورستان هاي مربوط به هزاره هاي پيش از اسلام از مهم ترين بناهاي تاريخي شهرستان پارس آباد هستند. رودخانه ارس - كه مهم ترين و پرآب ترين رودخانه شمالي ايران درمنطقه آذربايجان است - از مهم ترين جاذبه هاي طبييعي منطقه به شمار مي آيد.
صنايع و معادن
صنايع دستي و ماشيني صنايع شهرستان ژارس آباد را تشكيل مي دهند. عشاير و روستاييان منطقه مغان در استان اردبيل ورني‌هاي نفيسي توليد مي ‌كنند كه‌نقش و نگارهاي زيباي روي بدنه‌ آن ها بيش ‌تراز طبيعت منطقه و شيوه زندگي عشيره‌اي آن ها الهام گرفته است. با اين كه در گذشته ساخت ورني در اين منطقه رواج زيادي داشته است، اما متاسفانه گراني اين محصول رفته رفته از شمار مشتريان داخلي آن كاسته است. هم اكنون ورني بافان مغان براساس نياز بازارهاي داخلي يا خارجي به توليد آن مي ‌پردازند، به همين خاطر از توليد اين محصول تا حد زيادي كاسته شده است.
كشاورزي و دام داري
كشاورزي در اين منطقه به دليل اقدامات انجام شده پيشرفته و صنعتي است و گندم و جو، ذرت، سويا، برنج، تره بار، بنشن، چغندر قند، سيب، گلابي، انار، پسته و انگور از مهم ترين محصولات منطقه هستند. دام داري در اين منطقه به صورت سنتي رايج بوده و بيش تر در مناطق اطراف شهرستان ديده مي شود.
وجه تسميه و پيشينه تاريخي
دشت مغان، بر اساس داده هاي كتاب جغرافياي قديم روزگاري آباد بود و رونق داشت. اما بعدها بر اثر حوادثي نامعلوم از ميان رفت. نمونه بارز روستاهاي كهن و تاريخي دشت مغان، روستاي پرجمعيت «اولتان» است كه داراي سابقه تاريخي مهم است. گفته مي شود در قديم، اين روستا داراي آبادي هايي بود كه آن ها را به اسامي دوازده گانه ماه هاي سال مي ناميده اند. در مورد نام « پارس آباد » گفته مي شود كه شخصي به نام مهندس پارسا براي نخستين بار در اين قسمت از دشت مغان به كارهاي كشاورزي و عمراني پرداخت و پارس آباد برگرفته از نام او است. پس از تشكيل شركت كشت و صنعت و دام پروري مغان و احداث سد ارس در منطقه ميل مغان، پارس آباد رونق يافت و رو به توسعه و گسترش نهاد.
مشخصات جغرافيايي
شهر پارس آباد مركز شهرستان، در 47 درجه و 55 دقيقه طول جغرافيايي و 39 درجه و 39 دقيقه عرض جغرافيايي و در بلندي متوسط 40 متر از سطح دريا واقع شده است. اين شهر در منطقه اي جلگه اي و دشتي قرار دارد و رود ارس از كنار آن مي گذرد. آب و هواي آن معتدل و نيمه مرطوب است. مسيرهاي دسترسي به اين منطقه عبارت اند از:
- راه پارس آباد – گرمي به سوي جنوب به طول 114 كيلومتر .
- راه پارس آباد – صفرلو به سوي جنوب باختري به طول 95 كيلومتر اين ادامه ميابد راه تا مرز بازرگان.

رودخانه هاي متعددي در شهرستان پارس آباد جاري هستند كه در اين ميان رود ارس مهم ترين منبع آبي اين شهرستان محسوب مي شود. ارس مهم ترين و پرآب ترين رودخانه شمالي ايران درمنطقه آذربايجان است كه از باختر جلفا تا اصلاندوز مغان (استان اردبيل) در درازاي نوار مرزي ايران و جمهوري ‎آذربايجان جريان دارد. ارس كه در زبان آذربايجاني آراز گفته مي شود پس از طي مسافتي سرانجام به درياي خزر مي ريزد. در واقع ارس از دو شاخه مجزا يكي از ارمنستان و ديگري از تركيه و رشته كوه هاي آرارات تغذيه مي شود و در محل زنگنه واقع درمنتهي اليه شمال باختري ايران كه مرز مشترك ايران و جمهوري آذربايجان و تركيه است با هم تلاقي مي كنند. از آن پس رودخانه ارس تا محلي به نام بهرام تپه به عنوان مرز مشترك دو كشور ايران و جمهوري آذربايجان امتداد مي يابد. اين رود پس از ورود به خاك جمهوري آذربايجان به رود كورا كه از تفليس جاري است مي پيوندند و در ساليان به دو شعبه تقسيم مي شود. يكي از آن ها در شمال به خليج قزل آغاج و ديگري درجنوب به درياي خزر مي ريزند. در بهار، ارس بسيار پر آب و سيلابي است. در بستر رودخانه ارس 805 جزيره كوچك و بزرگ خالي از سكنه وجود دارد كه به زبان محلي به آن شام مي گويند. اين جزيره ها تنها براي چراي حيوانات ساكنان اطراف رودخانه قابل استفاده اند. آب بخشي از رودخانه توسط كانال هايي به سوي دشت مغان جريان يافته و سبب رونق كشاورزي در منطقه كشت و صنعت مغان شده است.
شهرستان پارس آباد داراي موقعيت جلگه ‌اي و دشتي بوده و قلل مرتفع چنداني ندارد. برخي از ارتفاعات مهم اين شهرستان را آق داغ و اصلان دوز تشكيل مي دهند.

پل هاي خدا آفرين پارس آباد
پل هاي «خداآفرين» دو پل تاريخي هستند كه بر روي رودخانه ارس به فاصله اي اندك (100 متر) از يكديگر بنا شده اند. قدمت پل اول به سده ششم هجري (دوره سلجوقيان) مي رسد و 160 متر طول دارد كه 120 متر آن متعلق به ايران و 40 متر آن متعلق به جمهوري آذربايجان است. اين پل داراي 15 تاق جناقي و هلالي با ابعاد نابرابر و غير مشابه است. علت نابرابري تاق ها استقرار پايه تاق ها به صخره هاي طبيعي رودخانه ارس است. مصالح به كار رفته در اين پل سنگ قلوه و لاشه در پايه ها و آجر در ساختمان تاق ها بوده و ملاط به كار رفته در آن آهك و گچ است. پل ديگر به دوره صفوي منسوب است در حدود 120 متر طول داشته و داراي ده تاق است. مصالح به كار رفته در اين پل سنگ تراشيده با ملاط گچ و آهك است.

قلعه اولتان پارس آباد
قلعه باستاني اولتان كه از نظر ظاهري شبيه به ساختمان يك قلعه نظامي است در 500 متري روستاي اولتان از توابع پارس آباد دركنار رود ارس قرار دارد. بناي اين قلعه مربوط به دوران اشكانيان بوده اما به واسطه استحكام و موقعيت مناسب تا قرن دوازدهم هجري مورد استفاده قرار مي گرفته به طوري كه در كاوش هاي با ستان شناختي سفال هاي بي مانند و متنوع اسلامي از اين قلعه تاريخي به دست آمده است.

تپه نادر پارس آباد
تپه نادر از تپه هاي باستاني شهرستان پارس آباد و محل تاج گذاري نادرشاه افشار در سال 1146 هجري قمري است. اين محل در سده هاي متمادي از هزاره اول قبل از ميلاد تا اواخر قرن يازدهم هجري مسكوني بوده است. تپه نادر در جنوب باختري اصلان دوز مغان واقع شده است. ارتفاع اين تپه در حدود 30 متر و محيط آن 1500 متر است. 

گورستان هاي اصلان دوز پارس آباد
در اطراف اصلان دوز مغان، گورستان هايي وجود دارد كه پيشينه تاريخي آن ها به هزاره اول پيش از اسلام مربوط مي شود. از جمله اين گورستان ها مي توان به گورستان هيا قلي بيگلو، اخجي، گدانلو و كرار اشاره كرد كه همگي در منطقه ياد شده واقع شده اند. در پهنه دشت مغان گورستان هاي وسيع وجود دارد كه بيش تر آن ها منسوب به هزاره اول پيش از ميلاد هستند.